Stjórn eða ofstjórn

Fyrir rúmum mánuði ákvað ríkisstjórnin skv. einni af tillögum sóttvarnarlæknis og að boði landsstjórans Kára Stefánssonar, að gera út af við ferðamannaiðnaðinn með tvöfaldri skimun og sóttkví í fimm daga milli skimana. Þetta átti auk herts samkomubanns, upptöku 2 metra fjarlægðarreglu á ný o.s.frv., að leysa vandann vegna skyndilegrar aukningar á Covid smitum. 

Í dag einum og hálfum mánuði síðar liggur fyrir að þessi stefna var röng. Hún stórskaðar efnahag þjóðarinnar og hefur og mun leiða til stórkostlegs atvinnuleysis, fjárhaslegra áfalla og gjaldþrota. En ekki bara það. Það er enginn árangur. Smitum fjölgar. 

Landsstjórinn gerir nú þá kröfu, að beitt verði mun harðneskjulegri aðgerðum og innilokunum. Ríkisstjórnin hefur hingað til farið að tillögum Landsstjórans eins og Guð hefði sagt það. Það væri því ánægjuleg tilbreyting ef ríkisstjórnin hætti því og færi að gegna hlutverki sínu sem ríkisstjórn og móta stefnu. Ekki bara skammtímastefnu heldur langtímastefnu. 

Í fyrsta lagi þarf að skilgreina að hverju er stefnt. Hvert er markmiðið. 

Öll viljum við búa í veirufríu landi. En er það raunhæft markmið.

Gæti verið að sú stefna hafi verið rétt,sem mörkuð var í upphafi að miða við aðgerðir sem koma í veg, að heilbrigðiskerfið ráði ekki við vandann.

Í löndum eins og á Ítalíu og Spáni, þar sem langvinnu útgöngubanni var beitt og grímuskylda innleidd, fjölgar nú smitum á nýjan leik. Niðurstaðan stefna stjórnvalda í þeim löndum voru mistök. Sama er að segja um Bretland. 

Í landi eins og Svíþjóð, sem beitti vægustu skerðingum á frelsi fólksins virðist útkoman í augnablikinu vera ásættanlegust. Þá segja margir. Já en það voru miklu fleiri dauðsföll í Svíþjóð en á hinum Norðurlöndunum. Það er rétt, en á því kunna að vera ýmsar skýringar m.a. sú sem sóttvarnarlæknir þeirra hefur bent á m.a að flensan í Svíþjóð 2019 var mjög væg og rúmlega 1000 færri dóu úr henni en í meðalári eða rúm 20% af þeim sem hafa dáið úr C-19. 

Þjóðarframleiðsla Svía dróst saman um 8% vegna Covid en rúmlega 20% í Bretlandi. Samskonar samanburður við önnur Evrópulönd er Svíum mjög hagstæður. 

Miðað við það sem við vitum og þekkjum í dag, þá virðist skynsamlegt, að móta þá stefnu:

Hvetja borgarana til að gæta sóttvarna m.a. þvo sér um hendur og  halda fjarlægðarmörkum. Skimunum yrði haldið áfram á landamærunum þessvegna tvöfaldri en ekki sóttkví á milli. Þessu yrði ekki breytt nema svo ólíklega vildi til að heilbrigðiskerfið réði ekki við vandann.

Er ásættanlegt að frjálst þjóðfélag gangi lengra en þetta þegar það liggur fyrir að sjúkdómurinn er nú ekki alvarlegri en svo, að langt innan við hálft % af þeim sem veikjast þurfa að leggjast inn á sjúkrahús og afleiðingarnar fyrir flesta eru ekki alvarlegri en í venjulegri flensu.