Ónýtur gjaldmiðill?

Þrátt fyrir hæstu stýrivexti í okkar heimshluta  og þó víðar væri leitað er krónan í frjálsu falli.  Þetta gerist þó að víðtæk gjaldeyrihöft hafi verið sett á. Í dag  þarf meir en 180 krónur til að kaupa eina Evru.

Fyrir nokkrum árum sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir þáverandi formaður Samfylkingarinnar að krónan væri ónýtur gjaldmiðill. Undir það tóku flokkssystkin hennar og margir fleiri.

Hrun krónunnar kom síðan á undan bankahruninu og átti drjúgan þátt í því banka- og efnahagshruni sem varð í október s.l. 

Þrátt fyrir að öllum má nú vera ljóst að það er óðs manns æði að ætla að halda áfarm með krónuna þá er það samt gert og ekki örlar á því að ríkisstjórnin hafi markað eða ætli sér að marka peningamálastefnu sem leysir okkur úr þeim gríðarlega gjaldmiðilsvanda sem við erum í.

Ég flutti fyrir tæpu ári tillögu á Alþingi um upptöku fjölþjóðlegrar myntar og benti á þá möguleika sem við ættum í þeim efnum.  Steingrímur J. virtist síðan gera sér grein fyrir því í stjórnarandstöðu að nauðsyn bæri til að taka upp aðra mynt. Hann er sennilega of önnum kafinn nú ti að geta snúið sér að þeim verkefnum.

Fátt er  miklivægara að hafa starfhæfan gjaldmiðil sem er nothæfur í viðskiptum þannig að lánakjör séu með skaplegum hætti og hægt verði að afnema verðtrygginguna sem er einn versti óskapnaður sem upp hefur verið fundinn sem hækja ónýts gjaldmiðils.

Dansinn í kring um krónuna er hrunadans og við höfum heldur betur mátt finna fyrir því. Það er forgangsverkefni að alvöru peningamálastefna verði mótuð á grundvelli starfhæfrar myntar.

Fólkið í landinu getur ekki og má ekki una því að greiða krónuskattinn lengur.

Athugasemdir

[Einar Björn Bjarnason, 10.6.2009 kl. 15:51]

Gjaldmiðlar, einkunnabók um stöðu hagkerfa

Verðmæti gjaldmiðla, er mæling á trausti markaðarins á viðkomandi hagkerfi, fall verðmætis ber því vott um fallandi traust á því hagkerfi. Þannig, að spurningin sem menn þurfa að svara er: "FER STAÐA EFNAHAGSMÁLA VERSNANDI"? Ef svarið er 'já' - er hægt en stöðugt fall krónunnar, undanfarnar vikur, fullkomlega útskýrt.

Sannleikur þessa, er einfalt að sjá. Gengi krónunnar, er að mörgu leiti sambærilegt, við gengi hlutabréfa fyrirtækis. Þegar því vegnar vel, styrkist gengi hlutanna og því meir sem velgengnin eykst. Þegar á móti blæs, lækkar gengið, o.s.frv.

Áhrif samninga um Icesave á gengi krónunnar

Þegar þessi grein skrifuð, var Icesave samkomulagið enn ekki formlega kynnt. En skv. fréttum, munu Íslendingar hafa veitt samþykki sitt með formlegum hætti því að taka á sig 650 milljarða skuld, gegn 5,5% vöxtum, til 7 ára - þangað til sala eigna getur farið fram, til að borga þetta lán niður. Vaxtagreiðslur, kvá vera um 35 milljarða króna á ári, en þær greiðslur bætist aftan á lánið og áætlað að það geti hlaupið á liðlegum 900 milljörðum króna eftir 7 ár, ef miðað er við núverandi gengi krónunnar. Augljósi punkturinn, er sá að með þessum gerningi, mun Ísland hafa aukið skuldir sýnar, um þessa tölu. Þetta er þ.s. markaðurinn, mun sjá og matsfyrirtæki, sem gefa út lánshæfismat. Hvað kemur á móti, eftir 'X' ár, er óvisst, þannig að markaðurinn getur ekki lagt verð á það í dag. Afleiðingin, hlýtur að verða, frekara fall krónunnar, þ.s. aukinn skuldabyrði og vaxtabyrði, af erlendum lánum, getur ekki annað en hafa lækkað stöðumat markaðarins á íslenska hagkerfinu, enn frekar.

Bankakreppan

Þegar þessi grein er skrifuð, er enn ekki búið að ganga frá uppgjöri þrotabúa gömlu bankanna. Því er ekki vitað; hvert eigið fé nýju bankanna er, né á hvaða verði ríkið mun taka yfir lán sem hvíla á íslenskum fyrirtækjum - til að styrkja eigin fjár stöðu nýju bankanna. Á meðan, liggja ekki fyrir, hverjar afskriftir erlendu kröfuhafanna, verða akkúrat. Þetta ástand veldur því, að nýju bankarnir eru nær fullkomlega lamaðir, hvað nýjar lánveitingar varðar. Lánafyrirgreiðsla, er lífsblóð fyrirtækja hagkerfisins. En bankarnir, geta ekki veitt ný lán, nema að mjög takmörkuðu leiti og þá gegn ofurkjörum, vegna þess að stjórnendur bankanna vita ekki hvað eigið fé viðskiptabankanna verður. Þannig, er eðlilegt, við slíkt ástand, að stjórnendur bankanna haldi að sér höndum.

Bankakreppan, rekakkeri á hagkerfið

Afleiðingar viðvarandi bankakreppu, eru þær að hagkerfinu er hægt og örugglega, að blæða út. Nær alger skortur á lánafyrirgreiðslu, þíðir að fyrirtæki, eru hægt en örugglega að ganga á eigið fé. Einungis fyrirtæki í útflutningi, fá einhverja smá fyrirgreiðslu,,,og þau búa einnig við það forskot, að hafa tekjur í erlendri minnt. Innlend þjónustu fyrirtæki, eru á hinn bóginn, algerlega uppi við vegg. Einungis er spurning um tíma, á meðan bankakreppan viðhelst, að fjöldi fyrirtækja sem eru að mestu háð innlendri starfsemi verði uppiskroppa með lausafé. Afleiðing þess, verður stöðvun rekstrar - og líklega gjaldþrot mikils fjölda þeirra. Ljóst er af þessu, að ekki er undarlegt að krónan falli.

Afleiðingar hás vaxtastigs

Vextir, hafa mikið verið í umræðunni, skiljanlega. Það hentar einnig stjórnvöldum, að tala um vexti, því þá geta þau bent á Alþjóða Gjaldeyrissjóðinn - annars vegar - og á Seðlabankann - hins vegar. Smá "diversion" sem sagt. Að mínu mati, er bankakreppan enn stærra vandamál, en vextirnir. Tal um bankakreppu, beinir sjónum að stjórnvöldum, þess vegna tala þau frekar um vexti og benda á aðra sökudólga. Hátt vaxtastig, hefur samverkandi áhrif, með bankakreppunni, í því að láta atvinnulífinu blæða jafnt og þétt út. Áhrifin, eru augljóslega þau, að vextirnir eru jafnt og þétt, að lækka mat markaðarins á gengi hagkerfisins. MEÐ ÖÐRUM ORÐUM, HÁTT VAXTASTIG, ÝTIR GENGI KRÓNUNNAR NIÐUR.

Áhrif á heimilin

Vart þarf að taka fram, að heimilin líða einnig fyrir 'BANKAKREPPUNA' og 'OFURVEXTINA.' Einnig veldur eðlilegt gengisfall krónunnar, við núverandi skilyrði, þeim frekari vanda - vegna þess, að gengisfallið hækkar almennt verðlag, sem veldur frekari hækkun gengistryggðra lána, og sem einnig veldur hækkun erlendra lána í íslenskum krónum. Allt leggst þetta saman, og ef ástand lagast ekki verulega fljótlega, má búast við raun-gjaldþrotum mjög mikils fjölda heimila landsmanna - ekki seinna, en þegar hausta tekur, laufin fara að brunka og síðan að falla. Haustið, getur orðið - mjög, mjög kalt!!

Þjóðargjaldþrot?

Ef hrun hagkerfisins, er ekki stöðvað í tæka tíð, til að koma í veg fyrir "ANNAÐ HRUN," mun ríkissjóður standa frammi fyrir mjög verulegri hættu á að komast í greiðsluþrot - hið minnsta hvað erlend lán varðar. Klárlega, veldur frekara hagkerfis hrun, einnig tekju hruni hjá ríkissjóði, ofan á það tekjuhrun, sem þegar er orðið vegna framkomins efnahags hruns. Á sama tíma aukast skuldbyndingar, vegna stöðugrar aukningar skulda, og viðvarandi aukningar atvinnuleysis. Þetta er ekki "EF SPURNING". Þeir sem stjórna landinu, verða að átta sig á því, að gjaldrot er ekki órar einhverra vitleysinga, heldur graf-arlvarleg, og raunveruleg, hætta.

Kveðja, Einar Björn Bjarnason, stjórnmálafræðingur og Evrópufræðingur

[baddi (IP-tala skráð) 10.6.2009 kl. 21:35]

kvitt fyrir innlit hér. Ég er algjörlega sammála þér með krónuna hún er hreinlega ekki nothæf til viðskipta lengur

[Jón Magnússon, 10.6.2009 kl. 23:17]

Þetta er frábær færsla hjá þér Einar.  Þakka þér fyrir.

[Einar Björn Bjarnason, 10.6.2009 kl. 23:41]

Kostir/Ókostir við Icesave lánið!

Eins og allir vita, þá eru miklar deilur uppi, um nýgert samkomulag um Icesave, sem ríkisstjórnin, hefur gert við hollensku og bresku ríkisstjórnirnar. Mikill hiti er hlaupinn í þessa deilu, og brigsl um svik við þjóðina, hafa hlaupið af vörum og lyklaborðum talsmanna landsmanna.

Samkvæmt samkomulaginu, er lán upp á 650 milljarða króna, miðað við núverandi virði krónunnar í pundum, tekið til 7 ára, á 5,5% vöxtum. Lánið, er með þeim hætti, að engar greiðslur eru af því yfir lánstímabilið, þ.e. vaxtagreiðslur upp á 35 milljarða á ári, bætast aftan á lánið. Lauslega áætlað virði þess, við samingslok, er um 900 milljarðar ef áfram er miðað við núverandi stöðu krónunnar gagnvart pundinu. Stjórnvöld telja, að eignir geti gengið upp í lánið, á bilinu 75 - 95%, eftir 7 ár.

Kostir við þessa afgreiðslu

Kostirnir við þetta, eru að lánið má greiða upp hvenær sem er, á samingstímabilinu, ef Íslendingum tekst að útvega sér annað lán, eða þá að kaupandi finnst, sem er til í að yfirtaka eignir Landsbankans sáluga gegn yfirtöku á láninu. Fyrir okkur væri, slíkur samingur mjög hagstæður; en á móti kemur, að líkur á slíkri útkomu eru ekki endilega miklar.

Aðrir kostir eru, að með þessu, er deilan við Breta og Hollendinga, úr sögunni, og ekkert því lengur til fyrirstöðu; að sækja um aðild að ESB. En, meðan deilan væri óleyst, væri einnig tómt mál, að tala um að sækja um slíka aðild, þ.s. stjórnvöldum þessara ríkja, væri mjög í lófa lagið að blokkera slíkt umsóknarferli, og það eins lengi og þeim sýndist - enda er það enn þann dag í dag þannig, að hvert aðildaríkja ESB þarf að samþykkja nýtt aðildarríki.

 

Ókostir við þessa afgreiðslu

Stærsta spurningin, er sennilega hvort það stenst, að Tryggingasjóður innistæðueigenda, eigi fyrsta rétt að affrystum eignum, landsbanka Íslands sáluga í Bretlandi. Með öðrum orðum, hvort að neyðarlögin, koma til að standast. Þetta er mjög mikilvæg spurning, þ.s. ef neyðarlögin standast ekki, með öðrum orðum, ef Tryggingasjóður innistæðueigenda, missir þann fyrsta veðrétt sem honum var tryggt með neyðarlögunum, þá mun hann þurfa að keppa við aðra kröfuhafa um bitann.

Enn þann dag í dag, hefur ekki reynt á neyðarlögin fyrir dómi, svo þ.e. einfaldlega ekki vitað, hvort þau munu standast, þegar til kemur. Vegna þess, að aðrir kröfuhafar, hafa sannarlega áhuga á þessum bita, þá getur vart talist nokkur vafi á, að einhver stór aðili mun fara í mál, og krefjast réttar síns, fyrir íslenskum dómstólum.

Ekki værum við í betri málum, ef mál myndu dragast á langinn og dómur ekki falla fyrr en eftir að lánið hefur verið greitt upp eins og hægt er, með eignunum. Í því tilviki, ef dómur félli stjórnvöldum í óhag, væri algerlega augljós hætta á að skaðabóta krafa myndi vera gerð á hendur ríkinu. Í því tilviki, sem dómur hefði fallið þeim aðila í hag, væri einnig allar líkur á að þeim aðila myndu einnig vera dæmdar feikn háar skaðabætur.

Vart þarf að taka fram, að um leið og það kæmi til, að dómsúrskurður félli, um að neyðarlögin stæðust ekki, myndi ekki bara einn stór aðili hugsa sér til hreyfings. Þeir myndu sennilega allir, fara í mál við ríkið um skaðabætur. Ég er hér að tala um, útkomu þ.s. megnið af skuldinni lendi á ríkinu, þ.e. þjóðinni; þannig að það fáist einungis 10 - 20% upp-í. En það er útkoman, ef Neyðarlögin standast ekki. .

Eftir þessa útskýringu, ætti öllum að vera ljóst, hve áhættusamt, það er að samþykkja að taka á sig þessar skuldbindingar, meðan enn hefur ekki reynt á Neyðarlögin fyrir dómi. Í ljósi þessa, er það ljóst; AÐ HREINASTA GLAPRÆÐI VÆRI FYRIR ALÞINGI AÐ SAMÞYKKJA ÞESSA ICESAVE SAMINGA.

Að mínum dómi, eru aðrir gallar þó slæmir, ekki eins háskalegir. Ef neyðarlögin standast, er það fyrst og fremst spurningin, hvað fæst í raun og veru upp-í. Það er einfaldlega ekki vitað, með neinni vissu. Það eru líkur á niðurstöðu, allt frá því að allt lánið greiðist upp með eignum, yfir í að jafnvel minna en helmingur geri það. Um þetta er umtalsverð óvissa, og er engin leið á þessum tímapunkti, að legga líkur við hvort er líklegra. Þetta fer af stærstum hluta, eftir framgangi heimskreppunnar, og hve snemmma og einnig, með hve öflugum hætti, Bretland og önnur Evrópuríki, koma til með að rétta úr kútnum.

Eins og sést af þessari mynd, er kreppan í Evrópu, töluvert verri, heldur en kreppan í Bandaríkjunum, meðaltal ESB er 4,4% - Bretland stendur sig betur en meðal ESB landið. Innan Evrópu er mikill munur milli landa, eins og sést, að þýska kreppan er umtalsvert dýpri en meðaltalið. Síðan koma lönd, sem standa enn verr en það, t.d. Úngverjaland, Eystrasalt-löndin, Búlgaría og Grikkland. 

Hið augljósa sem sést af þessu, er að það mun taka Evrópu lengri tíma en Bandaríkin að rísa upp á ný. Þetta er mikilvægt atriði að hafa í huga, þegar við vegum og metum líkurnar á, að hve miklu leiti eignir Landsbankans sáluga, munu duga fyrir Icesave. Það er vitað, að há spárnar reikna allar með, að eftir 7 ár, hafi hagkerfi Evrópu náð að rétta vel úr kútnum og hagvöxtur sé orðinn góður og jafn, á ný.

Málið er, að það getur fullt eins gerst, að efnahags-bati verði hægur og hann dragist á langinn. Með öðrum orðum, að við kreppunni taki stöðnun eða mjög hægur hagvöxtur um einhverra ára skeið. Ef hlutir fara á þann veg, getur alveg verið, að 7 ár dugi einfaldlega ekki, til að hagkerfi Evrópu hafi unnist tími til að rétta fyllilega við sér.

Hérna, verða menn að vega og meta,,,hversu djúp menn trúa að kreppan muni verða og hve langvarandi. Eitt er, að stórir þekktir spkænskir bankar, reykna með að það taki Spán 5 ár að rétta úr kútnum. Það getur þannig, gefið smá 'hint' hvað stofnanir sem eru óháðar stjórnvöldum telja.

Síðan er það spurningin, hvaða áhrif lánið hefur á lánshæfismat Íslands. Það er á engan veg, augljóst að þetta lán, muni ekki hafa nein neikvæð áhrif á lánshæfismat Íslands. Eftir allt saman, er þetta bísna hátt hlutfall af okkar landsframleiðslu,,,sem er um 1500 milljarðar. Einnig eru skuldir okkar, þegar orðnar allnokkrar. Að auki, er halli á ríkissjóði sífellt að bæta við. Til viðbótar, má bæta að starfandi Seðlabanka-stjóri, hefur lýst yfir að hann telji kostnað við endurreisn bankanna, verða um 85% af þjóðarframleiðslu. Hafa ber í huga, að lánshæfismatið hefur þegar verið lækkað úr A klassa niður í B klassa. D klassi er svokallað rusl, þ.e. skuldbindingar sem eru taldar nánast einskis virði. Ef við, lendum í C, erum við þá komin niður í lánshæfismat þeirra ríkja, sem versta standa í heiminum. Sem dæmi, kvá Lettland vera komið í C.

Þetta er ekkert smá mál, því þá versna öll lánskjör og vextir af skuldum hækka,,,og enn erfiðara verður að standa undir þeim.

Það er mikið alvöru mál, hvað við skuldum mikið og hve mikið er vitað að mun bætast þar við. Ef til vill, er Icesave, þúfan - eða nánar tekið hlassið - sem veltir öllu um koll.

Nðurstaða:

Það er ljóst, að áhættan af því að taka þetta Icesave lán, skv. samkomulagi ríkisins við Breta og Hollendinga, er gríðarlega áhættusamt athæfi.

Ég verð að meta það svo, að áhættan sé umtalvert meiri, heldur en kostirnir.

Við verðum að vona, að Alþingis-menn, hafi kjark til að fella þetta mál - - eða til vara, að forseti Íslands, hafi kjark til að vísa þessu til þjóðarinnar.

Kveðja. Einar Björn Bjarnason, stjórnmálafræðingur og Evrópufræðingur.

<Þar sem þú varst svo ánægður, læt ég þig einnig hafa þá næstu á eftir, um kosti og galla Icesave samingsins)

[Bjarni Kjartansson, 11.6.2009 kl. 09:29]

Sammála Einari í flestu hvað varðar færsluna hér að ofan.

 Ef það er vilji ríkisstjórnar okkar, að svipaður hluti af útflutningstekjum þjóðarinnar fari í að greiða útlendum ,,spákaupmönnum" og víxlurum okurvexti og greiða fyrir skuldir hlutafélaga sem stóðu í stórfelldu braski og í summum tilfellum gambli og lögbrotum í skjóli EES samninga --er þjóðin á svipuðum stað og Þjóverjar voru þegar Kratastjórnin samþykkti Versalasamningana.

Jafnvel Þjóðverjar með sitt skólaða kerfi stóðu ekki undir þessu og óðaverðbólga tók við og eignatilfærslurnar urðu óbærar á mjög skömmum tíma.

Við höfum ekki efni á, að vera ,,Lambið sem ber burt syndir mannanna" (ESB reglna um innlánstryggingar)

Bretar eru logandi hræddir við að RUN verði gert á þeirra banka af Araba-viðskipta,,vinum" þeirra.

Alkunna er um hlutfall innlána og ,,eigin fjár" breskra banka er upprunnið í Arabalöndunum og Ísrael (beint og óbeint)

Við verðum að segja NEI hér er ekki meira blóð.

Miðbæjaíhaldið

[Veraldarálfurinn (IP-tala skráð) 11.6.2009 kl. 11:39]

Mjög gott hjá ykkur Jón og Einar.

Að endingingu mæli ég með dollaranum :)