Atlagan að stjórnarskránni II

Þróaðar lýðræðisþjóðir virða grunngildi og leikreglur lýðræðisins.

Lýðræði er ekki bara spurning um kosningar þar sem meirihlutinn vinnur og fer sínu fram. Lýðræði felst í fleiru m.a. að taka tillit til skoðanna minni hlutans. Einnig að vinna að því að ná sameiginlegum lausunum í ágreiningsmálum svo langt sem því verður við komið.

Stjórnlagaráð valdi að fara aðra leið. Það valdi leið einræðis meiri hlutans.

Svíþjóð skipaði sérstaka nefnd til endurskoðunar á sinni stjórnarskrá 2004.  Sú nefnd skilaði af sér þ. 17.12.2008 eftir að hafa sent tillögur til umsagnar á vinnslustigi. Stjórnarskrárnefnd Svía varð sammála og formenn allra þingflokka á sænska þinginu sameinuðust um að flytja frumvarpið.  Þannig var málið afgreitt hjá Svíum í fullkominni sátt með eðlilegum lýðræðislegum hætti.

Á þetta fordæmi frá Svíþjóð var bent ítrekað á Alþingi þegar Jóhanna Sigurðardóttir og félagar stóðu að aðför að lýðveldisstjórnarskránni árið 2009. Hvatt var til þess að við færum sömu leið og Svíar. Leið sem væri líkleg til að ná þjóðarsátt, auknu trausti á Alþingi og helstu stofnunum íslensks samfélags.

VG og Samfylking höfnuðu þessari leið hyllt af öskurkór félaga sinna í hinni svokölluðu búsáhaldabyltingu, þar sem háskólakennaranrir sem eru þó í meira fríi en kennslu þeir Þorvaldur Gylfason og Kúbu Gylfi Magnússon léku hvað hæst á upplausnarlúðrana.

Byltingarforingjarnir vildu ekki leið sáttar og samlyndis. Þess vegna var valin sú leið sem líklegust var til sundrungar og stjórnskipulegrar ringulreiðar.

Upplausnaröflin mega ekki komast upp með ætlunarverk sitt. Þess vegna er nauðsynlegt að mæta á kjörstað á laugardaginn og kjósa NEI.

Athugasemdir

[Anna Benkovic Mikaelsdóttir, 14.10.2012 kl. 12:56]

Ég skil ekki "Stjórnlagaráð valdi að fara aðra leið. Það valdi leið einræðis meiri hlutans."

Allt ferlið bendir til hins gangstæða og ferlið allt var gagnsætt á vefnum í ferlinu, þar sem allir gátu gagnrýnt og komið með lausnir. Viltu útskýra betur?

(Og ég þakka að vera leyft að kommenta hér Jón, en ég mun svo sannarlega mæta á kjörstað á laugardaginn og kjósa JÁ)

[Skúli (IP-tala skráð) 14.10.2012 kl. 18:08]

Ég man ekki betur en 4 flokkar hafi sameinast um breytingar á stjórnarskránni (eða eins og þú kallar það, aðför að lýðveldisstjórnarskránni) árið 2009, Samfylking, VG, Framsókn og Frjálslyndi flokkurinn, flokkurinn sem þú varst upphaflega kosinn á þing fyrir).  "Stjórnlagaráð valdi að fara aðra leið. Það valdi leið einræðis meiri hlutans."  Ha?  Stjórnlagaráð gerði það einmitt ekki heldur unnu meðlimir að því að ná sáttum sín á milli um breytingarnar enda var hún samþykkt með 25 greiddum atkvæðum, einróma.  Hvernig sérð þú Jón fyrir þér að hægt sé að breyta stjórnarskránni í fullkominni sátt hér á landi?

[Jón Magnússon, 14.10.2012 kl. 22:07]

Einræði meiri hlutans fellst í því Anna, ef þú hefur ekki skilið það, að það eru engar málamiðlanir heldur kosið og meirihlutnin ræður alfarið. Það er ekki það fyrirkomulag sem þróaðar lýðræðisþjóðir nota.  Ekki skiptir máli þó að hægt hafi verið að fylgjast með því sem gerðist. Þannig er það líka með þing Hvíta Rússlands.

Fólkið sem var valið af minni hluta Alþingismanna í stjórnlagaráðið var vissulega í vanda vegna þess að allt ferlið og umbúnaðurinn um þessa atlögu að stjórnarskránni var svo rangur.  Tíminn sem ætlaður var til að fjalla um málin var allt of skammur.

Svo er það annað mál að þessu fólki skuli hafa dottið í hug að fara að endurskoða já og umorða hverja einustu grein í stjórnarskránni. Sú vinna er ekki af hinu góða og orðun nýju ákvæðanna oft mjög slæm.

[Jón Magnússon, 14.10.2012 kl. 22:16]

Í kjölfar þess óróa sem varð þá gerðist það þannig Skúli. Guðni Ágústsson var hrakinn frá formennsku í Framsóknarflokknum og nýr formaður áttaði sig ekki á því hvað var á ferðinni og steig á þennan vagn þó ég sjái ekki betur en hann hafi fyrir löngu stigið af honum. Ég var allann tímann algjörlega á móti þessari vegferð og það var einn þátturinn sem réði því að ég sagði mig úr Frjálslynda flokknum, en þá var Guðjón Arnar kominn algjörlega ofan í vasann á Steingrími J.  Minn gamli flokkur Sjálfstæðisflokkurinn var sá eini sem stóð á grundvallaratriðum lýðræðis og þingræðis og hafnaði þessari aðför að stjórnarskránni og stjórnskipulegri ringulreið. 

Einræði meirihlutans er ekki að ná sáttum Skúli. Það er að hafna þeirri leið að leita samkomulags og málamiðlana en láta meiri hlutann ráða.

Ég sá það vorið 2009 að það var möguleiki að ná sátt um grundvallaratriði eins og t.d. auðlindunum sbr. það sem kemur fram í bloggi mínu um þetta atriði í gær. Í öðru lagi þá sá ég að hægt var að ná samkomulagi um breytta tilhögun við að breyta stjórnarskránni. Síðan var að mínu mati hægt að ná málamiðlun um þjóðaratkvæðagreiðslur. En VG og Samfylkingu lá á og vildu notfæra sér málið með ómerkilegum hætti í kosningaslag af því að foringjarnir héldu að þetta væri svo vinsælt meðal almennings. Það kom í ljós í stjórnlagaþingskosningunni, að almenningur hefur engan áhuga á þessu brölti.  Það er einmitt hættan, að gott fólk sitji heima og kjósi ekki. Ég efast ekki um úrslitin ef kjörsókn verður góð. Þá verður þessari atlögu að stjórnarskránni hafnað.

[Jón Magnússon, 14.10.2012 kl. 22:17]

Það er athyglivert að það kemur engin athugasemd við þeirri staðreynd sem ég bendi á varðandi það hvernig Svíar breyttu sinni stjórnarskrá og engin andmæli við því í raun að rétt hefðu verið að ná samkomulagi í stað þess að fara þessa vondu leið. Athyglisvert.

[Hrólfur Þ Hraundal, 14.10.2012 kl. 22:54]

Sá, eða sú, sem vill skipta um stjórnarskrá þarf að byrja á að spyrja þjóðina sem samþykkti núverandi stjórnarskrá leyfis. Það hefði að minnstakosti verið sæmilegri mannasiðir en þeir sem við hafðir hafa verið.  

Það er nóg að vera nauðgað til að taka þátt í þessum fíflaskap og þurfa að borga hann líka,  svo að ég segi nei við fyrstu spurningu og laska ekki það nei með afskiptum af örum.  

[Helgi (IP-tala skráð) 14.10.2012 kl. 23:07]

Sæll.

Það er ekki nokkur þörf á að breyta stjórnarskránni, nær væri að fara eftir henni.

Svo hefur enginn sýnt fram á að stjórnarskráin hafi með einhverjum hætti orsakað hrunið. Hvers vegna þá að láta eitthvað fólk með útblásin egó skemma hana?

Liðið sem tók sæti í þessu smánarlega ráði hefur einnig gefið frat í dómstóla landsins. Ekki ber það mannskapnum í ráðinu smánarlega vel söguna.

Mér skilst að ein mannvitsbrekkan í ráðinu smánarlega telji mjög mikilvægt að setja ákvæði um lausagöngu búfjár inni í stjórnarskrá. Einstaklingar með mikilmennskubrjálæði sem skilja ekki tilgang stjórnarskrár eiga ekki að fikta í henni.

[Elle_, 15.10.2012 kl. 00:02]

Eg segi NEI við hinu ólögmæta Jóhönnuráði sem var andstætt niðurstöðu Hæstaréttar.  Það á ekki að líðast að stjórnarflokkar Jóhönnu og Steingríms komist upp með að valta yfir dómstóla landsins og þrískiptingu valdsins.  Það er löngu komið nóg af þeirra ofbeldislegu stjórn.

Reimar Pétursson, hrl., ræðir þarna með glæsibrag við Þorvald Gylfason.  Þarna er frétt um Reimar: Leikur að fjöreggi þjóðarinnar:

„Hópur fólks hefur nú um nokkurt skeið handleikið fjöregg þjóðarinnar, stjórnarskrá lýðveldisins, með glannalegri hætti en áður hefur sést. Nú er mál að linni“, segir Reimar Pétursson, hæstaréttarlögmaður, í grein í Morgunblaðinu í dag.

 Þá segir Reimar m.a. í grein sinni: „Fyrir liggur tillaga frá hópi sem kallar sig stjórnlagaráð. Tillagan er ónothæf og óboðlegt er að breyta öllum atriðum stjórnskipunarinnar í einu. Vissulega er eitt og annað í stjórnarskránni sem má færa til betri vegar, en ómögulegt er að gjörbylta kosningafyrirkomulaginu, störfum þings og framkvæmdavalds og ákvæðum um mannréttindi í einni svipstundu. Með því er núverandi stjórnskipun kastað fyrir róða og ófyrirsjáanleg áhætta tekin með framhaldið“.

 

Sigurður Líndal, lagaprófessor, sagði:

Samkvæmt lögum um stjórnlagaþing skal Hæstiréttur skera úr um gildi kosninga fulltrúa á þingið. Þetta gerði Hæstiréttur með ákvörðun 25. janúar 2011 og lýsti kosningu til stjórnlagaþings 27. nóvember 2010 ógilda.

Ákvörðun Hæstaréttar verður ekki hnekkt og með lagasetningu sinni fól Alþingi æðsta handhafa dómsvaldsins endanlegt úrskurðarvald. Ákvörðun Hæstaréttar er því í reynd hæstaréttardómur eða að minnsta kosti ígildi slíks dóms.

Nú liggur fyrir þingsályktun um að skipa 25 manna stjórnlagaráð og binda skipun þeirra og varamanna við þá sem hlutu kosningu til stjórnlagaþings eða með öðrum orðum binda kjörið við hóp manna sem hlutu ógilda kosningu og eru því umboðslausir.

Með þessu er Alþingi í reynd að fella ákvörðun Hæstaréttar úr gildi og ganga inn á svið dómsvaldsins.

Jafnframt virðir Alþingi ekki þrískiptingu ríkisvaldsins og brýtur þannig gegn stjórnarskránni, eða að minnsta kosti sniðgengur hana. Um leið ómerkir þingið eigin ákvörðun um að fela Hæstarétti endanlegt ákvörðunarvald.

Ekki bætir úr þótt einhverjar málamyndabreytingar séu gerðar á hlutverki stjórnlagaráðs frá því sem ákveðið var um stjórnlagaþing.

Það má svo sem segja að þetta sé í samræmi við það sem nú tíðkast í umgengni við lög og reglur, jafnt í stjórnmálum sem atvinnulífi.

En gott væri að þeir sem hyggjast taka sæti í stjórnlagaráði hugleiddu stöðu sína og þá jafnframt hvort þetta sé gæfuleg byrjun á því að setja nýja stjórnarskrá.

[larus (IP-tala skráð) 15.10.2012 kl. 09:59]

En ég hef aldrei fengið svar við tveim spurningum, og vonandi getur einhver svarað hér; af hverju er svona hættulegt að almennur íslendingur komi nálægt endurskoðun stjórnarskrárinnar og af hverju getum við ekki fengið að kjósa einstaklinga í stað flokka (getur verið í því formi að hafa óraðaða lista)??????

[Jón Magnússon, 15.10.2012 kl. 12:27]

Takk fyrir athugasemdina Hrólfur. NEI við fyrstu spurningunni er aðalatriðið.

[Jón Magnússon, 15.10.2012 kl. 12:28]

Ég er í öllum aðalatriðum sammála þér Helgi þakka þér fyrir.

[Jón Magnússon, 15.10.2012 kl. 12:29]

Þakka þér fyrir gott innlegg Elle og góðar tilvitnanir. Ekki vanþörf á að benda fólki á þessi grundvallaratriði.

[Jón Magnússon, 15.10.2012 kl. 12:31]

Það er ekkert hættulegt við það að almenningur komi nálægt endurskoðun á stjórnarskrá. Í raun gerðu Svíar það. Þeir sendu hugmyndir og tillögur til allra hópa sem máli gátu skipt þegar þeir gengu frá vandaðri vinnu við breytingar á sinni stjórnarskrá.  Svo er það annað Lárus og þar er ég alveg sammála  þér með að það væri æskilegt að við gætum kosið einstaklinga. Ég hef verið baráttumaður fyrir einstaklingskjördæmum með tvöfaldri umferð þ.e. ef ekki fæst hreinn meiri hluti í fyrstu umferð þ.e. franska kerfið.

[Skúli (IP-tala skráð) 15.10.2012 kl. 17:26]

Takk fyrir þetta Jón.  En ég sé bæði hér og í fyrri greininni (nr. 1) að þú minnist ekki á að Framsóknarflokkurinn barðist líka fyrir því að það yrði kosið til stjórnlagaþings fyrir síðustu aþingiskosningar og þingmenn þess flokks tóku þátt í að samþykkja að farið yrði út í þær kosningar ásamt þingmönnum stjórnarflokkanna og Hreyfingarinnar (sjá hér: http://www.althingi.is/dba-bin/atkvgr.pl?nnafnak=43029).  Einn þingmaður kaus gegn því.  Það var líka eitt af þeim skilyrðum sem Framsókn setti fram til að verja minnihlutastjórnina falli eins og þú manst líklega.  En já, það virðist sem þingmenn flokksins séu margir hverjir snúnir af þessari braut...

[Jón Magnússon, 15.10.2012 kl. 18:15]

Ég benti á það í svari við athugasemd að það hafi gerst eftir að Guðni Ágústsson var hrakinn frá völdum í Framsóknarflokknum og nýr formaður tók við, en ég sé ekki betur en hann hafi gjörsamlega skipt um skoðun. Á þeim tíma taldi ný forusta Framsóknar að þetta væri til atkvæða.

[Anna Benkovic Mikaelsdóttir, 15.10.2012 kl. 23:27]

Ég var ein af 522 stjórnlagaþingmönnum til kosningar Jón og komst ekki.

Skil ekki þegar þú segir að þeir 25 sem voru kosnir hafi verið það af "minnihluta" Alþingis?

KV

[Jón Magnússon, 16.10.2012 kl. 00:05]

Á Alþingi sitja 63 þingmenn. 30 þingmenn greiddu atkvæði með tillögu Álfheiðar Ingadóttur um stjórnlagaráð. Það er minni hluti Alþingis.