Órói í þingflokki Sjálfstæðisflokksins?

Morgunblaðið segir í Staksteinum að umtalsverður órói sé í þingflokki Sjálfstæðisflokksins vegna ummæla Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur varaformanns Sjálfstæðisflokksins  um Evrópusambandið á fundi með Sjálfstæðismönnum í Kópavogi í síðustu viku.  Ég efa ekki að höfundur Staksteina hafi traustar heimildir um ástandið í þingflokki Sjálfstæðisflokksins hvorst sem er þetta mál eða önnur.

Þorgerður Katrínu opnaði á Evrópusambandsumræðuna þó ekki með öðrum hætti en þeim að tala um að leggja málið undir þjóðaratkvæðagreiðslu og huga að breytingum að stjórnarskrá. Ég varð þess ekki var að Þorgerður Katrín lýsti yfir stuðningi við Evrópusambandið.

Svo vandmeðfarið er Evrópusambandsmálið greinilega fyrir Sjálfstæðisflokkinn að sérfræðingur flokksins í utanríkismálum Björn Bjarnason og formaður Sjálfstæðisflokksins Geir H. Haarde sáu sig tilknúna til að tjá sig sérstaklega um andstöðu við aðild Íslands að Evrópusambandinu. Varaformaðurinn mátti ekki anda í átt að Evrópusambandinu án þess að reynt sé til hins ítrasta að koma flokkshandjárnunum á umræðuna og dæma ummæli Þorgerðar Katrínar dauð og ómerk.

Staksteinahöfundur sem þekkir vel pólitíska sögu Sjálfstæðisflokksins vísar til að dæmi séu um að varaformaður hafi markað sér sérstöðu í Sjálfstæðisflokknum og vísar í því sambandi til dr. Gunnars Thoroddsen og tekur fram að Þorgerður Katrín þurfi að hafa sterkt pólitískt bakland innan flokksins vilji hún halda þeim lýðræðislega rétti sínum að marka sér pólitíska sérstöðu.

Með öðrum orðum þýðir þetta að það jafngildi klofningi í Sjálfstæðisflokknum að vilja skoða kosti Evrópusambandsaðildar og þeir sem þær skoðanir hafa innan flokksins verði að búa yfir ákveðnum flokksstyrk en ekki er vísað til þess hvað gerist ef slíkur styrkur er ekki fyrir hendi. Hvað er hægt að hugsa sér í því sambandi? Að varaformanninum verði vikið frá á næsta Landsfundi? Að varaformaðurinn teljist ekki lengur hæf til að vera einn helsti talsmaður Sjálfstæðisflokksins?

Sjálfstæðisflokkurinn var sterkastur þegar hann var forustuflokkur þjóðarinnar í utanríkismálum og brautryðjandi í því að koma Íslandi í samfélag þjóðanna. Á þeim tíma var sótt að Sjálfstæðisflokknum fyrir þá afstöðu og honum iðulega brigslað um landráð, landssölu og óþjóðhollustu. Dr. Bjarni Benediktsson sem var helsti talsmaður Sjálfstæðisflokksins á þeim tíma í utanríkismálum hikaði ekki við að berjast fyrir aðild Íslands að Sameinuðu Þjóðunum, NATO og EFTA.  Á þeim tíma voru opnar umræður í Sjálfstæðisflokknum um stefnuna í utanríkismálum og blæbrigðamunur á afstöðu manna varð aldrei til þess að þeim væri hótað viðurlögum vegna skoðana sinna.

Margir töldu að þegar Davíð Oddsson hætti sem formaður í Sjálfstæðisflokknum þá mundi hugmyndafræðileg umræða í flokknum og nútímaleg umræða um utanríkismál þar á meðal Evrópusambandið blómstra en hvorutveggja hafði kalið í valdatíð Davíðs.

Viðbrögin við réttmætum áherslum varaformanns Sjálfstæðisflokksins og ábendingum í Evrópumálum benda  til að sá hugmyndafræðilegi sífreri sem hefur verið  í Sjálfstæðisflokknum frá valdatöku Davíðs Oddssonar hafi ekki náð að bráðna nema örlítið á yfirborðinu.