Hverju reiddust goðin?

Fræg eru ummæli Snorra goða, við krisnitökuna á Alþingi árið 1000 þegar tíðindamaður kom flengríðandi á þingstað og sagði að eldgos væri komið upp og stefndi á bæ eins hálfkristins goða. 

Þeir sem vildu hafna hinum nýja sið kristninni höfðu þá uppi hróp og sögðu að þetta sýndi, að hin gömlu goð Óðinn,Þór,Freyr og Njörður væru reiðir yfir þessu tiltæki að ætla að löfesta kristni sem trú í landinu. 

Snorri goði sagði þá að bragði: "Hverju reiddust goðin er hraunið brann, sem nú stöndum við á." Þetta var spaklega mælt og þingheimur áttaði sig á hversu fráleit þessi ætlan Ásatrúarmanna væri þar sem hraun hefðu áður brunnið og runnið víða um land.

Í trúarbrögðum samtímans og umfjöllun, skortir á að menn sjái þau einföldu sannindi sem Snorri goði benti á. 

Í Feneyjum eru mikil flóð þessa dagana og Markúsartorgið er m.a. undir vatni. Borgarstjóri Feneyja kennir loftslagsbreytingum um, þannig að meint hlýnun jarðar valdi flóðunum. Gríðarlegar rigningar hafa verið undanfarið í Feneyjum og vindar blása með þeim hætti, að þeir halda vatninu í borginni. Sjávarborð hefur því hækkað í borginni um 183 sentimetra vegna þessara óvenjulegu aðstæðna. Borgarstjórinn í Feneyjum bregst nú við eins og heiðnir menn á Alþingi forðum, sem nefndu að goðin væru reið.

Staðreyndin er bara sú,að þetta er ekki eindsæmi og sjávarborð hækkaði meira árið 1966 eða um 198 sentimetra fyrir 54 árum. Það var raunar áður en hin svokallaða litla ísöld kom á áttunda áratugnum og löngu áður en þessi nýju trúarbrögð hamfarahlýnunarinnar festu sig í sessi.

En nú dettur engum í hug að segja eins og Snorri goði sagði forðum: Hvað olli þá flóðunum árið 1966. Slík tilvísun er jafnmarkviss röksemd og skýring borgarstjórans, að loftslagsbreytingar valdi flóðunum núna. Snorri goði samtímans veit líka að mælti hann þessi rök skynseminnar þá væri hann annaðhvort settur í poka og honum drekkt eða hann yrði gerður brottrækur úr borginni fyrir loftslagsguðlast.

En það er alltaf von um betri og meiri styrki ef hægt er að tengja hlutinn trúarbrögðum hamfarahlýnunarinnar. 

Skjóta fyrst og spyrja svo

Þingmenn Viðreisnar ásamt þingmönnum úr systurflokki þeirra, Samfylkingunni, ásamt biskupi og landlækni gerðu sig sek um það í síðustu viku að hrapa að ályktunum og niðurstöðum án þess að hafa kynnt sér staðreyndir.

Þingmennirnir og biskupinn fordæmdu útlendingastofnun og dómsmálaráðherra fyrir  að framfylgja lögum, sem væri ótækt í máli albanskrar konu,sem komin var á steypirinn. Henni hafði verið synjað um hæli á Íslandi,en konan vissi fullvel áður en hún kom að það mundi hún ekki fá.  

Þingmennirnir og biskupin gerðu sig öll sek um að skjóta án þess að þekkja málavexti. Þingmennirnir og biskupinn reyndu að búa til mynd af grimmum yfirvöldum, sem væru gjörsneydd mannúð. 

Sigríður Andersen fyrrum dómsmálaráðherra upplýsti í gær, að hælisumsókn albönsku konunnar hefði verið hafnað 11.október s.l. þegar hún var tæpum mánuði minna kasólétt en þegar hún var flutt úr landi. Konan vildi ekki fara og þráaðist við dyggilega studd af þeim sem hafa atvinnu á kostnað ríkisins við að gera yfirvöldum erfitt fyrir að framfylgja lögum og valda töfum með hundraða milljóna kostnaði fyrir skattgreiðendur á hverju ári. 

Þetta olli þó þingmönnum Samfylkingarinnar og Viðreisnar ekki vökunóttum. Þeir komu hinsvegar tárfellandi yfir því að loksins hefði tekist að framfylgja lögum. Biskupinn yfir Íslandi hafði sig þannig í frammi, að engan þarf að undra, að það fækki jafnmikið og stöðugt í þjóðkirkjunni og raun ber vitni.

Engum af þessum riddurum "réttlætisins" datt í hug, að gera kröfu til hagsbóta fyrir skattgreiðendur, að reglum útlendingalaga yrði breytt þannig, að jafnskjótt og endanlegur úrskurður lægi fyrir um að viðkomandi ætti ekki rétt til dvalar í landinu,þá yrði séð til þess, að koma viðkomandi úr landi þegar í stað.  

Þingmennirnir og biskupinn gerðu sig sek um þann fáránleika að skjóta án þess að hafa nægar upplýsingar og töldu að nú væri lag að hafa uppi tilfinngaklám á fölskum forsendum í því eina skyni að fordæma það að lögum í landinu skyldi framfylgt. 

Hitt er svo annað mál, að Sigríður Andersen alþingismaður bætti við alvarlegum hlut í restina, sem var vanhugsaður og hún ætti að draga þegar í stað til baka. En hún talaði um að borgarar allra ríkja ættu að eiga sama rétt og ríkisborgarar EES þ.e. að hafa frjálsa för til að sækja vinnu á Íslandi. Þetta þýðir í raun opin landamæri. Ég vona að Sigríður átti sig á því að þetta gengur ekki upp og leiðrétti sem fyrst. 

Höfum við gengið til góðs?

Í dag eru 30 ár frá falli múrsins,sem skipti Berlín í tvo hluta. Austurhlutann þar sem ófrelsi og örbirgð Kommúnismans réði ríkjum og Vestur Berlín, þar sem fjölbreytt mannlíf og velmegun þróaðist á grundvelli markaðsbúskapar og frelsis.

Með falli Berlínarmúrsins, sem táknaði upphafið að falli kommúnismans í Evrópu opinberaðist sú staðreynd að kommúnisminn hafði ekki fært fólki neitt annað, en vond lífskjör, frelsisskerðingu og mun víðtækari og meiri fjöldamorð en í útrýmingarbúðum nasista. 

Engum duldist að vestrið hafði sýnt fram á algjöra yfirburði. Væntingarnar sem bundnar voru við fall ófrelsisins varð til þess m.a.að Francis Fukyama skrifaði bókina "The end of history" þar komst höfundur að þeirri niðurstöðu, að heimurinn hefði náð óskastöðu með frjálslyndu lýðræðisþjóðfélagi og markaðsþjóðfélagi(kapítalisma). Yfirburðirnir væru svo algerir að það yrði ekki ágreiningsefni framtíðar. 

Nú þrjátíu árum síðar liggur fyrir að markaðsþóðfélagið heldur áfram að sýna fram á yfirburði og vegna þess hafa hundruð milljóna manna komist frá fátækt til bjargálna og velmegunar. En markaðhagkerfið er ekki fullkomið frekar en annað manngert í henni veröld. Ekki hefur t.d. tekist að draga úr gríðarlegri misskiptingu auðs ójöfnuði og því miður virðast stjórnmálamenn nú og umliðinna ára ekki hafa mikinn áhuga á því nema á tylldögum. 

Hugmyndafræðilega baráttan, sem mín kynslóð gekk í gegnum frá því að fólk komst á vitsmunarár þangað til Berlínarmúrinn féll markaði stór spor í stjórnmálaþróun okkar samtíma m.a. á Íslandi, þar sem fulltrúar ófrelsisins í Alþýðubandalaginu og víðar neyddust flestir til að viðurkenna hugmyndafræðilega örbirgð allir nema þeir sem neituðu að sjá og heyra. Margir þeirra gerðust ötulir talsmenn markaðshyggju, sem dæmi má nefna Össur Skarphéðinsson og Guðmund Ólafsson. Aðrir skriðu inn í holur sínar og létu fara lítið fyrir sér um nokkurra ára skeið. 

Nú er þessi tími ungu fólki framandi. Ungu fólki finnst nánast ótrúlegt að það hafi þurft að berjast fyrir nauðsynlegum mannréttindum, ferðafrelsi fólks og frelsi á viðskiptasviðinu. 

Unga fólkið finnur sér önnur viðfangsefni og mótar hugmyndafræðilega baráttu á öðrum grunni en mínir jafnaldrar og þar tóku hægri menn sér frí um langt árabil frá því að reka hugmyndafræðilega baráttu fyrir einstaklingsfrelsi,litlum afskiptum ríkisins af einstaklingnum og takmörkuðum ríkisumsvifum og baráttu fyrir lágum sköttum með áherslu á ábyrgð einstaklingsins.

Óvíða hefur þessi hugmyndafræðilega uppgjöf verið eins áberandi eins og hér á landi, þar sem að sá stjórnmálaflokkur, sem hefði átt að vera forustuflokkur í baráttunni fyrir takmörkuðu ríkisvaldi, mannfrelsi og lítilli skattlagningu hefur því miður gengið í björg ríkisafskiptanna með þeim afleiðingum að ríkisútgjöld hafa nú hækkað um tæpa 200 milljarða meðan flokkurinn situr í ríkisstjórn og Ísland býr við einna mestu skattheimtu í veröldinni.

Á sama tíma skríða gömlu kommarnir og sósíalistarnir út úr hverju skúmaskotinu af öðru og prédika aukin ríkisafskipti og afskipti af daglegu lífi borgaranna m.a.á grundvelli meintarar mannúðar,meintrar nauðsynjar á að fólk fari ekki sjálfu sér á voða skv. þeirra skilgreiningum og vegna meintra hnattrænna váboða, en allt þetta þarfnast að þeirra mati að frelsi einstaklingsins verði skert og álögur á fólk auknar. 

Gamla vofan er gengin aftur í nýrri mynd. Því miður virðist forusta þess flokks, sem á sínum tíma barðist ötullegast gegn ófrelsinu gengin í björg með þeim sem harðast berjast gegn virðingu fyrir athafnafrelsi og réttindum einstaklingsins.

Nytsamir sakleysingjar eða ???

Framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar skrifar athyglisverða grein í Morgunblaðið 2.nóv. s.l. Þar gerir hann grein fyrir því hvernig stjórnendur Kastljóss hafi ítrekað komið fram með rakalausar og ósannar fullyrðingar um lögbrot Samherja og Vinnslustöðvarinnar vegna meintra gjaldeyrisbrota, þar sem ekki stóð á sakfellingu í Kastljósþáttunum þrátt fyrir að mál þessara fyrirtækja hefðu þá enn ekki verið tekin til rannsóknar.

Í framhaldi af þessum umfjöllunum Kastljóss stóð gjaldeyriseftirlit Seðlabankans fyrir innrás í Samherja, þar sem gögn voru haldlögð í þágu rannsóknar á meintu gjaldeyrismisferli. Vinnslustöðin var líka tekin til rannsóknar, þó það væri ekki gert með jafndramatískum tilburðum og hjá Samherja. 

Fyrir liggur og er rakið í grein framkvæmdastjórans, að tölvupóstar gengu linnulítið á milli stjórnenda Kastljóss og gjaldeyriseftirlits Seðlabankans í undanfara umfjöllunar Kastljóss. Það vekur upp spurningar hvort bankaleynd hafi verið brotin og hvort saknæmt og óeðlilegt upplýsingaflæði hafi verið úr Seðlabankanum til stjórnenda Kastljóss ennfremur af hverju stjórnendur Seðlabankans töldu  nauðsynlegt að koma þessum röngu upplýsingum til fjölmiðils fyrirfram. Ekki skal fullyrt um það á þessari stundu þó einfalt gæti virst að álykta hvað var á ferðinni. 

Hvernig stóð á því, að gjaldeyriseftirlit og e.t.v. yfirstjórn Seðlabankans taldi eðlilegt að standa í tölvupóstssamskiptum o.fl og veita stjórnendum Kastljóss upplýsingar fyrirfram um meintar ávirðingar stjórnenda Samherja og Vinnslustöðvarinnar? Nærtækasta skýringin er sú, að stjórnendur Seðlabankans hafi viljað undirbúa fyrirhugaðar aðgerðir sínar með því að byrja á því að láta saka forustumenn þessara fyrirtækja fyrirfram um alvarlegar ávirðingar til þess að eftirleikurinn yrði auðveldari t.d. að fá dómstóla til að samþykkja húsleitir og eignaupptöku svo dæmi séu nefnd. 

Sé um það að ræða, sem að margt bendir til þá hafa Kastljósmenn, sem báru ábyrgð á umfjölluninni vorið 2012 verið nytsamir sakleysingjar, notaðir af yfirstjórn Seðlabankans til að koma fram aðgerðum gangvart saklausum einstaklingum. Sé svo, ættu þeir Sigmar Guðmundsson og Helgi Seljan, sem stjórnuðu umræddum Kastljósþáttum að gera allt sem í þeirra valdi stendur til að upplýsa þetta ljóta mál og biðjast afsökunar á því að hafa farið fram með þeim hætti sem þeir gerðu vegna rangra upplýsinga frá yfirstjórn Seðlabankans. 

Þegar ég las grein Sigurgeirs B. Kristgeirssonar forstjóra Vinnslustöðvarinnar, þá varð ég gripinn ákveðnum óhugnaði yfir því hvernig íslensk yfirvöld beita ítrekað svona óvönduðum meðulum. Fá fyrst umfjöllun í fjölmiðlum og sverta einstaklinga og/eða fyrirtæki og hefja síðan aðgerðir gegn þeim. 

Ég minntist þess, hve það kom illa við mig þegar ég lúslas gögn í svonefndu Guðmundar- og Geirfinnsmáli, með hvaða hætti forustumenn og ábyrgðarmenn rannsóknarar þess máls virtust ítrekað beita þeim Vilmundi Gylfasyni, Sighvati Björgvinssyni og Þorsteini Pálssyni fyrir vagn sinn og leka til þeirra upplýsingum eins eða fleiri, sem raunar síðan reyndust rangar,til að fá þá til að fara á stað, birta þær eða taka þær upp á alþingi. Allt var þetta gert í því skyni að geta síðar réttlætt ákveðnar rannsóknaraðgerðir í málinu sbr. m.a. fangelsun og gæsluvarðhald svonefndra Klúbbsmanna og Einars Bollasonar. Með sama hætti minnist ég þess með hvaða hætti þáverandi rannsóknarlögreglustjóri beitti sér í fjölmiðlum og lak til þeirra staðhæfulausum og röngum fréttum um Hafskipsmálið þegar forustumenn félagsins sátu að ástæðulausu í gæsluvarðhaldi. Allt til að réttlæta aðgerðir rannsóknarlögreglunnar.

Fréttamenn þurfa að varast það að láta misnota sig af yfirvöldum og enn eiga þeir Sigmar Guðmundsson og Helgi Seljan þess kost, að gera hreint fyrir sínum dyrum, biðjast afsökunar og upplýsa málið algjörlega. Í því sambandi gildir ekkert nafnleysi heimildarmanna þegar það er ljóst að viðkomandi heimildarmenn voru að misnota trúgirni þeirra. Það er hlutverk fréttamanna að standa með fólkinu gegn yfirvöldum þegar fólk er borið röngum sökum. Þetta athæfi minnir á aðgerðir fjölmiðla í harðstjórnarríkjum eins og kommúnistaríkjunum hér á árum áður.

Með sama hætti geta þeir Sighvatur Björgvinsson og Þorsteinn Pálsson gert hreint fyrir sínum dyrum varðandi umfjöllun um Guðmundar- og Geirfinnsmál þó svo, að sá sem helst hafði sig í frammi í því máli og hafi líklega fengið frumuppslýsingarnar, sé fallinn frá. Einhversstaðar frá komu upplýsingarnar fyrirfram og til umfjöllunar áður en rannsóknarlögreglan lét til skarar skríða. 

Þjóðin á rétt á því að fá allar upplýsingar í þessum málum fram í dagsljósið. Við viljum ekki vera á bekk með bananalýðveldum í fleiri málum en sem varða peningaþvætti.

Hrútskýringar og gimbrargjálfur

Hrútskýring er notað þegar karlmaður segir eitthvað gagnvart konu eða konum á yfirlætislegan og lítillækkandi hátt. Semsagt eitt af tólum og tækjum feðraveldisins. 

Sá sem þetta ritar telur konur jafnoka karla og jafnstaða eigi að vera með kynjunum. Konur jafnt sem karlmenn eiga rétt á málefnalegri umræðu hvort sem umræðan er milli karls og konu eða karla eða kvenna.

Oft er gripið til þess í málefnalegri umræðu að segja þetta er hrútskýring, þegar það á alls ekki við. Stundum er sá sem segir þetta komin upp að vegg rökfræðilega. Þá kemur orðið hrútskýring að góðum notum,sem er næsti bær við, þú talar eins og Hitler og öllum er ljóst, að það er ekki hægt að vinna slíka umræðu. Karlmenn mega að sjálfsögðu ekki svara í sömu mynt og segja mér finnst þetta óttalegt gimbrargjálfur, sem er í sjálfu sér lítillækkandi orð og ætti ekki að viðhafa, en er orð af sama toga og hrútskýring. Ætlað til að gera lítið úr viðkomandi og sjónarmiðum hans á ómálefnalegum grundvelli. 

Hrútskýring er íslensk þýðingi á enska orðinu mansplaining. Í gær las ég góða grein í Daily Telegraph eftir Michael Deagon þar sem hann segir frá  því þegar Verkamannaþingflokkskonan Catharine West segir viðmælanda sínum Jonathan Bartley, sem er einn af leiðtogum Græningja í Bretlandi, að ekki sé þörf á skoðunum hans á Sky news. Ég rita í aðalatriðum það sem kom fram í grein hans. 

Þingkonan sagði eitthvað jákvætt um Corbyn formann sinn, en hann mótmælti því, en þá greip hún fram í og sagði hættu þessum hrútskýringum hvað eftir annað og sagði ef þú heldur áfram svona hrútskýringum verð ég að kvarta. Þetta er einsök orðræða. Maðurinn var ekki með neinar hrútskýringar heldur var hann að ræða málefni, en ekki að setja fram hrútskýringu. Græninginn kom bara með skoðun sína í pólitík, sem var ólík skoðun þingkonunnar, sem er í sjálfu sér eðlilegt þar sem hann er í öðrum stjórnmálaflokki en hún. 

Það sem gerir þessa orðræðu athyglisverða er að hún sýnir í hverskonar ógöngur við erum komin með kynjaumræðuna í pólitík. Eftir að hún sakaði hann um hrútskýringu, hvað gat hann þá gert? Hvernig gat hann varist þessari ásökun. Hann hefði getað sagt. Nei ég er ekki með hrútskýrinu, því þetta er ekki það sem hrútskýring þýðir. En þá hefði hún getað sagt honum að þetta væri líka hrútskýring og hún hefði getað bætt við að hann væri með hrútskýringu við hrútskýringuna. Þá hefði hann orðið að segja nei ég er ekki með hrútskýringu við hrútskýringu. Þú veist greinilega ekki hvað hrútskýring er, sem hún hefði vafalaust svarað að hann væri með enn eina hrútskýringuna, sem þýddi þá að hann væri með hrútskýringu á hrútskýringu hrútskýringarinnar. Að lokum svaraði maðurinn að þingkonan væri haldin kynjahyggju.

Þessi frásögn sýnir í hvaða ógöngur pólitískar umræður geta komist þegar annar aðilinn beitir kynjahyggju til að komast hjá að ræða hluti málefnalega. Hvað eiga karlmenn þá að segja ef þeim finnst kynjahyggjan keyri um þverbak og þeim sé borið ómaklega á brýn að vera með hrútskýringar. Eiga þeir þá að segja: Mér finnst þetta óttlegt gimbrargjálfur, til að svara í sömu mynt og konan sem misbeitti orðinu hrútskýring. Þá yrði nú heldur betur kátt í kotinu og feministafélagið mundi ekki linna látunum fyrr en viðkomandi hefi verið þjóðfélagslega fleginn lifandi. 

Hvað er svona slæmt við hefðbundna umræðu þar sem fólk gætir virðingar gagnvart hvort öðru og lætur ekki svona kynjahyggjubull eyðileggja málefnalega umræðu? 

Karlmenn og konur eru í það fyrsta ekki óvinir og það á ekki að reyna að búa eitthvað til sem ekki er. Þeir sem taka þátt í pólitískum umræðum verða að sætta sig við að pólitísk umræða er oft óvægin, en það á ekki að grípa til kynjahyggju þegar það á alls ekki við. 

Viðskiptabann Íslandsbanka. Frjáls markaður og fasismi.

Í gær tilkynnti Íslandsbanki að hann hefði sett bann á viðskipti við þá, sem bankinn skilgreinir sem "karllæga" fjölmila. Bankinn ætlar að hætta viðskiptum við fjölmiðla sem ekki standast skoðanir bankans varðandi kynjahlutföll þáttstjórnenda og viðmælenda. Bankinn ætlar þannig ekki að eiga viðskipti við fjölmiðla á grundvelli gæða þeirra og hagkvæmni fyrir bankann að eiga viðskiptin. Markaðslögmálum skal vikið  til hliðar en í stað ætlar Íslandsbanki að eiga viðskipti  við fjölmiðla á grundvelli skoðana þeirra og stjórnunar. 

Þegar eitt stærsta fyrirtækið á íslenskum frjámálamarkaði tilkynnir, að það ætli ekki að láta markaðssjónarmið ráða varðandi viðskipti sín á markaðnum heldur ákveðin pólitísk viðhorf þá er það alvarlegt mál óháð því hver þau pólitísku viðhorf eru. 

Í þessu sambandi er athyglisvert að Íslandsbanki setur bara bann á svonefnda "karllæga" fjölmiðla, en ekki önnur "karllæg" fyrirtæki á íslenskum markaði. Þetta bendir til þess, að markmið Íslandsbanka sé að hlutast til um skoðanamótun og viðhorf fjölmiðlafyrirtækja. Næsti bær við ritskoðun og þann fasisma, að þvinga aðila á markaði til að samsama sig sömu skoðun og ofbeldisaðilinn í þessu tilviki Íslandsbanki.

Með sama hætti getur Íslandsbanki sett sér frekari markmið t.d. í loftslagsmálum og sett bann á viðskipti við þá sem efast um hnattræna hlýnun af mannavöldum eða eru ósammála lögum um kynrænt sjálfræði eða hvað annað, sem stjórnendur bankans telja óeðlilegt. Aðgerðir Íslandsbanka mótast þá ekki af grundvallarsjónarmiðum  markaðsþjóðfélagsins en líkir eftir því sem gerðist í Þýskalandi nasismans upp úr 1930. Fasisminn byrjar alltaf á að taka fyrir mál sem flestir eru sammála um og fikrar sig síðan áfram. 

Íslandsbanki er fyrirtæki á markaði, sem á að hafa þau markmið að veita viðskiptavinum sínum góða og hagkvæma þjónustu á sem lægstu verði á sama tíma og bankinn reynir að hámarka arðsemi sína með hagkvæmni í rekstri. Það eru markaðsleg markmið fyrirtækisins. Hlutverk Íslandsbanka er ekki að blanda sér í pólitík eða aðra löggæslu en bankanum er áskilið að gegna skv. lögum. Eðlilegt er að löggjafarvaldið og dómsvaldið sinni sínum hlutverkum og bankarnir sínum en þvælist ekki inn á svið hvers annars. Íslandsbanki hefur betri fagþekkingu á lánamálum, en Hæstiréttur Íslands, en Íslandsbanki hefur ekki hæfi til að gerast Hæstiréttur í þeim málum sem þeim dettur í hug.

Það færi vel á því að stjórendur Íslandsbanka færu að eins og blaðasalinn, sem seldi blöð sín fyrir utan stórbanka í Bandaríkjunum gerði þegar viðskiptavinur bankans kom út úr leigubíl og skorti reiðufé til að borga og bað blaðasalann um lítið lán sem yrði greitt aftur innan klukkustundar til að greiða leigubílnum. Þá sagði blaðasalinn. Við höfum sérstakt samkomulag okkar á milli ég og bankinn. Ég sel blöð sem ég kann og þeir lána peninga sem þeir kunna, en við ruglumst ekki inn í viðkstipti hvors annars. Íslandsbanki ætti að huga að því að sinna því sem þeir kunna en láta aðra um pólitík og skoðanamótun í þjóðfélaginu.  

Guð hvað þetta kemur á óvart

Þegar íslensk stjórnsýsla stendur sig ekki og fær falleinkun í hvaða máli sem er, þá er viðkvæðið jafnan, að þetta komi á óvart og slæma umsögnin eða einkuninn eigi ekki rétt á sér. Erlendu aðilarnir hafi ekki skilið að þetta vonda eigi alls ekki við okkur.

Alltaf er látið eins og hlutirnir detti hreinlega ofan í höfuðið á ráðamönnum og embættismönnum eins og þruma úr heiðskíru lofti. 

Síðasta tilbrigðið við þetta stef eru viðbrögð dómsmálaráðherra og annarra ráðamanna íslenskra vegna þess að við erum í fjármálalegri lausung og peningaþvætti í hópi með löndum eins og Zimbabwe og örfáum öðrum sem uppfylla ekki skilyrði um skilvikt eftirlit með peningaþvætti, eiturlyfjasölu og hryðjuverkum.

Skv. skýrslu FATF alþjóðlega starfshópsins um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka kemur í ljós, að athugasemdir við aðgerðarleysi íslenskra stjórnvalda í þessum efnum eru ekki nýjar af nálinni. Athugasemdirnar hafa legið fyrir frá árinu 2017 og jafnvel fyrr. Íslenskum stjórnvöldum var í febrúar 2018 gefinn kostur á að bæta úr stöðunni, sem hefur tekist að nokkru leyti, en þó skortir verulega á, þannig að Ísland er í hópi örfárra landa sem fær falleinkun FATF varðandi ónógt eftirlit með peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. 

Þar sem Ísland var ekki sett á þennan ljóta lista fyrr en eftir að hafa átt möguleika á að bæta úr stöðunni en gerði ekki með fullnægjandi hætti, þá þýðir ekki fyrir stjórnvöld og ráðherra dómsmála að láta sem þetta sé bara eins og þetta sé allt í plati og komi fólki jafnmikið á óvart og þegar eplið datt á hausinn á Isaac Newton forðum. 

Eðlilegt er að almenningur leiti skýringa af þegar skýringar koma ekki frá stjórnvöldum. Ein skýring sem sett hefur verið fram er að hluti af vandanum stafi frá svonefndri gjaldeyrisleið Seðlabanka Íslands, sem þáverandi Seðlabankastjóri setti í gang með velvilja ríkisstjórna, en hún gekk út á það að fólk gat selt erlendan gjaldeyri og fengið 20% álag á gjaldeyrinn. Góður kostur það allt í einu varð milljónin að tólfhundruð þúsund og hagnaðurinn eftir því meiri sem meira var selt af erlendum gjaldeyri.

Ekki liggur fyrir hvort þeir sem vildu selja gjaldeyri skv. þessari leið þurftu að gefa viðhlítandi upplýsingar um uppruna erlenda gjaldeyrisins. Miðað við lýsingu eins stjórnanda Seðlabankans, sem nýtti sér þessa leið, en sú sat áður í Rannsóknarnefnd Alþingis, þá vissi hún aðpurð upphaflega ekki hvað hún hefði selt mikinn gjaldeyri eða hver uppruni hans var. 

Hverjir voru það sem nýttu sér þessa gróðavænlegu fjárfestingaleið Seðlabanka Íslands. Ekki voru það þeir, sem hafa stritað alla sína ævi hér á landi og fengið greitt í íslenskum krónum.

En hverjir voru það? Það fæst ekki uppgefið. 

Getur verið að eigendur leynireikninga á Tortóla og í öðrum skattaskjólum hafi nýtt sér þennan fjárfestingakost. Getur verið að starfsmenn íslensku utanríkisþjónustunnar hafi nýtt sér þennan fjárfestingakost. Getur verið að Seðlabankinn hafi verið svo gírugur í að ná erlendum gjaldeyri inn í landið að ekki hafi í raun þurft að gefa neinar haldbærar skýringar á uppruna fjármunana.

Þess hefur verið krafist m.a. af þeim sem þetta ritar, að gefið verði upp hverjir nýttu sér þessa fjárfestingaleið og auðguðust með aðgerðum sem íslensku almúgafólki stóð ekki til boða. Nú hlítur krafan líka að vera að Seðlabankinn gefi ekki bara upp nöfn þeirra aðila sem nýttu sér þessa fjárfestingaleið, heldur líka hvaða skýringar ef þá nokkrar hafi verið gefnar á uppruna fjármagnsins.

Nauðsynlegt er að þessar upplýsingar verði gefnar. Ekki sérstaklega vegna þess að við skulum vera komin á svarta listann sem íslensk stjórnvöld segja gráan. Miklu frekar vegna þess, að þetta eru upplýsingar sem eiga erindi til almennings og skipta máli í lýðræðislegri umræðu. 

Neyðarástand og kynjakvóti bara fyrir konur

Samfylkingin er stórhuga flokkur, sem skortir ekki stefnumál eða úrræði eins og sést á samþykktum flokkstjórnarfundar flokksins,sem haldinn var um helgina. Raunar voru samþykktirnar fáar og smáaar í anda þess, sem Þórbergur Þórðarson kvað um á sínum tíma um Seltirninga.

Í fyrsta lagi lýsir Samfylkingin því yfir að það sé neyðarástand í loftslagsmálum og bregðast verði við því.

Í annan stað lýsir Samfylkingin yfir stuðningi við kröfur BSRB og fleiri aðila um styttingu vinnuvikunar.

Rúsínan í pylsuendanum er síðan samþykkt um að brjóta skuli gegn jafnrétti kynjanna, þannig að körlum skuli aldrei lyft upp um sæti heldur bara konum lendi þær undir körlum í prófkjörum, sem Samfylkingarfólki finnst að sjálfsögðu hin mesta skömm. 

Óneitanlega sérkennilegt hjá flokki,hvers alþingsfólk samþykkti einum rómi lög um kynferðislegt sjálfræði fólks,sem veitir fólki rétt til að ákveða kyn sitt eftir geðþótta nánast án takmarkanna hvorki tímatakmarkanna eða annarra takmarkanna. 

En þannig skal það vera, að jafnræði skal ekki vera á milli karla og kvenna. Óneitanlega dettur manni í hug að einhvern veginn hafi farið framhjá flokkstjórnarfulltrúum Samfylkingarinnar langvarandi barátta fyrir jafnstöðu kynjanna og mismunandi þjóðfélgshópa, sem að eftirfarandi lagaákvæði kveða ótvírætt á um. 

Í fyrsta lagi 65 gr. stjórnarskrárinnar

Í annan sað lög nr. 37/1993 stjórnskipunarlög

Í þriðja lagi Alþjóðasamningur um borgaraleg og stjórnarfarsleg réttindi nr. 10/1979, 26.gr.

Í fjórða lagi 14.gr. laga um mannréttindassáttmála Evrópu sem og 14 gr. mannréttindasáttmálans. 

Raunar er spurning um hvort að svonefndir fléttulistar og ruglun frá vali kjósendas í prófkjörum stenst skoðun miðað við ofangreind lagaákvæði en það er engin spurning að nýgerð samþykkt flokksstjórnarfundar Samfylkingarinnar um mismunun kynjanna gerir það ekki.

Fróðlegt verður að vita hvort að Samfylkingin telur sig að einhverju leyti bundna af lögum landsins, en telji hún svo ekki vera þá er úti um að hægt sé að tala um Samfylkinguna sem lýðræðislegan jafnaðarmannaflokk.

 

 

Að bera sannleikanum vitni

Þeir sem hafa góðan málstað þurfa almennt ekki að grípa til lyginnar. Annað gegnir um þá sem hafa vondan málstað. 

Í 30 ár hefur stór hluti stjórnmálastéttarinnar og fréttaelítunar ásamt forustu og loftslagsráði Sameinuðu þjóðanna hamast við að segja að allt væri að fara í kalda kol á jörðu hér vegna loftslagshlýnunar af mannavöldum. Ítrekað hafa verið lögð fram hamfaratölvulíkön, sem eiga það sameiginlegt að þau reynast öll röng. Til að leggja sérstaka áherslu á þá vá sem væri fyrir dyrum greip forusta loftslagsráðs Sameinuðu þjóðanna til þess ráðs að falsa mælingar á jöklum í Himalaya fjallgarðinum, en þá komst upp um strákinn Tuma.

Þetta kom upp í hugann þegar blaðið the Economist sem almennt er talið nokkuð trúverðugt, birti þ.21.september frásögn af andláti "Okjökuls" Hugsanlega hefur blaðið fengið upplýsingar frá innlendum heimildarmönnum, en það réttlætir samt ekki rangfærslurnar.

Í greininni segir m.a.: "Hann var ekki minnsti jökullinn á svæðinu eða afskekktastur. Þú gast séð hann frá úthverfum Reykjavíkur höfuðborgar Íslands og á löngu svæði á hringvegi landsins"

Það sem er sérkennilegt við þessa frásögn að engin af staðhæfingunum er rétt. Ok var minnsti svokallaði jökull á svæðinu. Það er ekki hægt að sjá hann frá úthverfum Reykjavíkur eða nokkursstaðar frá höfuðborgarsvæðinu og hann sést ekki á löngu svæði á hringveginum. 

Hinsvegar greinir blaðið rétt frá því, að tveir Texasbúar hefðu gert heimildarmyndina "Not Ok" árið 2018 og það hefði dregið að rithöfunda, stjórnmálamenn og skólabörn til minningarathafnar um hinn látna jökul. Síðan hafi minningaskjöldur verið settur upp sem segi: "Til minningar um það sem mannkynið hefur gert."

Blaðið fékk greinilega ekki upplýsingar um það að Ok var í raun löngu dáinn og það fyrir tíma hinnar meintu hamfarahlýnunar af mannavöldum. Þá nefnir blaðið fjallið Ok, Okjökul, sem fjallið hefur almennt ekki kallað, en í frásögninni er það tilkomumeira. 

Í barnaskóla var mér kennt að varla væri hægt að kalla Ok jökul og hann væri að hverfa. Þetta var löngu fyrir meinta hlýnun af mannavöldum. Þegar ég gekk á fjallið þrisvar sinnum að sumri til árin 2010 til 2012 gat ég ekki merkt að þarna væri jökull frekar en að hægt sé að kalla skaflinn sem sjaldan hverfur úr Gunnlaugsskarði í Esjunni jökul.

Síðan segir blaðið rétt frá þessu: "Þrátt fyrir, að þetta hafi verið seinnipart sumars, þá var fólkið (sem var viðstatt útförina) klætt í úlpur og skíðahúfur og þurfti á því að halda í ísköldum vindinum.

Hamfarahlýnunin var nú ekki meiri og allt þetta tilstand í var sviðsetning til að fá auðtrúa fólk til að trúa því að hér væri birtingamynd hamfarahýnunar, sem við hér vitum að er ekki. En þannig er það með lygina og  sviðsetninguna á loftslagsleikritinu. 

Þó þessi frétt the Economist sé ónákvæm og röng, þá kemst hún þó ekki í hálfkvisti við furðugreinina sem birtist í Morgunblaðinu í gær eftir aðalframkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, fyrrum forseta heimssambands Sósíalista, Antonio Guterres, en þar má sjá allavega 7 staðreyndavillur og einn hálfsannleika og það í tæplega hálfsíðugrein. Ég veit ekki um neinn, sem hefur náð slíkum árangri fyrr í hálfsíðugrein í Mogganum. Það er hinsvegar ekkert nýtt að Guterres og sannleikurinn eigi ekki samleið.  

Svik á svik ofan í meira en 100 ár.

Í lok fyrri heimstyrjaldar árið 1918 lagði þáverandi Bandaríkjaforseti Woodrow Wilson fram nokkur grundvallaratriði, sem hann talaði um að væru ófrávíkjanleg varðandi friðarsamninga. Meðal þeirra var að tryggja þjóðum og þjóðarbrotum landa sem Bandamenn höfðu tekið sjálfstæði og þjóðernisleg viðurkenning. 

Heimsveldi Ottómana riðaði til falls. Bandamenn náðu yfirráðum á öllu landi frá Súesskurði til landamæra núverandi Tyrklands. Stærsta þjóðin á þessu svæði fyrir utan Araba voru Kúrdar. Miðað við tillögur Wilson áttu Kúrdar að fá yfirráð yfir eigin landi og sjálfstæði í nýju landi Kúrdistan. 

Samt fór svo að gömlu heimsveldin Frakkland og Bretland náðu sínu fram og ákváðu að skipta á milli sín því landi sem tekið var frá gamla Ottómanveldinu. Þeir teiknuðu upp landamæri að eigin geðþótta og komu  til valda stríðsherrum, sem voru þeim þóknanlegir. Kúrdar voru sviknir af Vesturlöndum og þeir dreifðust á milli Íran, Írak,Sýrland og Tyrklands í kjölfar friðarsamninganna.

Þetta voru fyrstu svik Vesturlanda við Kúrda. Þessi stolta þjóð þurfti enn einu sinni að sætta sig við að þeir áttu enga vini nema fjöllin, þar sem þeir gátu leynst fyrir vígasveitum óvinveittra stjórnvalda. 

Enn sviku Vesturlöndin Kúrda ítrekað og þau svik urðu síðan öllum augljós fyrir og í kjölfar Flóastríðsins sem háð var til að koma aftur til valda gjörspilltri furstafjölskyldu í Kúvæt. Saddam Hussein hefndi sín þá sem fyrr á Kúrdum vegna stuðnings þeirra við Vesturlönd og beitti hernum af öllu afli gegn þeim m.a. með ítrekuðum eiturvopnaárásum. Vesturlönd gerðu ekkert fyrr en að lokum að þeir bönnuðu flug herflugvéla Saddams Hussein yfir landsvæði Kúrda. Þá höfðu mörg þúsund þeirra fallið í valinn. 

Nú hafa Kúrdar um nokkurra ára skeið barist hetjulegri baráttu gegn vígaveitum ISIS. Nú síðast við hlið Bandaríkjamanna, þar sem Kúrdar hafa beitt mannafla, en Bandaríkjamenn lagt til nokkurn hóp hermanna og nýjustu og bestu vopnin sem völ hefur verið á. Kúrdar eru taldir hafa misst um ellefuþúsund hermenn og herkonur í þessum átökum á meðan mannfall annarra hefur verið mjög takmarkað. 

Á sama tíma sat Erdogan Tyrkjasoldán beggja megin borðsins í samskiptum við ÍSIS og vígamenn á leið til þeirra áttu greiða leið í gegnum Tyrkland og olíuviðskipti við ISIS liða voru arðvænleg fyrir Tyrki á sínum tíma.

Ef til vill muna einhverjir enn eftir Kúrdíska þorpinu Kobane, sem sveitir ÍSIS sátu um mánuðum saman, en þorpið er við landamæri Tyrklands. Tyrkir komu í veg fyrir að nokkur aðstoð bærist lengi vel og tálmuðu för herfólks Kúrda til að gæta þess að fólkið þeirra í Kobane yrði ekki drepið eða selt í þrældóm þessvegna kynlífsánauð.

Nú þegar fullnaðarsigur Kúrda með aðstoð Bandaríkjanna er í augsýn lætur Trump Bandaríkjaforseti undan kröfu Erdógans Tyrkjasoldáns um að hann megi ráðast á þessa bandamenn Bandaríkjanna þannig að enn á ný mundu Bandaríkjamenn og Vesturlönd svíkja þjóð, sem á rétt til sjálfstæðis, fullveldis.

Erdógan fer ekki leynt með það að hann ætli að ráðast á vopnabræður Bandaríkjanna í stríðinu við ÍSIS og Trump ákvað í gær að auðvelda honum leikinn með því að draga hersveitir sínar frá líklegum átakasvæðum. Hann hefur að vísu dregið nokkuð í land núna eftir hatrammar árásir m.a. eigin flokksmanna á þessar fólskulegu aðgerðir hans. Þessi afstaða Trump er ömurleg og eitthvað annað en búast hefði mátt við eftir réttmæta gagnrýni hans á forvera sinn Barrack Obama vegna aulagangs hans í baráttunni við ISIS. 

Fullnaðarsigur á ÍSIS er ekki í höfn og Bandaríkjamenn og Kúrdar eiga enn verk fyrir höndum. Þar til viðbótar eru á annan tug þúsunda vígamanna ÍSIS í haldi Kúrda, hvað verður um þá þegar Kúrdar eiga hendur sínar að verja fyrir Tyrkjum. 

Hvað gera svo hin aumu Evrópulönd í málinu. Koma þau Kúrudum til hjálpar í orði eða verki? Nei heldur betur ekki. Þau halda áfram aðildarviðræðum við Tyrki um aðild þeirra að Evrópusambandinu. Þeir borga þeim milljarða á milljarða Evrur ofan til að hann passi upp á það sem Evrópubúar eiga sjálfir að passa upp á, að svonefndir flóttamenn flæði ekki yfir landamæri Tyrklands inn í Evrópu. 

Evrópa gerði ekkert meðan vígamenn landa þeirra flyktust til liðs við ÍSIS og ríkisstjórnir í Evrópu horfðu upp á hvernig mannréttindi voru fótum troðin. Kirkjur voru brenndar og kristnum söfnuðum var eitt og ráðist var á Yasida og Kúrda. Fjöldamorð voru framin og konur seldar í kynlífsánauð þar sem almennir uppboðsmarkaðir á konum sem kynlífsþrælum voru haldnir á svæðum ÍSIS. Kristnir söfnuðir þjóðkirkna Vesturlanda höfðu enga döngun í sér til að krefjast verndar fyrir trúbræður sína hvað þá að sína þeim einhvern samhug. Þeim kom það ekki við vegna þess að kristnir söfnuðir Vesturlanda voru uppteknir við vinstri sinnaða félagslega boðun og höfðu hvorki tíma til að sinna heimatrúboði né til að gæta hagsmuna kristins fólks í heiminum. 

Nú standa þessir aumu leiðtogar Vesturveldanna frammi fyrir því að horfa upp á árás bandamanns síns Tyrkja á fólk sem á að hafa fengið frelsi og sjálfstæði fyrir löngu. Evrópuráðið mun halda áfram aðildarviðræðum við Tyrki og halda áfram að fylla í ríkiskassann til að halda þeim góðum af því að ráðamenn í vesturhluta Evrópu eru rofnir úr öllum tengslum við menningarlega og siðfræðilega hvað þá kristna arfleifð álfunnar. 

Trump veldur stuðningsmönnum sínum sem og mörgum öðrum algjörum vonbrigðum og sýnir með þeirri gjörð að svíkja bandamenn sína Kúrda, að honum er ekki treystandi. Kúrdarnir sem fögnuðu kjöri Trump eftir ömurlega stjórn Obama klóra sér nú í höfðinu og velta fyrir sér hvort Trump sé sama pissudúkkan og leiðtogar Vestur-Evrópu sem og Obama áður. 

Er virkilega ekkert eftir af siðrænni og kristilegri réttlætiskennd hjá þjóðum Evrópu og Bandaríkjanna og baráttuanda fyrir réttlæti, svo þær í eitt skipti fyrir öll klári það verk sem átti að klárast með friðarsamningunum fyrir einni öld. Þannig að Kúrdíska þjóðin fái sjálfstæði í eigin fullvalda ríki og tryggingu fyrir því að ríki þeirra muni njóta verndar gagnvart árásargjörnum nágrönnum.