Evrópusambandið og þjóðarviljinn.

Ég er fylgjandi því að lýðræðið sé sem beinast þannig að meiihluti kjósenda geti ráðið því hvaða ákvörðun er tekin hverju sinni.  Við ættum að taka reglur um þjóðaratkvæði í Sviss til fyrirmyndar. Þar geta kjósendur fellt löggjöf úr gildi eða komið á nýrri löggjöf með þjóðaratkvæðagreiðslum og það er tiltölulega auðvelt að fá fram þjóðaratkvæðagreiðslur um mál. Svisslendingar hafa haft þennan vísi að beinu lýðræði í meir en hundarð ár og í öllum tilvikum þar sem þingmeirihluti og þjóð hefur greint á hefur það sýnt sig í ljósi sögunnar að þjóðin hafði rétt fyrir sér.

Nú er deilt um það hvort að þjóðin fái að greiða atkvæði um hvort farið skuli í aðildarviðræður að Evrópusambandinu.  Þar er um stórt skref að ræða sem ég hefði viljað að hefði verið stigið fyrir löngu. En það er eðlilegt að þjóðin fái að segja hug sinn í málinu og ákveðið verði að þjóðaratkvæðagreiðsla fari fram um málið sem allra fyrst þannig að aðildarviðræður verði þá þegar í haust samþykki meiri hluti þjóðarinnar það sem mér þykir raunar næsta víst miðað við niðurstöður í skoðanakönnunum undanfarið.

Samninganefnd Íslands yrði með betra og sterkara veganesti hefði hún ótvíræðan stuðning þjóðarinnar á bakvið sig í málinu.

Það sem mér finnst skrýtið í þessu máli nú er samt það að þeir sem eru á móti því að Ísland gangi í Evrópusambandið knýja nú harðast á um þjóðaratkvæðagreiðslu og virðast þá ekki átta sig á því að mun fleiri munu greiða atkvæði með aðildarviðræðum en líklegir eru til að samþykkja aðild eftir aðildarviðræður. En það að greiða atkvæði með aðildarviðræðum hefur áhrif með þeim hætti að margir sem það gera munu veigra sér við að greiða atkvæði með öðrum hætti þegar samningurinn liggur fyrir.

Eftir að hafa heyrt af umræðum á Alþingi í dag um þetta mál þá datt mér í hug sagan af því þegar Þórbergur Þórðarson kom fyrir Drottinn allsherjar og gerði honum grein fyrir því af hverju hann ætti heima í himnaríki en ekki helvíti og Drottinn allsherjar sagði við breytum skipulaginu. Með sama hætti hefði Össur utanríkis átt að segja við breytum skipulaginu, þetta er hið mesta þjóðráð og eykur líkur okkar á aðild.

Var Höskuldur Þórhallsson alþingismaður kúgaður.

Það er athyglivert að Höskuldur Þórhallsson þingmaður Framsóknarflokksins beinir því til forseta Alþingis að forseti hlutist til um að þingmenn verið ekki kúgaðir til að taka afstöðu eftir því sem orð þingmannsins verða best  skilin þvert á vilja sinn.

Höskuldur vísar í því sambandi til þess að þingfundi hefði verið frestað um einn dag á síðasta þingi vegna afstöðu sem hann tók í Seðlabankamálinu svokallaða. Daginn eftir hafði þingmaðurinn gert upp hug sinn í samræmi við flokkslínuna og línu ríkisstjórnarinnar um að samþykkja skyldi frumvarp ríkisstjórnarinnar um breytingu á Seðlabankalögum. Spurning er hvort Höskuldur er að vísa þarna til þess að hann hafi í raun verið kúgaður til að taka þessa afstöðu þvert gegn vilja sínum. Þá er spurning hvað gat forseti gert í því?

Forseti Alþingis hefur ákveðin völd en þingmenn hafa stjórnarskrárvarinn rétt og skyldur til að taka afstöðu í samræmi við sannfæringu sína. Geri þeir það ekki þá eiga þeir það við sjálfa sig og forseti Alþingis hefur ekkert með það að gera. Bæði Ásmundur Daðason VG og Höskuldur Þórhallsson Framsókn verða að átta sig á því að þeir eru kjörnir á Alþingi sem einstaklingar og bera ábyrgð sem slíkir en forseti Alþingis hefur ekkert með það að gera hvernig þeir fara með stjórnarskrárvarin réttindi sín.

En það sem eftir stendur eftir þessa orðræðu Ásmundar Daðasonar VG er að hann hefur sjálfur svipt sig málfrelsi á Alþingi vegna þess að einhver hefur sagt við hann að afstaða hans gæti leitt til stjórnarslita. Sé svo þá er eðlilegt að hvetja manninn til að tala sem mest ef það má verða til að ríkisstjórnin falli.

Spurningin sem snýr að Höskuldi Þórhallssyni er hins vegar hver kúgaði hann, hvenær og hvernig og til hvers við meðferð Seðlabankafrumvarpsins í febrúar og mars s.l.  Tók hann ekki ákvarðanir í samræmi svið sannfæringu sína og samvisku? Var þingmaðurinn að vísa til þess?

Hefði þýtt stjórnarslit