Höggið sem bankarnir urðu fyrir.

Umræðan um dóm Hæstaréttar og höggið á bankana hefur verið athygliverð og innantóm.

Haldið er fram að lánastofnanir verði fyrir höggi vegna niðurstöðu dóms Hæstaréttar um bann við að lánastofnanir geti endurreiknað vexti til hækkunar af þegar greiddum kröfum.

Hvað er þá um að ræða? Lántakandi greiðir greiðsluseðil lánastofnunar og málinu er lokið. 

Nei lánastofnunin endurreiknar vexti greiddra ólögmætra gengisbundinna lána eftir vaxtadóm Hæstaréttar. Þær áskilja sér hærri vexti en þær áttu rétt á samkvæmt lánasamningnum og þær innheimtu hjá skuldurum samkvæmt honum.

Hæstaréttur segir að lánastofnanir geti ekki endurreiknað greidda vexti aftur á bak til hækkunar gagnvart neytendum.  Með öðrum orðum verður lánastofnunin að sætta sig við þá greiðslu sem hún krafði og fékk greidda á sínum tíma.

Hvert er þá höggið sem lánastofnunin verður fyrir? 

Að geta ekki innheimt ólögmæta viðbótarvexti af þegar greiddum kröfum.

Sá sem áskilur sér hærri þóknun eða greiðslu en honum ber, á ekki rétt á þeim. Þegar sá hinn sami fær þær ekki heldur það sem honum bar með réttu en ekkert umfram það. Þá verður sá hinn sami ekki fyrir höggi. Þess vegna verða lánastofnanir ekki fyrir höggi vegna dómsins. Lánastofnanir gerðu vitlausar kröfur sem þær verða að leiðrétta. 

Eðlilegt að fjölmiðlar, Alþingi og lánastofnanir skuli vera upptekin við að reikna út það sem kallað er tap lánastofnana vegna dóms Hæstaréttar. Þrátt fyrir það að tapið sé ekkert, tjónið sé ekkert. Ekki frekar en það að menn vilji færa það inn í  málnotkun að þjófur sem ætlar að stela epli en getur það ekki verði fyrir tapi vegna þess að honum tókst ekki að stela eplinu.

Athugasemdir

[Bjarni Gunnlaugur (IP-tala skráð) 17.2.2012 kl. 09:12]

Hvað hefur Már fyrir sér í því þegar hann segir að "höggið" hefði orðið mun meira ef þetta hefði gerst 2010? Hvað hefur breytst síðan? Hefur lánasafn erlendu lánanna minkað svona mikið? Af hverju? Hefur fólk verið svona duglegt að greiða niður höfuðstólinn eða vissu lánastofnanirnar í hvað stefndi og eru búnar að hamast við að láta fólk færa sín óleiðréttu lán yfir í nýja lánasamninga? Sem kallar þá væntanlega á enn meiri málaferli,enn meira rugl!

Ja, nema að menn girði sig í brók og færi verðtryggðu lánin niður um 20% - 30% og afleggi svo verðtrygginguna en fari að stjórna hagkerfinu af einhverju viti.

[Ómar Sigurðsson (IP-tala skráð) 17.2.2012 kl. 15:25]

Sæll Jón og takk fyrir góða grein. Þett er einmitt kjarni málsinns. Umræðan um þetta mál hefur verið á algjörum villigötu. Þetta er sambærilegt við það  að halda því fram að það sé tap þjófsinns ef hann þarf að skila ránsfengnum.

[Hrólfur Þ Hraundal, 17.2.2012 kl. 20:01]

Þjófur sem þarf að skila þýfinu tapar engu þess vegna.  En hann gæti þurft að borga sekt  og að sjálfsögðu vexti.

En það er svo með dóma í einstökum málum að þeir gefa til kinna ýmislegt sem ekki endilega er sagt, þar sem þetta tiltekna mál gerir ekki kröfu til þess.

Víðsýni er því þörf og ekki er verra að siðferðisgreind fylgi með.   Til að einfalda málið þá er sekkt vegna hraðaksturs við Fiskilæk ekki endilega ávísun á að það sé leyfilegt að aka á hundrað og tíu  annarstaðar.   

[Júlíus Björnsson, 17.2.2012 kl. 20:02]

Verðtrygging miðað við íslenska Neysluvístölu, sem endurspeglar 80% til 100% Nominal verð á heildar Innflutningi vöru og þjónustu inn á Íslandsmarkað, á Nafnvöxtum langtíma veðskulda með bakveð 80% í fasteignum milltekju hóps, er sögð hafa verið neyðarráðstöfun  og mun vera mat höfunda að um 1980 hafi ókræfar kröfur framtíðar á Lífeyrisjóði á Íslandi verið of litlar.  Með ókræfum kröfum er átt við það sem var kallað höfuðtóll hér, og er í efnahagreikningum, framtíðar skuldir aðila, mismunur uppgefina fjármálalega eigna og skulda sem hafa myndast og verið greiddar á uppgjörstímabil sama stöðuyfirlits.  Kallað líka Owners Capital [annarra en lögaðila] og Equity  [jafnvirði] . Ný-yrðið eiginfé er mjög slæmt, í landi þar sem læsi á barnabækur er lítið. Þjóðverjar nota EigenCapital, sinn eigin Höfuðstóll [sem ber að virða], hinvegar merkir : Meinen eigenen Kapital: Mitt eigið-fé eða hreinu eignir og þá ekki [in equity: þarf að virða] veðsettar, heldur til frjálsrar ráðstöfunar eiganda eða lögaðila.  Ef þetta eru fasteignir þá er þær skráðar hjá ríkinu og fyrirtæki færa þá oft ógreidda skatta af þeim inn í efnahagsyfirlit fyrirtækis.   

Hér eru aðilar á þingi sem tala um stærð á þessum mismun í efnahagsyfirlitum fyritækja  sem tákn um þeirra hreinu eiginir og því hærri sem þær eru því betra.  Þetta má kalla tossa eða eignaskatts fíkla.  

Í USA gildir en á langtímaforsemdum að reikningur greiddra útborganna til viðhalds fylkisveðasafna, lykil langtíma verðtrygginga fjármálastofnanna USA er bundið við 3 prósent.  Almennt gildir á skammtíma eða langtíma  að sé það minna, fer stofnun á hausinn. Hinvegar þegar það er meira, þá fer stofnun á hausinn, nema til sé örugg verðtyggingar reiðfjárs útsreymis fylki , til að bóka á móti áhættunni sem er in Equity.

Ef Ríkið hér ætlar að dæla fjármunum inn í Fjármálgeira sinn í framtíðinni, þá verða ekki erlendir skattaþegnar sem borga það.

í USA og UK er fjárfest [fest : long time] í bakveðum tiltekinna fasteigna í stórborgum USA, án raunvaxta, þess vegna eru þetta örugg fylki. Í USA og UK, var áherslan á að verðtyggja grunnvexti=ávöxtun á skammtíma forsendum í uppbyggingu neytenda markaða í þriðja heimun: hlutdeildar gróði.  
 Meirháttar ríki í EU, á sínum forsendum fjárfestu á skamm/langtíma forsendum, að því virðist í fjölgun og uppbygging  nýrra Meðlima Ríkja, eða ríkja undir eignarhaldi Brussell.    

Borið saman longtime þá er ljóst  að ríki með bestu long planning í grunni sigra alltaf.  grunvextir long planning er því lægstir í þessum ríkjum, í dag eru við að tala um USA og Þýskalandi. Initial rate longtime fasteigna veðskulda er núll.  Öruggar verðtrygginar eru inn í dag og áhættan á Vesturlöndum er út. Ísland verður að vera eins og aðrir á Vestulanda markaði, sama fjárlæsi og hjá þeim ríkjum sem lægstu grunnvexti hafa á langtíma forsendum.

Brussel hækkar ekki verð á  orku og hráefnum í grunni EU, Brussell fjámagnar til að lækka raunvirðið.  Ríkin sjálf hirða ávöxtun inn á eigin smásölu mörkuðum.  Halda öðru fram gera þeir sem stíga ekki í vitið.

Lög og kröfur sem skaða almanna heill á skömmum eða löngum tíma sannarlega framreiknað eru ólög. Velferð meirihlutanas vegur þyngra.

Menn gera ekki ráð fyrir vöxtum vegna vanskila, greiðsluerfiðleika, gjaldþrota þegar verðtryggt er öruggt, er velja öruuga skráða eigendur og markaði sem eru öryggir að mati stjórnvalda longtime. Sjóður til öruggra verðtrygginga borgar engum áhættu fræðingum kaup. Það er ekki rökrétt. Þetta er spurning um val og hófsemi.

[Kristján Sigurður Kristjánsson, 17.2.2012 kl. 20:09]

Ber skuldari þá ekki að sama skapi tjón þegar löggjafinn ákveður að grípa inn í samninginn og hækka vexti?

[Þórólfur Ingvarsson, 17.2.2012 kl. 22:54]

Takk fyrir þetta Jón

Fín rök sem sett eru fram með þeim hætti sem fólk skilur.

[Jón Magnússon, 17.2.2012 kl. 22:55]

Ég held að þetta sé vitleysa hjá Má, Bjarni. Raunar bendir þú á aðalatriði í því máli.

[Jón Magnússon, 17.2.2012 kl. 22:55]

Þakak þér fyrir Ómar.

[Jón Magnússon, 17.2.2012 kl. 22:56]

Það er alveg rétt Hrólfur.

[Jón Magnússon, 17.2.2012 kl. 22:57]

Það er alveg rétt Júlíus. Velferð meiri hlutans skiptir mestu.

[Jón Magnússon, 17.2.2012 kl. 22:58]

Það er ekki sambærilegt Kristján. Það er verið að tala um kröfur sem eru greiddar. Uppgerðar kröfur, sem á að reikna að nýju. Löggjafinn er ekki að gera neina breytingu. Það er verið að dæma á forsendum þeirra laga sem við búum við og standast ákvæði stjórnarskrár.

[Júlíus Björnsson, 18.2.2012 kl. 01:04]

Hver vegna er CPI sem mælir hækkun á neytenda körfu 80% íbúa stórborga USA notaður til skammtíma verðtrygginga í Alþjóðfjármálaviðskiptum og í fjámálviðskiptum í USA og svo til hækka fjárlög til skólmáltíða?

Svar: þetta er neytenda verðvísir ekki Heildaneysluvísitala, sem er hluti af nýlendu arfleið en ekki ný-frjálshyggja.   

10 % fátækustu er ekki lánshæf en gefa vísbendingar um hvað 80% geta látið bjóða sér.

10% ríkustu er í því að verðtyggja án raunvaxta nánast eingöngu eða minnst 80% og í beinni keppni við Banka stjórnsýslunnar [hver skráður eignandi  skiptir engu máli: allir fara eftir leikreglum sumir er hæfari en aðrir.   

Í USA geta þessi 10% keypt eins mikið af Japönsku nautalundum, þýsku gæðarafvörum, frönskum eðal vínum , S-Afrískum snemma tíndum vínberjum, gull og skartgripum , rússneskum styrju hrognum og þau vilja, því CPI mælir ekki það sem neysluvístala til verðtygginga á Íslandi mælir og mældi fyrir daga Milton Freedman.   Hækkanir á innkaupum Ríkisins og lögaðila m.a.