Rannsókn á embætti Umboðsmanns alþingis

Í síðustu viku vakti ég athygli á skrifum Halldórs Jónssonar verkfræðings um það hvernig Umboðsmaður alþingis kom sér undan því að rannsaka kvörtun hans vegna SpKef og Byr. Einnig hvernig Umboðsmaður brást hlutverki sínu með því að taka málið ekki upp af eigin frumkvæði sbr. 5.gr. laga um Umboðsmann alþingis.  Í kjölfarið hefur mér verið bent á að ýmis fleiri dæmi séu um að Umboðsmaður alþingis geri ekkert þegar honum er bent á brot á stjórnsýslureglum hjá núverandi stjórnvöldum.

Umboðsmaður mun hafa komið sér hjá að skoða forsendur og lagagrundvöll þess að 46 milljörðum var sóað í VBS og Saga Kapítal með vísan til þess að málið væri hjá eftirlitsstofnun EFTA.  Dæmin eru fleiri.

Umboðsmaður alþingis er eftirlitsstofnun stjórnsýslunnar með ríkar valdheimildir til að taka mál upp af eigin frumkvæði, afla allra gagna  og taka skýrslur af mönnum. Þrátt fyrir þá gagnrýni sem menn hafa kosið að beina að stjórnmálamönnum og stjórnsýslunni fyrir hrun, þá hefur ekki verið rannsakaður þáttur eftirlitsstofnunar stjórnsýslunnar - Umboðsmanns alþingis.

Full ástæða er til að skoða áherslur umboðsmanns, framkvæmd eftirlits hans og málshraða. Jafnframt þarf að skoða þá samkennd sem virðist hafa ríkt með umboðsmanni og bankamönnum fyrir bankahrun.

Þekkt eru ummæli umboðsmanns á fundi með bankamönnum vorið 2007 þar sem hann sagðist ætla að gæta þess vel að eftirlitsstofnanir færu í einu og öllu eftir "skráðum og óskráðum" stjórnsýslureglum.  Umboðsmaður hvatti bankamenn einnig til að leita óhikað til sín með umkvartanir gagnvart stjórnsýslunni.

Auk þess að rannsaska starfsemi Umboðsmanns fyrir hrun þarf að rannsaka starfsemi embættisins eftir hrun. Sérstaklega þarf að skoða ástæður þess að Umboðsmaður veigrar sér við að skoða málefni sem gætu komið ríkisstjórninni illa.

Athugasemdir

[Sigurður Haraldsson (IP-tala skráð) 26.6.2012 kl. 15:28]

Alveg sammála þér Jón að við þurfum að efla eftirlit í samfélaginu.

[Erlingur Alfreð Jónsson, 26.6.2012 kl. 17:19]

Ég fékk bréf í gær þar sem umboðsmaður tilkynnir að hann muni ekki taka afstöðu til kvörtunar minnar vegna FME sem ekki sá ástæðu til að svara nokkrum spurningum settum fram í erindi mín til stofnunarinnar vorið 2010. Ein ástæðan sem UA gaf var sú að skýrsla efnah. og viðskiptaráðherra um eftirlit með fjármagnsmarkaði væri komin til umræðu á Alþingi og við umræðurnar kunni að koma til tals hvort FME beri að svara fyrirspurnum almennings eður ei. Með þessum orðum lauk Umboðsmaður umfjöllun sinni án þess að taka afstöðu til þess hvort það samrýmdist ekki góðum stjórnsýsluháttum að stjórnsýslustofnun svari erindum sem til hennar er beint. Trú mín á íslenska stjórnsýslu og réttarfar er horfin eftir viðskipti mín við stjórnsýslu og saksóknaraembætti á undanförnum tveim árum