Lögleysa og rannsóknarnefndir.

Nýlega sagði reyndur héraðsdómari af sér sem formaður rannsóknarnefndar um fall sparisjóðanna Ástæðan var að meirihluti nefndarinnar taldi óþarfa að vinna á grundvelli laga.  Sigríði Ingvarsdóttur héraðsdómara er sómi af því að vilja ekki taka þátt í löglausum athöfnum.

Sama staðfesta og virðing fyrir lögum einkenndi því miður ekki störf rannsóknarnefndar Alþingis undir stjórn Páls Hreinssonar. 

Tveir nefndarmenn Rannsóknarnefndar Alþingis, þeir Páll Hreinsson og Tryggvi Gunnarsson, komust að þeirri augljósu niðurstöðu að þriðji nefndarmaðurinn hefði gert sig vanhæfa með ummælum  sínum.  Þeir þorðu hins vegar ekki að standa með sjálfum sér og grundvallarreglum þegar sótt var að þeim. 

Rannsóknarnefnd Alþingis virti ekki meginreglur laga um réttindi einstaklinga og fyrirtækja til hlutlausrar rannsóknar, aðgangs að gögnum og fleira.  Verst var þó vanvirðing nefndarinnar á andmælarétti, sem eingöngu var til málamynda. Það að birta ekki andmæli í hinni prentuðu skýrslu sýndi best hugarfar skýrsluhöfunda. Auk þess var þar um algeran dónaskap að ræða í garð þeirra sem sendu andmæli.

Skýrsla rannsóknarnefndar Páls og félaga var ekki byggð á rannsókn hlutlausra aðila.  Hún er stemmingsskýrsla en ekki vönduð staðreyndaskýrsla.  Þetta sést vel á framsetningu, vali og meðferð upplýsinga. Ýmsir, þ.á.m. forseti Íslands, hafa bent á að skýrslan er full af staðreyndavillum og röngum ályktunum.

Rannsóknarnefnd Páls Hreinssonar túlkaði jafnvel lög á rangan hátt, eins og t.d. meginatriði bankalöggjafar um skilgreiningu á stórum áhættuskuldbindingum. Það hefur Hæstiréttur staðfest.

Rannsóknarnefnd Páls Hreinssonar taldi að ýmis augljós lögbrot hefðu átt sér stað, en lítið hefur frést af ákærum vegna þeirra þegar tæpir 1000 dagar eru liðnir frá útgáfu skýrslunnar.  Þannig hafa menn setið undir sakaáburði skýrsluhöfunda án þess að hafa notið réttlátrar málsmeðferðar.

Það er umhugsunarefni hvort að skipan og vinnubrögð pólitískra rannsóknarnefnda standist grundvallarmannréttindi um réttláta málsmeðferð.  Löglaus vinnubrögð slíkra nefnda eru ávísun á pólitíska misnotkun og pöntuð álit.