Hálfsannleikur og rangfærslur RÚV og Kúbu Gylfa

Í sjónvarpsfréttum RÚV var fjallað um sölu FIH bankans í Danmörku og útlánatap Seðlabanka Íslands.  Fréttin hafði það yfirbragð að þetta væri allt Davíð Oddssyni að kenna. Kúbu Gylfi Magnússon fyrrum viðskiptaráðherra var fenginn til að fjalla um málið, sem óháður fræðimaður, dósent úr Háskóla Íslands.  Hróður Gylfa dósents eykst ekki við þetta og þurfti þó ekki mikið til að koma til þess að ná þeim árangri.

Staðreynd málsins er þessi. Talið var af öllum sem um það véluðu að hugsanlega mætti bjarga Kaupþingi með því að lána 500 milljarða Evra til bankans í byrjun október. Öllum var ljós erfið staða og þess vegna var þess gætt að góð veð væri fyrir láninu. Engin ágreiningur var um það í pólitík, fjármálálífi eða þeim samtökum sem að komu að nauðsynlegt væri að reyna þetta. Ef til vill hefði tekist að bjarga Kaupþingi með þessu hefðu Bretar ekki sett á okkur hryðjuverkalög.

Veðið í FIH bankanum var fullnægjandi trygging. Fréttin sem RÚV hefði átt að fjalla um er því hvernig Kúbu Gylfa sem þá var viðskiptaráðherra og Má Guðmundssyni seðlabankastjóra tókst að haga málum þannig að seðlabankinn varð fyrir miklu tjóni vegna ákvarðana þeirra um sölu FIH bankans árið 2010. Fréttastofa RÚV setti hins vegar ekki frétt á svið með aðkomu Kúbu Gylfa sem fræðimanns til að gefa umsögn  um mál sem í raun snúnast um afglöp hans sem viðskiptaráðherra og Más Guðmundssonar seðlabankastjóra.

Í september 2010 bárust tvö tilboð í FIH bankann annað tilboðið frá ATP,PFA(danskir lífeyrissjóðir) og sænska tryggingarfélaginu Folksam tryggði fulla endurgreiðslu lánsins upp á 500 milljarða Evra. Hitt tilboðið var lægra og af einhverjum ástæðum var ákveðið að taka lægra tilboðinu og um það véluðu þeir Gylfi þáverandi viðskiptaráðherra og Már Guðmundsson seðlbankastjóri ásamt skilanefnd Kaupþings.

Hægt var að tryggja fullar endurheimtur láns Seðlabankans í september 2010 en Már Guðmundsson og Gylfi Magnússon vildu fara aðra leið. Samkvæmt því sem Gylfi Magnússon upplýsti munu þessi mistök hans og Más kosta skattgreiðendur álíka mikið og það sem um var deilt á lokasprettinum varðandi Icesave.

Kúbu Gylfi hefur verið skattgreiðendum dýr. Í fyrsta lagi ber hann ábyrgð á Sp/Kef máilnu þar sem milljörðum var hent út um gluggann. Í öðru lagi vildi hann leggja hundraða milljarða skuld á skattgreiðendur með því að samþykkja Icesave 1. Loks ber hann ásamt Má Guðmundssyni ábyrgð á því að hafa klúðrað sölu FIH þannig að skattgreiðendur verða fyrir verulegu tjóni að sögn hans sjálfs. 

Rannsóknarnefndir hafa verið skipaðar af minna tilefni og gefnar út Landsdómsákærur. Skoða verður náið embættisfærslur þeirra Más Guðmundssonar seðlabankastjóra og Gylfa Magnússonar fyrrum viðskitparáðherra, varðandi klúðrið við sölu FIH bankans.

Það er svo annað mál að Fréttastofa RÚV setur ítrekað fram áróðursfréttir eins og þessa sem hafa það að markmiði að koma höggi á Davíð Oddsson og Sjálfstæðisflokkinn og kallar nú til sem heimildarmann þann aðila sem var handverksmaðurinn við ranga ákvarðanatöku sem kostar skattgreiðendur álíka mikið og vaxtagreiðslur Icesave að hans eigin mati. 

Fréttastofa RÚV hefur marga hæfa fréttamenn. Fréttamaðurinn Helgi Seljan hefur unnið tvö stórvirki í vikunni og Sigmar Guðmundsson hefur ítrekað sýnt frábær tilþrif.  En það breytir því ekki að vinnubrögð við fréttina af FIH bankanum er ósæmileg og langt frá því að standast siðferðlegt mat hlutlægrar fréttamennsku.

Fréttastofa RÚV ætti því að sýna styrk og taka á innri málum til að koma í veg fyrir rangar, hlutdrægar og áróðurskenndar fréttir. Þá gæti auglýsing Fréttastofunnar um eigið ágæti e.t.v. átt nokkurn rétt á sér.

Athugasemdir

[Jón Magnússon, 12.4.2013 kl. 11:56]

Mér urðu á mistök þegar ég talaði um fréttamanninn Sigmar Hauksson átti að sjálfsögðu að vera Sigmar Guðmundsson biðst velvirðingar á því.

[Marinó G. Njálsson, 14.4.2013 kl. 18:02]

Í skýrslu Björns Jóns Bragasonar um aðdraganda að falli Landsbanka Íslands hf. kemur eftirfarandi fram:

Eins og áður sagði var lánsbeiðni Landsbankans að fjárhæð 500 milljónir evra hafnað en á sama tíma ákveðið að lána Kaupþingi sömu upphæð gegn óskráðum hlutabréfum í FIH bankanum danska. Í sömu viku varð ljóst að umræddur banki yrði seldur og jafnljóst að kaupendur voru ekki á hverju strái, auk þess sem verðgildi bankans rýrnaði hratt.  (Þetta er sótt í fréttir mbl.is 30/10/2008 og 5/11/2008.)

Það er því greinilegt að menn voru ekki allir á því að um traust veð væri að ræða í FIH.

[EINAR S. HÁLFDÁNARSON (IP-tala skráð) 15.4.2013 kl. 11:35]

Sæll Jón

Hefurðu theyrt hvað (ættar)tengslafræðingur Spegilsins, Sigrún Davíðsdóttir, sagði um FIH? Það var fróðlegt. Sigrún Davíðsdóttir dregur menn í dilka eftir öllu sem henni dettur í hug; líka syndum föðurins. En bara ef þær snúa að réttum aðilum.

[Jón Magnússon, 15.4.2013 kl. 23:02]

Þakka þér fyrir innleggið Marinó. Þetta er alveg rétt haft eftir Birni og hann er glöggur maður. En staðreyndin er samt sú sem ég er að skrifa um varðandi sölusamninginn sem Már Guðmundsson vildi af einhverjum ástæðum ekki taka og hefur sjálfsagt talið að hann fengi meira Davíð verður trauðla kennt um það.

[Jón Magnússon, 15.4.2013 kl. 23:02]

Takk Einar þetta er alveg rétt hjá þér og mjög athyglisvert.

[Jón (IP-tala skráð) 16.4.2013 kl. 10:53]

Það voru ATP, PFA og Folksam sem keyyptu FIH. Dönsk stjórnvöld hafa síðan dælt í hann fjármagni til að halda honum á lífi. FIH er einn 5-6 banka sem er í sérstakri gjörgæslu danska fjármálaeftirlitsins.

"Í september 2010 bárust tvö tilboð í FIH bankann annað tilboðið frá ATP,PFA(danskir lífeyrissjóðir) og sænska tryggingarfélaginu Folksam tryggði fulla endurgreiðslu lánsins upp á 500 milljarða Evra. Hitt tilboðið var lægra og af einhverjum ástæðum var ákveðið að taka lægra tilboðinu og um það véluðu þeir Gylfi þáverandi viðskiptaráðherra og Már Guðmundsson seðlbankastjóri ásamt skilanefnd Kaupþings. "