Ríkisbankar og bankahrun

Margir trúa því að ríkisbankar séu þeirrar náttúru að þeir fari ekki á hausinn. Margir héldu því fram við bankahrunið, að stofna bæri ríkisbanka í stað einkabanka. Skýrsla um starfsemi Íbúðalánasjóðs var birt í dag. Staðreyndin er sú að Íbúðalánasjóður er margfalt gjaldþrota og hefur tapað yfir 370 milljörðum.

Íbúðalánasjóður sem átti að hafa með höndum einfalda og örugga banka-og fjármálastarfsemi fór samt á hausinn. Ekki var þar um að kenna græðgisvæðingu og frjálshyggju, sem fyrrum forsætisráðherra og einn helsti örlagavaldur Íbúðalánasjóðs Jóhanna Sigurðardóttir taldi orsök falls einkabanka árið 2008.

Annar hópur opinberra og hálfopinberra fjármálafyrirtækja, lífeyrissjóðirnir, sem fólk verður nauðugt viljugt að borga 12% af tekjum sínum samkvæmt þrælalögum frá Alþingi hafði tapað við hrun um 600 milljörðum.

Samtals hafa þessar opinberu og hálfopinberu fjármálaaðilar tapað um 1000 milljörðum eða sem svarar til nokkrum snjóhengjum og þrefallt því sem þarf til að lagfæra verðryggingarhallann fyrir almenning með niðurfærslu höfuðstóla verðtryggðu lánanna. Enn stjórna þeir sömu og áður þessum opinberu og hálfopinberu sjóðum nema þeir hafi horfið til annarra starfa eða hætt fyrir aldurs sakir.

Versta fyrirbrigði í fjármálaheiminum eru einkabankar sem reknir eru á ábyrgð skattgreiðenda. Í ljósi þessara staðreynda er eðlilegt að velta því fyrir sér hvort sé betra ríkisbankar á ábyrgð skattgreiðenda eða einkabankar á ábyrgð eigenda sinna.

Þegar öllu er á botninn hvolft er þá ekki einkareksturinn á ábyrgð eigenda besti kosturinn?

  

 

 

Athugasemdir

[Skúli Sigurðsson (IP-tala skráð) 3.7.2013 kl. 00:36]

Vandamálið er að ÍLS er ekki rekinn sem banki. Þ.e.a.s. ÍLS fær lánaða peninga (t.d. frá lífeyrissjóðum) sem sjóðurinn endurlánar svo á hærri vöxtum eða með álagi.

Með þessu er ÍLS alltaf að taka áhættu.....sem reyndar er ekki áhætta í þeim skilningi að það liggur fyrir að a.m.k. X-hlutfall lántaka munu ekki geta endurgreitt lán sín með fullri verðtryggingu.

Einkabankarnir hins vegar lána fólki "óraunverulega peninga" sem þeir hafa prentað sjálfir í tölvukerfum sínum a.m.k. að hluta. Af þessu leiðir að einkabanki getur hæglega skilað miklum hagnaði þrátt fyrir "einhver útlánatöp"......sem eru hvort eð er fyrirséð.

Með því að gera ÍLS að eiginlegum banka væri því hægt að leysa vandamál sjóðsins og þar með skattgreiðenda.

Það myndi samt ekki leysa vanda lífeyrissjóðanna....en það er önnur ella.

[Helgi (IP-tala skráð) 3.7.2013 kl. 19:43]

Sæll.

Það var alveg með ólíkindum að hlusta á málflutning margra í tengslum við hrunið - skilningsleysi margra á því tryggir bara að slík gerist aftur. Það kæmi mér ekki á óvart ef við lentum í mun verri krísu eftir ca. 2-4 ár, gjaldþroti heilu þjóðlandanna. Þá undanskil ég ekki Ísland. Annars þarf að taka öllum svona skýrslum með fyrirvara, það er auðvelt að vera vitur eftirá.

Sannleiksgildi þess sem þú talar um má líka sjá ef litið er til stöðu ríkis og sveitarfélaga. Ég sá nýlega að ríkissjóður skuldar um 710 milljarða og þá eru auðvitað ótaldar þær skuldir sem vinstri stjórnin bjó til á síðustu metrunum, sennilega verða skuldir ríkissjóðs um 750 milljarðar króna um áramótin. Er þá öll sagan sögð?

Fjarri því. Þá eru ótaldar skuldbindingar ríkisins vegna lífeyrissjóðs opinberra starfsmanna - þar þarf ríkið að reiða fram um 400 milljarða á næstu 20 árum eða svo. Er þá allt talið?

Það held ég ekki. Hvað með gjaldeyrisskuldir Seðlabankans? Tók hann ekki við lánum frá AGS og geymir í Seðlabankanum í NY þar sem lánið tikkar á okkur á vöxtum? Minnir að það séu nokkrar millur á dag sem það sprell kostar okkur.

Jú, best er að einkaaðilar sjái um sem flesta þjónustu í samfélagi okkar enda fara menn mun verr með annarra manna fé en eigið. Þetta er fjarri því að vera ný sannindi.

Ein spurning undir lokin: Hvers vegna í ósköpunum hjólar Sérstakur saksóknari ekki í endurskoðendur? Ég veit ekki betur en FME hafi á sínum tíma stuðst við þeirra þeirra mat á stöðu bankanna sem leiddi auðvitað til þess að FME komst að rangri niðurstöðu um stöðu þeirra með tilheyrandi ofsóknum gegn ákveðnum einstakling þar. Fyrir ekki svo löngu síðan fékk Sérstakur svo skýrslu erendis frá þar sem vinnubrögðum endurskoðenda var gefin falleinkunn.

Þú þekkir kannski sem lögmaður hvers vegna þeir þurfa ekki að bera ábyrgð á sínum gjörðum?

[Jón Magnússon, 4.7.2013 kl. 12:18]

Það er rétt hjá þér Skúli.

[Jón Magnússon, 4.7.2013 kl. 12:19]

Sammála þér Helgi. Ég hef aldrei skilið það af hverju Sérstakur hagar rannsóknum sínum með þeim hætti sem hann gerir.  Fyrsta varnarlínan var að mínu mati viðkomandi endurskoðendur.