Afglapaháttur kostaði þjóðina 55 milljarða

Morgunblaðið birti í gær vandaða fréttaskýringu um sölu Steingríms J. Sigfússonar þáverandi fjármálaráðherra á Arion- og Íslandsbanka til kröfuhafa árið 2009. Í fréttaskýringunni kemur fram að Steingrímur afhenti hlutafé ríkisins á undirverði sem nemur í dag um 55 milljörðum en að þávirði um 45 milljarðar.

Steingrímur ráðstafaði þessum tveimur bönkum til kröfuhafa án fullnægjandi umboðs og án þess að fyrirvarar væru gerðir um samþykki Alþingis. Aðgerð Steingríms J. Sigfússonar var því geðþóttaákvörðun hans, sem hann ber einn ábyrgð á og verður að svara fyrir.

Afhending eigna ríkisins eins og um ræðir af hálfu Steingríms J. Sigfússonar án umboðs og á undirverði getur fallið undir umboðssvik samkvæmt hegningarlögum auk ýmiss annars. Sérstakur saksóknari hefur rannsakað sambærileg mál margra bankamanna af minna tilefni.

Samkvæmt lögum ber lögreglu og ákæruvaldi að rannsaka grun um refsiverð brot og skiptir þá ekki máli þó að engin kæra hafi borist. Allir eiga að vera jafnir fyrir lögunum hvort heldur sem þeir eru fyrrverandi bankamenn, núverandi seðlabankastjóri eða ráðherrann fyrrverandi Steingrímur J. Sigfússon.

Í því ljósi verður fróðlegt að sjá viðbrögð sérstakt saksóknara vegna þessa umboðslausa gjafagernings Steingríms J. Sigfússonar.

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 5.6.2015 kl. 10:04]

Ánægjulegt, nafni, að hér, í bankasölumálinu, var komið upp um enn eitt dæmið um geðþóttastjórnarhætti Steingríms Joð, sem orðið hafa þjóðinni dýrkeyptir ... og hefðu getað kostað okkur enn meira, ef forsetinn og þjóðin hefðu ekki gripið í taumana í Icesave-málinu.

[Jón Magnússon, 5.6.2015 kl. 22:31]

Þakka þér fyrir Jón  Valur það er einmitt það hann kiknaði gjörsamlega í hnjáliðunum fyrir fjármálafurstunum. Maðurinn sem þótti allan vanda kunna að leysa og bjó til þá sögu að bankahrunið á Íslandi hafi verið vegna frjálshyggjutilraunar. Það var eins fjarri sanni og hugsast gat.

[gunnar (IP-tala skráð) 6.6.2015 kl. 00:33]

Sæll jón

þetta er merkilegt því svíar lentu í mjög svipaðri holu 1992

og þjóðnýttu bankanna líka í kreppunni. Það var ekki fyrr en 1997 sem þeir seldu hlut sinn í bönkunum á það góðu verði að björgunarkostnaðurinn greiddist nánast allur til baka sem ausað hafði verið í kreppunni. Mér þykir það afar líklegt að íslendingar hefðu getað gert svipað ... 

[Sigurður M Grétarsson, 7.6.2015 kl. 20:00]

Það er ekki einleikið hvað þú leggur Steingrím í mikið einelti með fáránlegum ásökunum í hans garð. Það er með þetta rétt eins og ásakanir þínar um að Steigrímur hafi valdið skattgreiðendum skaða með aðkonuna að Sparisjóði Keflavíkur og báðar ásakanirnar eru fjarri lagi. Sökina á tapinu vegna Sparisjóðs Keflavíkur eru alfarið þeirra sem stjórnuðu honum og allt tapið þeirra sök.

 

Hvað sölu bankanna varðar þá voru fluttar eignir úr þrotabúum gömlu bankanna og jafn miklar skuldir á móti. Þeir voru því án eigin fjár en til að fullnægja lögum um eiginfjárstöðu þeirra og bara til að þeir væru trúverðugir þurfti að setja í þá 450 til 550 milljarða. Ríkissjóður setti hins vegar í upphafi 750 milljónir en bar ábyrgð á þeim til að koma til móts við það að það vantaði allt eigin fé þeirra. 

 

Þegar síðan var farið út í það að endurreisa bankana formlega þá var ljóst að það fælist eingfallega of mikil áhætta í því fyrir ríkissjóð að leggja allt þetta eigin fé til. Bæði var ríkissjóður orðin allt of skuldsettur fyrir vegna hrunsins sem við urðum fyrir vegna stjórnarstefnu ríkisstjórnar Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks á árunum 1995 til 2007 og einnig vegna þess að ef illa færi í rekstri bankanna þá gæti allt þetta eigin fé tapast eða stór hluti af því. Það var einfaldlega of stór biti fyrir þegar yfirskuldsettan ríkissjóð. Einnig þarf að hafa í huga að eina leiðin fyrir ríkissjóð til að leggja fram eiginfjárframlag í bankana var að leggja inn í þá ríkisskuldabréf. Þau ríkisskulabréf þurftu hins vegar að vera söluvara á nefnverði því annars gætu þau ekki myndað trúverðugt eiginfjárframlag og ef ríkissjóður skuldsetti sig of mikið þá minnkaði það verðmæti bréfanna því slíkt yki hættuna á greiðslufalli ríkissjóðs.

 

Það voru engir aðrir sem höfðu áhuga á að leggja bönkunum til eigin fé enda áhættan mikil í rekstri þeirra við þær aðstæður sem voru á þessum tíma og því far farin sú leið að þvinga kröfuhafana í þrotabú gömlu bankanna til að breyta kröfum sínum að hluta til í eigin fé. Það var gert samkvæmt verðmati sérfræðinga sem tók bæði til verðmats á eignum þeirra og áhættu í rekstri þeirra. Það er því rakið kjaftæði að bankarnir hafi verið seldir á einhverju undirverði.

 

En vissulega er það svo að sá sem tekur áhættuna á tapi ef illa fer í rekstri fyritækis fær gróðan ef vel gengur. Það er því auðvelt að horfa á stöðuna eftirá og segja að það hefð munað ríkissjóði eihhverjum upphæum ef hann hefði tekið áhættuna. En það er alltaf auðvelt að vera vitur eftrá.

 

En staðreyndin er sú að ástæða þess að vel tókst til í rekstri bankanna og því hafi myndast hagnaður fyrir eigendur þeirra er ekki hvað síst að þakka því kraftaverki sem ríkisstjórn SF og VG náði fram í að reysa íslenskan efnahag úr rústum stórnarstefnu Sjálstæðisflfokks og Framsóknarflokks. Þjóðin stendur því í mikilli þakkaskuld við þá sem leiddu þá ríkisstjórnf og því er það aumt þegar verið er að ráðast gegn þeim með tilhæfulausum ásökunum eins og hér er gert.

[Jón Magnússon, 7.6.2015 kl. 22:08]

Hvaða endemis órar eru þetta Sigurður ég er ekki að leggja Steingrím í einelti hann á þetta allt saman ósvikið. Því miður.

[Sigurður M Grétarsson, 8.6.2015 kl. 00:25]

Ef þú vilt halda því fram að Steingrímur hafi með einhverjum hætti hafta 55 milljarða af ríkissjóði hvernig væri þá að þú kæmir fram með rök frir því að hann hafi haft möguleika á því að fá 55 milljarða króna í ríkissjóð samhliða stofnun nýju bankanna. Það hefur þú ekki gert og er ástæðan einfaldlga sú að þú getur ekki fært nein rök fyrir því sem halda vatni.

Reyndar var ríkissjóður ekki að selja þrotabúunum neitt. Fram að endurreisn bankanna voru nýju banarnir í raun aðeins kennitölur í eigu ríkissjóðs sem höndluðu með eignir þrotabúanna. Nýju bankarnir áttu ekki lánasöfnin á þssum tíma eða nokkrar aðrar eignir unfram þær 750 milljónir sem ríkissjóður hafði lagt þeim til. Það var ekki fyrr en með formlegri stofnun nýju bankanna og þess að þeim var lagt til eigin fé upp á nokkur hundruð milljarða sem þeir urðu að formlegum fjármaálstofnunum.

Til að geta fært innlendu lánasöfnin inn í nýju bankanna þurfti að kaupa þau af þrotabúunum. Það var að hluta til gert með því að nýju bankarnir tóku yfir skuldbindingar til innlendra innistæðueigenda. Í tilfelli Landsbankans var misnunurinn fjármagnaður með útgáfu skudlabréfs sem þurfti að framlengja í á þessu ári auk þess sem ríkissjóður lagði honum til eigin fé upp á 120 milljarða. 

Í tilfelli Arion banka og Íslandsbanka var þetta gert að mestu með því að eignum þrotabúanna var að hluta til breytt í hlutabréf. Þeta voru ekki hlutabréf sem ríkissjóður var að selja því ríkissjóður átti nánast ekkert í þessum bönkum enda voru þeir ófjármagnaðir. Þetta var einfaldlega leið til að fjármagna þá án þess að ríkissjóður þyrfti að taka áhættu sem hann hafði ekki bolmagn til að taka og engin annar hafði áhuga á að taka.

Staðreyndin er sú að Steingrímur lagði nótt við dag í fjögur ár við að koma Íslandi upp úr þeirri kreppu sem stórnarstwefna Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks hafði kallað yfir okkur. Hann vann svo mikið að það gekk nærri heilsu hans. Allt hans starf gekk út á það að gera Íslandi eins mikið gagn og hægt var. Og með samstarfi hans og hans flokks við Samfylkinguna náðist svo mikill árangur við endurreisn efnahagslífs landsins að nú er jafnvel hægt að hækka kaupmátt launa umtalsvert. 

Og í stað þess að þakka Steingrími þá fórnfýsi sem hann sýndi til að gera þjóðinni eins mikið gagn og hann gat þá eru menn eins og þú að bera hann röngum sökum og það án þess að færa nokkur haldbær rök fyrir því.

Það er einfaldlega ekkert hæft í þessum órökstuddu ásökunum þínum í garð Steingríms sem þú setur fram í þessari grein frekar en í þeim ásökunum þínum gegn honum að hann hafi valdið því að ríkissjóður taðaði 23 milljörðum vegna Sparisjóðos Keflavíkur. Þá sök eiga þeir sem komu honum á hausinn með fádæma óráðsíu og spillingu óskipta.

[gunnar (IP-tala skráð) 8.6.2015 kl. 06:05]

sæll jón 

þú þarft ekki að birta þetta frekar en þú vilt en þó sennilega betra að láta það vera. Það er náttúrulega alveg fráleitt að tala um þakkarskuld, eftir að þau voru nærri búin að ýta okkur út af brún með Icesave skuldahlekkina, svo voru skattarnir svo háir að allt atvinnulíf ætlaði að leggjast af hér, landflóttinn var mikill og nærri engin störf voru sköpuð. Að segja svona er alveg fráleitt og því miður er til fólk sem trúir þessu fleipri. En takk fyrir að birta svíaskeytið mitt jón