Tjáningarfrelsið sigraði

Í dag sýknaði Landsréttur Pál Vilhjálmsson í meiðyrðamáli, sem Aðalsteinn Kjartansson blaðamaður ýmist á Heimildinni eða öðrum álíka miðlum höfaði gegn honum. 

Niðurstaða Landsréttar var í aðalatriðum: 

Þó að ummæli Páls væru beinskeytt og óvægin yrði að líta til þeirrar staðreyndar að Aðalsteinn hafði stöðu sakbornings þegar ummælin féllu og væri þekktur blaðamaður og þurfi þeir sem sinna slíkum störfum að vera undir það búnir að þola óþægilega og hvassa gagnrýni og aðfinnslur við störf sín. Páll hafi með umdeildum færslum sínum verið þátttakandi í almennri umræðu um mikilvæg samfélagsleg málefni sem erindi áttu við almenning og naut af þeim sökum rúms tjáningarfrelsis á meðan stefndi mátti sem blaðamaður og opinber persóna gera ráð fyrir að þurfa að þola hvassa og óvægna gagnrýni í kjölfar eigin skrifa.

Þegar litið er til alls framangreinds verður lagt til grundvallar að áfrýjandi (Páll)  hafi mátt vera í góðri trú um að nægilegt tilefni væri til hinna umþrættu ummæla og að þau hafi, þegar litið er til hinnar hvössu umræðu sem málið hefur vakið, ekki gengið svo langt að nauðsyn beri til þess í lýðræðislegu samfélagi, þar sem tjáningarfrelsi er í hávegum haft, að ómerkja þau. Af sömu ástæðum verður heldur ekki fallist á að með ummælunum hafi áfrýjandi skaðað mannorð stefnda að því marki að hann hafi með þeim bakað sér skyldu til greiðslu miskabóta honum til handa. Samkvæmt þessu verður áfrýjandi sýknaður af kröfum stefnda í málinu.

Athyglisverður dómur og sigur tjáningarfrelsisins einkum þegar haft er í huga hversu hvöss og óvægin mörg ummæli Páls voru í garð Aðalsteins og félaga hans. t.d. sem dæmi: 

 "Aðalsteinn Kjartansson á Stundinni eiga aðild að, beina eða óbeina, að byrlun Páls skipstjóra Steingrímssonar og stuldi á síma hans".

"Leikritið um að Aðalsteinn ynni á Stundinni, en ekki RÚV, var hluti af samráði um að byrla og stela til að ná í fréttir."

"Aðalsteinn er þrautþjálfaður í blekkingum".

"Aðalsteinn var sendur á Stundina til að taka við þýfinu og koma í umferð."

"Nýr vitnisburður, og gögn sem styðja þá frásögn, sýna fram á að blaðamennirnir hafi tekið þátt í að skipuleggja byrlunina, verið með í ráðum þegar í upphafi."

"Það átti bara eftir að byrla skipstjóranum og stela síma hans þegar Aðalsteinn flutti blaðamennsku sína af RÚV yfir á Stundina."

"Blaðamennirnir voru vel meðvitaðir um að hafa framið alvarlegt lögbrot og kappkostuðu að eyða sönnunargögnum."

"RSK-miðlar nýttu sér skotleyfið áður en það var gefið út. Þeir misnotuðu andlega veika konu til að byrla og stela."

Þrátt fyrir þessi óvægnu ummæli telur Landsréttur samt rétt,að láta tjáningarfrelsið hafa sigur umfram þöggunartilraunir blaðamannsins Aðalsteins. 

Nú þegar svo afdráttarlaus dómur hefur verið kveðinn upp í þessu meiðyrðamáli verður ekki annað lesið úr dómnum, en að fullt tilefni hafi verið til þessara skrifa þar sem Aðalsteini og félögum er ítrekað borin á brýn glæpsamlegt atferli. Stundum hafa slíkir dómar orðið tilefni til nýrrar umfjöllunar um mál og vissulega væri það vel, að aðförin að Páli Steingrímssyni skipstjóra yrði rannsökuð í þaula. Þessi dómur gefur tilefni til að málið sé tekið til nýrrar skoðunar af ákæruvaldinu og síðast en ekki síst, að útvarpsráð og útvarpsstjóri reki þá óværu sem hefur hreiðrað um sig innan stofnunar Rúv miðla af höndum sér. 

 

Landsréttur sýknar Pál af kröfum Aðalsteins