Neytendur gúrkur og grænmeti

Grænmetisframleiðendur héldu kröfugerðarfund við Alþingishúsið um daginn. Þeir vilja að rafmagnsverð til þeirra verði lækkað. Í sjálfu sér ágætt mál nema að því leyti að þá hækkar rafmagnsreikningurinn hjá okkur hinum. Landbúnaðarráðherra mælti með því enda skóflupakkið eins og Höskuldur vinur minn Höskuldsson nefnir meðgjafarlausa íslendinga ekki of gott til að borga.

Flest viljum við borða íslenskt og auka íslenska framleiðslu. Vörurnar verða þá að vera samkeppnisfærar.  Í búðinni áðan sá ég verð  á hollenskum tómötum kr. 239 kr. kg en íslenska kr. 399 eða 160 kr. dýrara kíló af íslenskum. Ég sá líka að íslenskar gúrkur voru mun dýrari en gúrkur frá Spáni. Hvað þá með blómin og kálið?

Hátt verð hækkar vísitölubundnu lánin. Gengi krónunnar er óeðlilega lágt og þá eiga íslenskir framleiðendur að geta boðið neytendum jafndýrar eða ódýrari vörur en þær erlendu.  Annars verður þessi framleiðsla of dýr fyrir okkur.  Í fyrsta lagi að borga hærra verð fyrir vöruna. Í öðru lagi að borga hærra verð fyrir rafmagnið. Í  þriðja lagi að borga af hærri verðtryggðum lánum.

Athugasemdir

[Vilhjálmur Andri Kjartansson (IP-tala skráð) 6.11.2009 kl. 10:59]

Er nýtt kartöflumál í uppsiglingu?

[Viðar Helgi Guðjohnsen, 6.11.2009 kl. 12:04]

Í Hollandi er rafmagnsverð til gróðurhúsa mjög hagstætt, enda blómstrar þar grænmetisiðnaðurinn öllum til hagsbóta.

Hérlendis berjast menn fyrir að niðurgreiða raforkuverð til álvera á kostnað allra hinna.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 6.11.2009 kl. 13:39]

Ég ætla nú bara að benda þér á nokkrar staðreyndir úr þátíð og nútíð kallinn minn áður en að farið er að kvarta undan lækkuðum orkureikningum garðyrkjubænda.

- Þeir borga meira á eininguna en þéttbýliskjarnar í nánd, jafnvel þótt  línan liggji beint yfir hausinn á þeim

- Landsbyggðarbúar borga meira en borgarbúar. Það er vegna dreifingarkostnaðar. Skiptir þar engu þótt að sá sem í hlut á búi beint undir línunni.

- Það var eitt sinn reynt að skoða það að jafna orkuverð (ljósarafmagn) til allra, en það var alltaf fellt í stjórn Landsvirkjunnar. Merkilegt nokk, að fulltrúarnir í meirihluta voru Reykjavík/Akureyri. Þetta hefði nefnilega þýtt oggulitla hækkun fyrir malarbúa. Þá var verðmunurinn um 50%. Óli Þ. Guðbjartsson benti Þorsteini nokkrum Pálssyni á þetta í beinni sjónvarpsútsendingu. Þetta mun hafa verið árið 1990.

- Stóriðjan kaupir rafmagn pr. KW á broti af því sem garðyrkjubændur fá orkuna á. Þar sem sumpartinn eru þær tölur leynilegar og svo breytilegar eftir söluverði framleiðslunnar er erfitt að  finna út hversu mikill munurinn er, en það gæti verið allt að 5-10 - faldur munur. Það er tap á orkusölu til stóriðjunnar svo best ég veit, og hvar ætli að þurfi að sækja fé til að halda því úti?

Það er í rauninni skandall að þarna sé mismunur á töxtum. Enda um heila búgrein með viðkomandi fjárfestingum og fagþekkingu að ræða versus einhvert smá-kruðerí í samanburði við stóriðjuna.

[Jón Magnússon, 6.11.2009 kl. 22:45]

Ég á ekki von á því Vilhjálmur. Kartöflumálið kom upp vegna þess að neytendum voru boðnar ítrekað óætar eða nánast óætar kartöflur.  Það er ekkert slíkt í gangi núna.

[Jón Magnússon, 6.11.2009 kl. 22:49]

Það kann vel að vera Viðar að það sé eðlilegt að rafmagnsverð til grænmetisbænda verði lægra og alla vega er ekkert sem mælir á móti því að þeir fái það á sama verði og þéttbýlið.  Það eru hins vegar heildarhagsmunirnir sem skipta máli.  Þá verður að taka inn verð á aðföngum ekki bara rafmagni kostnaður við framleiðslu, styrki, verð til neytenda. Ég mælti á sínum tíma með þeirri leið að felldir yrðu niður skattar á  aðföngum  til framleiðenda grænmetis og rafmagn yrði selt þeim á sama verði og stóriðju en aðrir styrkir og innflutningshömlur yrðu felldar niður. Væri það ekki góð leið?

[Jón Magnússon, 6.11.2009 kl. 22:54]

Jón Logi í fyrsta lagi þá er ég ekki kallinn þinn. Í öðru lagi þá er ég ekki að kvarta yfir verðlækkun á rafmagni til grænmetisbænda. Í þriðja lagi þá finnst mér eðlilegt að verð sé hið sama og í þéttbýli og má alveg skoða aðra kosti þeim til hagsbóta. Í fjórða lagi þá þarf að skoða kostnaðinn á móti söluverðinu í öllum tilvikum þ.e. annars vegar stóriðja og hins vegar dreifing til smánotenda eins og borgarbúa og grænmetisbænda en ég tel að grænmetisbændur eigi ekki að greiða meira en borgarbúar fyrir rafmagnið þannig að það sé alveg á hreinu. Í fimmta lagi þá finnst mér eðlilegt að skoða heildarhagsmuni búgreinar en ekki taka eitt atriði út úr. Ég barðist einu sinni með grænmetisbændum fyrir því að verð á aðföngum til þeirra  yrði lækkað og einnig verð á rafmagni og þetta kæmi neytendum til góða í lægra vöruverði. Væri það ekki ráð núna?

[Björn H. Björnsson, 7.11.2009 kl. 18:20]

Hversu margir þrælar ætli vinni við landbúnað á Spáni? Og hver ætli laun þeirra séu? Er það þetta sem þú vilt styðja?

[Björn H. Björnsson, 7.11.2009 kl. 18:26]

Hversu margir þrælar skyldu vinna við landbúnað á Spáni og hver ætli laun þeirr séu? Ekki viltu styðja þannig starfsemi eða hvað? Er ekki nær að rífa upp landbúnað hér á landi í stað þess að moka fólki inn í álversfnykinn? Ekki spurning og næg er þörfin fyrir störf hér á landi. Þetta væri með því gáfulegasta sem flokkur þinn gæti lagt til.

[Jón Logi (IP-tala skráð) 7.11.2009 kl. 22:11]

Sæll vertu nafni minn Magnússon.

Sveitamaðurinn hann ég, skilur "kallinn minn" sem vingjarnlegt ávarp. Það var meining mín, þar sem ég vissi að ég væri að setja á "blogg" nokkuð sem kynni að fara fyrir brjóstið á síðuritaranum.

Og ekki batnar það, þar sem mér sýnist svar þitt samið í fljótheitum og bera fram mótsagnir.

Leyfi ég mér hér að bera nokkrar slíkar hér borð.

1 - Þú segir: "Þeir vilja að rafmagnsverð til þeirra verði lækkað. Í sjálfu sér ágætt mál nema að því leyti að þá hækkar rafmagnsreikningurinn hjá okkur hinum"

Og svo segir þú: "þá er ég ekki að kvarta yfir verðlækkun á rafmagni til grænmetisbænda", og svo "þá finnst mér eðlilegt að verð sé hið sama og í þéttbýli og má alveg skoða aðra kosti þeim til hagsbóta", og oná það "ég tel að grænmetisbændur eigi ekki að greiða meira en borgarbúar fyrir rafmagnið þannig að það sé alveg á hreinu"

Þarna ertu sem sagt bæði með og á móti lækkun orkuverðs til grænmetisbænda. Það kemur einfaldlega fram í upphafspistli þínum annars vegar, og svo andsvari hins vegar.

Lækkun til þeirra myndi þýða að þeir færðust nær stóriðju eða þéttbýli í sínum taxta. Það myndi vissulega þýða hækkun einhversstaðar annarstaðar, og þá ekki hjá stóriðjunni, þar sem orkuverð til þeirra er að mestu bundið sem hlutfall af söluverði framleiðslunnar, - svo best sem meðal "jóninn" fær að vita. Viðar Helgi drepur á þessu með þeirri staðhæfingu að við séum að niðurgreiða rafmagn til stóriðju, og er erfitt að verja það á meðan orkusalan er rekin með tapi á meðan orkusalan hefur aldrei verið meiri. Í þeim tröllauknu upphæðum sem þar er verið að sýsla með eru grænmetisbændur harla léttir í lestinni.

2- Þú nefnir "Smánotendur eins og borgararbúa og grænmetisbændur". Það er víst rétt (svo best ég veit) að stóriðjan kaupir orðið fleiri kílówött heldur en landsbúar í sínu margvíslega brúki, en það er víst nýskeð. Ég tel hins vegar öruggt að landsbúar borgi meira fyri sína orku en hin hliðin. Það er því ef til ekki allskostar sanngjarnt að kalla okkur "smánotendur".

3- "Ég barðist einu sinni með grænmetisbændum fyrir því að verð á aðföngum til þeirra  yrði lækkað og einnig verð á rafmagni og þetta kæmi neytendum til góða í lægra vöruverði"´

Raforka telst nú eiginlega til aðfanga. Það er að minnsta kosti ekki hægt að þræta fyrir það að hún er kostnaðarliður í framleiðslunni, að hluta til fastur, en að mestu breytilegur. Fyrir þá sem ekki þekkja hugtakið, þá er breytilegur kostnaður skilgreindur sem sá kostnaður sem er í beinu samhengi við framleiðslumagn.

Þarna stend ég á gati, því þú gagnrýnir jú hærra innlent vöruverð á meðan þú styður ekki lækkun aðfanga (þar sem það myndi hækka orkuverð til annarra), á meðan þú segist gera það. Og  víst er, að lægra orkuverð gerir grænmetisframleiðendum landsins kleift að selja á lægra verði en ella án þess að fara á hausinn. Um það snýst "stuðningur" til búgreina yfirleitt, en í þessu tilfelli er það er kannski nær lagi að kalla þetta leiðréttingu frekar en stuðning, því að einstakur grænmetisframleiðandi sem kaupir orku á við meðal kauptún, á hærra gjaldi,- hann er að styrkja þéttbýli og stóriðju, en ekki öfugt.

[Jón Magnússon, 8.11.2009 kl. 11:23]

Björn H. Ég veit ekki til þess að það sé þrælahald á Spáni. Þeir eru með sambærilega vinnulöggjöf og við og mér vitanlega eru launin í landbúnaði þar ekki lægri en hér eins og málum háttar nú.

[Jón Magnússon, 8.11.2009 kl. 11:25]

Jón Logi þú verður að fyrirgefa en ég nenni ekki að svara svona langloku. Ég átta mig á kveðjunni kallinn minn og tók það ekkert illa upp. Efnislega get ég bent þér á svarið til Viðars H. Guðjohnsen varðandi afstöðu mína til lækkunar á aðföngum til grænmetisbænda. Meginatriðið er að búa vel að atvinnuvegunum en gera síðan kröfu til þeirra hvort sem það eru grænmetisbændur eða aðrir.