Réttlætið í nefnd

Fólk mótmælir verðtrygginarráninu og lánaokrinu. Loksins hefur forsætisráðherra áttað sig á því að mótmælin við Alþingishúsið snúast um það.  Fyrir ári  þegar hún áttaði sig á því sama setti hún málið í nefnd. Niðurstaðan varð engin. Nú býður forsætisráðherra enn upp á nefndina.

Réttlæti felst ekki í því að setja óréttlætið ítrekað  í nefnd. Þess vegna var það rétt afstaða Hagsmunasamtaka heimilanna að segja nei takk við boði um að taka þátt í friðþægingar nefndarstarfi forsætisráðherra.

Réttlætið felst í pólitískri stefnumörkun. Sú stefnumörkun snýst um að íslenskir neytendur fái sömu lánakjör og neytendur á hinum Norðurlöndunum. Sérkennilegt að þetta skuli vefjast fyrir Norrænu velferðarstjórninni.

Réttlætið fellst líka í því að ránsfeng innistæðulausrar höfuðstólshækkana verðtryggðu lánanna verði skilað til baka og höfuðstólarnir endurreiknaðir miðað við 1.10.2008.

Það er þetta sem þarf að gera hvorki meira né minna. Málið snýst um réttlæti og sanngirni.

Jóhanna Sigurðardóttir minnir mig á dönsku drottninguna sem bað ráðgjafa sinn um að fræða sig um sósíalisma og hann sagði henni að margt fólk væri óánægt með að hafa lítið að borða og fátækt. Þá sagði danska drottningin. "Hvílík vanþakklæti og við sem höfum gefið þeim Tívolí." 

Hlutdræg fréttastofa RÚV

Eftir bankahrun 2008 auglýsti fréttastofa RÚV dyggilega öll fyrirhuguð mótmæli og var iðulega komin með tökulið sjónvarps á vettvang á undan óeirðarseggjum sem komu boðskap sínum venjulega á framfæri með valdbeitingu.  Ríkissjónvarpið gerði vel og dyggilega grein fyrir útifundum sem haldnir voru á Austurvelli haustið 2008 og fram að kosningum 2009. Jafnvel var um beinar útsendingar að ræða. Þá töldu fréttamenn á þeim tíma fjöld mótmælenda vera mun meiri en raun bar vitni.

Annað var athyglivert við störf fréttastofu RÚV haustið 2008 og fram á  2009, að fréttamenn RÚV sóttu í valdbeitingu mótmælenda og greindu frá því í fréttum eins og hér væri um sjálfsagða og eðlilega hluti að ræða jafnvel þó að veist væri með ofbeldi að ráðherrum og þingmönnum.

Nú hefur fréttastofa RÚV breytt um áherslur enda komin önnur ríkisstjórn og þóknanlegri stjórnmálaflokkar sem að henni standa en var árið 2008. Nú gerir fréttastofa RÚV lítið  úr mótmælum og segir að mun færri hafi mótmælt en raunin er. Nú auglýsir RÚV ekki mótmælafundi fyrirfram hvað þá að tökulið RÚV sjónvarpsins sé mætt tímanlega á staðinn eins og var 2008.

Hvað skildi valda þessum viðsnúningi á fréttamati  RÚV? 

Enn skilja Jóhanna og Steingrímur ekkert

Friðsöm mótmæli voru við Alþingishúsið þegar Jóhanna Sigurðardóttir flutti stefnuræðu ríkisstjórnarinnar. Hvorki hún né meðreiðarsveinn hennar hann Steingrímur átta sig á hverju fólk er fyrst og fremst að mótmæla.

Þessi mótmæli voru sjálfsprottin að því leyti að enginn hópur eða samtök boðuðu til mótmælanna. Þeir einu sem mæltu með því að fólk mætti og mótmæltu hvöttu fólk til að mótmæla verðtryggingunni og okri á neytendur.  Um það snérust mótmælin. Að sjálfsögðu skildu Jóhanna og Steingrímur það ekki. Af því er ljóst að það þarf heldur betur að grípa til kröftugri aðgerða til að þau átti sig á því að fólk krefst réttlætis og sambærilegra kjara og fólk hefur í nágrannalöndunum einkum í lánamálum.

Næst þarf að efna til friðsamlegra mótmæla á skrifstofum ASÍ og Eflíngar til að mótmæla svikum verkalýðsrekendanna við umbjóðendur sína. Þar sitja skriffinnar sem berjast fyrir verðtryggingu og lánaokri.

En átti þau Jóhanna og Steingrímur sig ekki á kalli friðsamra mótmælenda þá þarf greinilega að gefa þeim sterkara meðal.

Nú er nauðsyn

Við stefnuræðu forsætisráðherra í fyrra mótmæltu þúsundir á Austurvelli lánaokrinu og getuleysi stjórnvalda. Jóhanna varð hrædd og skipaði nefnd og þegar nefndin tók jóðsótt fæddist lítil mús, sem engu máli skiptir fyrir skuldastöðu heimilanna.

Þjófnaðurinn í gegn um verðtrygginguna heldur áfram og lánin hækka og hækka þrátt fyrir að þjóðarframleiðsla dragist saman. Vilhjálmur Birgisson verkalýðsleiðtogi á Akranesi sagði á Bylgjunni í morgun að höfuðstóll þeirra hefði hækkað um 70 milljarða á síðasta ári. Það er álíka og nettóverðmæti sjávarafla af Íslandsmiðum á einu ári.  Sá samanburður sýnir hversu gegndarlaust verðtryggingarránið er.

Á sama tíma og raunverð fasteigna hefur hrunið og lækkað miðað við Evru eða Bandaríkjadal um 70% frá 2008 þá hefur höfuðstóll verðtryggðu lánanna hækkað og hækkað. Ríkisstjórnin hefur ekkert gert til að bregðast við þessu.  Ekki er lengur hægt að una við slíkt aðgerðarleysi.

Í fjárlagafrumvarpi Steingríms J. Sigfússonar er gert fyrir hækkun ákveðinna neysluskatta sem munu enn auka verðbólguna og hækka höfuðstól verðtryggðu lánanna. Þjófur verðtryggingarinnar mun stela síðustu krónunni sem þú átt í húsinu eða íbúðinni þinni.

Leo Tolstoy sagði að það þjóðfélag þar sem ekki væri gætt réttlætis fengi ekki staðist. Íslenska þjóðfélag lánaokursins fær ekki staðist. Í því efni verður réttlætið að ná fram að ganga. Íslenskir neytendur verða að njóta sömu lánakjara og eru á hinum Norðurlöndunum.  Það verður líka að skila ránsfeng verðtryggingarinnar frá hruni til þessa dags og taka verðtrygginguna úr sambandi þegar í stað.  Ekkert minna dugar.

Nú verðum við að sameinast um að mótmæla óréttlæti lánaokursins og standa saman og berjast hvar sem við getum. Í kvöld gefst gott tækifæri til að láta stjórnvöld heyra að okkur er alvara. Við ætlum að ná fram réttlæti. Við ætlum að eiga framtíð með virðingu og reisn. Við ætlum að víkja burtu lánaokri og sérhagsmunagæslu.

Stöndum saman. Mætum kl. hálfátta í kvöld á Austurvöll og sýnum samstöðu gegn verðtryggingu og okri. Mótmælum friðsamlega og af  festu. 

Sýnum samstöðu gegn verðtryggingarofbeldinu. 

Sjáandi sjá þau ekki

Það er einstakt að þegar fólk mótmælir verðtryggingu og lánaokri við þingsetningu, að þá skuli hvorki forsætisráðherra né fjármálaráðherra skilja hverju verið er að mótmæla.

Hagsmunasamtök heimilanna stóð fyrir mótmælastöðu við þingsetningu og krafðist þess réttlætis að íslenskir neytendur ættu kost á sömu lánakjörum og neytendur í nágrannalöndum okkar. Sumir kröfðust líka að ránsfeng verðtryggingar frá hruni til dagsins í dag verði skilað. Þetta voru kröfur mótmælenda.

Allt eru þetta eðlilegar og sjálfsagðar kröfur og raunar forsenda þjóðarsáttar og framfara.

En forsætisráðherra og fjármálaráðherra neita að horfast í augu við þetta og þegar þau tjáðu sig um mótmælin þá annað hvort vissu þau ekki hverjar kröfur mótmælenda voru eða þóttust ekki vita það og ummæli þeirra við spurningu fréttamanna voru gjörsamlega út í bláinn miðað við það tilefni sem um var að ræða og þær spurningar sem að þeim var beint.

Hvað þarf að gera til að Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon skilji sinn vitjunartíma. Þau neita að horfast í augu við það sem ritað er á vegginn að þau eru veginn og léttvæg fundin.