Jón Magnússon

Einvaldskonungurinn í Frakklandi Loðvík 14 var alsráðandi í landi sínu á 17. og 18. öld og hafði jafnan á orði "Ríkið það er ég" enda uppspretta alls valds í landinu frá honum komið og andóf miskunarlaust barið niður. 

Síðan þá hefur mikið vatn runnið til sjávar og þangað til í gær var aðeins Kim Jong un allsráðandi í kommúnista- og einvaldsríkinu Norður Kóreu sem hafði sömu viðmið um sjálfan sig og Lúðvík 14, að ríkið væri hann. 

Í fréttum í gærkvöldi brá hins vegar svo við að í hóp stjórnmálamanna með sömu megalomaniu (mikilmennskubrjálæði)og Lúðvík 14 og Kim Jong Un bættist Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra, sem sagði að hún og ýmis önnur ríki Evrópu hygðust gangast fyrir aðgerðum gegn Ísrael. Utanríkisráðherra lítur greinilega svo á að ríkið  það sé hún.

Fróðlegt verður að sjá viðbrögð forsætisráðherra við þessari valdatöku utanríkisráðherra. Hingað til hefur utanríkisráðherra farið sínu fram og gefið yfirlýsingar hægri vinstri án þess að bera undir þing og þjóð og Kristrún Frostadóttir hefur kokgleypt þær,að því er virðist stundum með óbragði í munninum.

En nú er spurning hvort forsætisráðherra sætir því að vera í aftursætinu eftir að Þorgerður Katrín hefur tekið sér alræðisvald.

Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að halda vöxtum bankans í háhæðum. Meginvextir bankans verða áfram 7.5%, sem eru okurvextir miðað við aðstæður. Þetta heitir að ná niður verðbólgu með því að kyrkja að atvinnulífinu og fjárfestingum einstaklinga. 

Meginorsök verðbólgu er ekki vaxtastig Seðlabanka Íslands heldur botnlaus hallarekstur ríkissjóðs, hvað sem líður fögrum fyrirheitum. 

Íbúðamarkaðurinn er í kreppu vegna okurvaxta og fáránlegra viðmiðana varðandi greiðslumat. Við þær aðtæður er nauðsynlegt að lækka stýrivexti Seðlabankans til að komast hjá hugsanlegu alkuli á byggingarmarkaðnum og breyta viðmiðunum greiðslumats. 

Sú stefna sem rekin er í lánamálum er fjandsamleg þeim sem hyggja á fyrstu kaup á húsnæði og með því er komið í veg fyrir að eðlileg og jákvæð þróun verði á íbúðamarkaðnum.

Í Bandaríkjunum skammar Donald Trump seðlabankastjórann sinn og segir hann stuðla að kreppu í landinu með okurvöxtum, sem eru þó svipur hjá sjón miðað við stýrivexti Seðlabanka Íslands. 

Hér á Íslandi nagar Kristrún Frostadóttir á sér neglurnar og hefur engar lausnir og tekur undir helstefnu Seðlabankans á sama tíma og ríkisstjórn hennar er helsti verðbólguvaldurinn.

	Stýrivextir óbreyttir
Ábyrgðarmaður færslu Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þ.14.ágúst 1941 undirrituðu Franklin Delano Roosevelt Bandaríkjaforseti og Winston Churchill Atlantshafssáttmálann úti á miðju Atlantshafi. Þá var heimstyrjöldin síðari í fullum gangi. Bretar voru illa leiknir eftir leiftursókn Þjóðverja gegnum Frakkland. 

Þegar veður voru svona válynd, þá höfðu ofangreindir forustumenn samt skýra framtíðarsýn um uppbyggingu í þágu friðar, mannréttinda og lýðræðis eftir að nasisminn hefði verið sigraður. 

Í dag skortir leiðtoga hins "frjálsa heims" skýra framtíðarsýn ólíkt því sem var þegar Atlantshafssáttmálin var undirritaður fyrir 84 árum. Hvað á að gera þegar friður hefur komist á milli Rússlands og Úkraínu. Slíkur friður mun komast á. Spurningin er bara hvenær og hvernig.

Volodimir Zelenski Úkraínuforseti er kominn til Washington DC ásamt nokkrum forustumönnum Evrópu sem einskonar klappliði og því klappliði virðist ekki eins mikið í mun að ná friði eins og Trump Bandaríkjaforseta svo merkilegt sem það nú er. 

Ljóst er að upphaflegt markmið Evrópu og Biden stjórnar Bandaríkjanna um fullnaðarsigur Úkraínu gengur ekki upp og raunar fáránlegt að þessum stjórnendum skyldi detta það í hug. Stríðið hefur kostað miklar mannfórnir og eyðileggingu. Það mun halda áfram náist ekki friðarsamningar. 

Nú reynir á hvort að leiðtogar hins svokallaða frjálsa heims ná því að setja fram jafn ákveðna og glögga framtíðarsýn eins og var með Atlantshafssáttmálanum fyrir rúmum 80 árum eða hvort hildarleiknum í Austurvegi verður fram haldið. Því miður á Evrópa engan leiðtoga í dag sem er með tærnar þar sem Winston Churchil steig fæti sínum niður fyrir löngu, en ég hef þá trú að forseti Finnlands, forsætisráðherra Ítalíu og framkvæmdastjóri NATO geti samt komið góðum hlutum til leiðar.

Það er aldrei rangt að spyrja um friðarkosti. Það þýðir ekki að friður náist. En í því sambandi verður að skoða heildarmyndina. Hvað er hagkvæmt fyrir alla aðila. 

Í því sambandi ættu Vesturveldin að skoða hvort það er hagkvæmt að halda stríðinu áfram herða enn að Rússum með þeim afleiðingum að þrýsta þeim enn þá fastar í fangið á Kína, Íran, Norður Kóreu og Indlandi. 

Á sínum tíma var forseti í Frakklandi sem hét De Gaulle. Hann hafði þá framtíðarsýn að sameinuð Evrópa ætti að ná frá Atlantshafi til Úralfjalla. Höfum við ekki lengur þá framtíðarsýn. Sé ekki svo hvaða framtíðarsýn höfum við þá?

Í kvöld verður fundur Donald Trump og Vladimir Putin í Alaska. Vonandi tekst fundurinn vel og leiðir til friðar í Evrópu eftir þriggja ára styrjöld.

Það er dapurlegt að horfa á tilburði leiðtoga Evrópu í hvert sinn sem Trump tilkynnir um fund með Putin. Þá sameinast þeir um þá kröfu, að Volodymyr Zelensky forseti Úkraínu verði á fundinum.

Af hverju?

Það er ljóst að friður verður ekki saminn án aðkomu Úkraínumanna, en það þýðir ekki endilega að Zelenski verði til gagns á fundi Trump og Putin. Trump segir að engin samningur verði gerður án aðkomu forseta Úkraínu. Er þá ástæða fyrir Evrópuleiðtogana að láta eins og óþekkir krakkar til þess eins að reyna að skemma fyrir. Forsætisráðherra Breta umfaðmar Zelenski,býður honum í te og heitir honum stuðningi, sem þeir báðir vita að skiptir litlu ef Bandaríkjamenn leika ekki lykilhlutverk með hernaðar- og fjárstuðningi.

Trump hefur heitið að beita Rússa hörðum viðskiptaþvingunum ef samningar nást ekki. Evrópuríkin gætu gert gagn með því að taka undir þá hótun Trump en því fer fjarri að þau geri það. Ekki einu sinni hin viljugu ríki Starmers forsætisráðherra Breta sem Þorgerður Katrín mærir upp fyrir rjáfur þó ekkert sé þakið.

Um hvað á að semja. Er hægt að ná friðarsamningum án þess að Rússar haldi einhverju af því landi sem þeir hafa brotið undir sig með hervaldi? Vafalaust verður það erfitt.

Við skipti á dánarbúi gömlu Sovétríkjanna voru landamæri ekki endilega eftir þjóðernislegum línum. Fjöldi rússnesku mælandi fólks var því innan Úkraínu, sem þjóðernismeirihluti í mörgum austur héruðum Úkraínu þegar uppskipti dánarbúsins átti sér stað.

Til að leysa málin í dag væri því kjörið að fara að því ráði sem Woodrow Wilson Bandaríkjaforseti lagði til við lok fyrri heimstyrjaldar, að fólkið fengi að ráða og frægasta og e.t.v. besta dæmið er þjóðaratkvæðagreiðsla í Slesvík árið 1920 þar sem meirihutinn ákvað að tilheyra Danmörku en ekki Þýskalandi.

Væri ekki kjörið að gera friðarsamninga upp á þau býti, að fólkið í þeim héruðum sem um er deilt ráði örlögum sínum í almennri atkvæðagreiðslu eins og í Slesvík forðum?

Á sínum tíma talaði ógæfufuglinn Joe Biden um fullnaðarsigur Úkraínu á Rússum og þannig töluðu ýmsir Evrópuleiðtogar. Þannig gat það aldrei farið og nú er staðan sú, að Rússar eru í sókn á allri víglínunni og hafa verið um nokkurt skeið. Úkraínumenn vantar mannafla og vopn aðallega mannafla og nokkuð ljóst, að það þarf kraftaverk til að halda stöðunni og gengur ekki nema virk hernaðaraðstoð Evópuríkja komi til, en þar er engin tilbúinn til að senda eina einustu herdeild á vígvellina í austurhluta Úkraínu.

Leiðtogar Evrópu eru tannlaus pappírstígrisdýr, sem þurfa að horfast í augu við að þau hafa ekki sinnt vörnum sínum svo áratugum skiptir en látið Bandarískum skattgreiðendum það eftir að gæta evrópskra hagsmuna í varnarmálum.

Mikið væri nú gott ef ríkisstjórn Íslands bæri gæfu til að átta sig á þessum staðreyndum og með hvaða hætti best er fyrir okkur að þjóna varnar- og öryggishagsmunum þjóðarinnar. Það er alla vega ekki í hópi hinna viljugu ríkja Starmers eða hernaðarlega vanbúnu Evrópusambandi.

Okkar öryggi byggist á varnarsamningi við Bandaríkin og aðild að NATO. Annað er húmbúkk og sárara en tárum taki að horfa á utanríkisráðherra gapuxast um lönd og ríki Evrópu undirritandi skuldbindingar fyrir Íslands hönd, sem grafa undan sambandi okkar við Bandaríkin. Ætla má að tollar bandaríkjamanna, sem íslensk fyrirtæki þurfa nú að greiða séu a.m.k. að hluta til vegna asnasparka Þorgerðar Katrínar utanríkisráðherra.

Þjóðverjar seldu öryggishagsmuni sína fyrir olíu og gas frá Rússlandi og hlógu að Trump þegar hann varaði þá við árið 2018 og reyndu að lítillækka hann á alla lund undir forustu Angelu Merkel.

Ekki skrýtið að Trump brosi í kampinn núna þegar hann sýnir styrk sinn síðast með því að taka Úrsúlu frá Leyen í kennslustund.

Evrópa hefur látið varnarhagsmuni sína reka á reiðanum og hefur enga burði til að verja landamæri sín hvorki gagnvart herveldi eins og Rússlandi né hjörðum hælisleitenda. Framtíð Evrópu byggist á því, hvort sem tekst að semja um frið milli Rússlands og Úkraínu núna eða ekki, að Evrópuleiðtogar átti sig á því að þeir verða að verja því sem þarf til varnarmála til að geta bæði gætt að varnarhagsmunum sínum og veitt ríki eins og Úkraínu vernd í framhaldi af friðarsamningi sem vonandi næst innan skamms.

Vesaldómur forustumanna gömlu vestur Evrópu sýnir nauðsyn pólitískar uppstokkunar í álfunni, sem kemur vonandi fyrr en síðar því oft var þörf en nú er nauðsyn.

Frá því er sagt á vísir.is, að "öfgahægriflokkurinn"Alternative für Deutschland (AdF) mælist með mest fylgi þýskra stjórnmálaflokka 26%. En hvað réttlætir svona nafngift?

AfD vill að Þýskaland fái að vera áfram Þýskaland og harðar takmarkanir verði settar varðandi aðstreymi hælisleitenda, það eru væntanlega öfgarnar sem blaðamaðurinn vísar til.  AfD berst fyrir lýðræði, velferð og kristnum gildum. Gerir það flokkinn að öfga hægri flokki? Að sjálfsögðu ekki.  

Síðar í fréttinni segir að engin annar öfgahhægriflokkur hafi fengið jafn mikið fylgi og AfD nema nasistaflokkurinn. Raunar kaldhæðni að kalla nasistaflokkinn öfgahægri flokk. Flokk sem boðaði sósíalisma,ríkisrekstur og afnám lýðræðis. 

AfD vann stórsigur í síðustu kosningum. Kristilegir Demókratar (CDU) unnu örlítið á. Báðir flokkarnir boðuðu herta stefnu í innflytjendamálum. Sósíaldemókratar töpuðu miklu fylgi. Nú mætti ætla að það hefði verið kjörstaða CDU að bjóða AfD til stjórnarsamstarfs í samræmi við vilja kjósenda um herta stefna í innflytjendamálum. Formaður CDU ákvað að hunsa vilja kjósenda og mynda stjórn með Sósíaldemókrötum sem kjósendur höfnuðu. 

Ef eitthvað eru öfgar í lýðræðissamfélagi þá er það að virða ekki vilja kjósenda. Það gerðu CDU og Sósíaldemókratar ekki þegar þeir mynduðu ríkisstjórn þvert á vilja kjósenda. 

Hefðbundnir hægri flokkar um alla Evrópu hafa tapað miklu fylgi til flokka sem þeir skilgreina sem öfgahægri flokka, en eru svar við ákalli kjósenda um að þjóðleg gildi, tunga og menning þjóðanna sé virt og löndin þeirra fái að halda gildum sínum og menningu en verði ekki gerð óþekkjanleg með öllu á fáum árum um leið og velferðarkerfið er rekið á kostnað framtíðarinnar með auknum ríkissjóðshalla og skuldsöfnun vegna þess fjölda hælisleitenda og fyrstu kynslóðar sumra innflytjenda, sem taka mest út en leggja ekkert inn.

Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki enn gert sér grein fyrir hverjum klukkan glymur í þessu efni, en verður að átta sig á að hann nær ekki fyrri reisn og fylgi fyrr en af því verður.