Vond skuldastaða vegna ónýts gjaldmiðils.

Athyglivert er að heyra það frá fulltrúa Alþjóðagjaldeyrissjóðsins að staða fyrirtækja og sveitarfélaga sé verri en staða heimilanna í landinu.  Franek Rozadowzki fulltrúi Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Hann staðfesti að slæm skuldastaða íslenskra heimila sé vegna verðtryggðra lána og slæm staða fyrirtækja og sveitarfélaga sé vegna þess að þau tóku mikil lán í erlendum gjaldeyri sem hafa margfaldast við hrun krónunnar.

Afleit skuldastaða og jafnvel bankahrun er gjaldið sem við greiðum vegna tilraunarinnar til að setja íslensku krónuna á flot í byrjun þessara aldar í stað þess að tengjast fjölþjóðlegri mynt. Einnig vegna þeirra afglapa að keyra stýrivexti Seðlabankans upp fyrir alla stýrivexti annarsstaðar í okkar heimshluta. Það gerði íslensku krónuna að lottómynt sem hækkaði og hækkaði án nokkurra forsendu nema vegna innflæðis peninga m.a. vegna þess að það var svo hagstætt að taka erlend lán. Nú brenna fyrirtækin og sveitarfélögin á því vegna gengishruns krónunnar.

Íslensk heimili eru illa skuldsett vegna verðtryggingarinnar sem hækkaði og hækkaði lánin jafnvel þó að íslenska krónan væri á tímabili sterkasti gjaldmiðill í heimi vegna spákaupmennsku. 

Íslenska þjóðin hafði aldrei efni á því að vera með vondan gjaldmiðil þegar annar betri var í boði. Það er vont að taka versta kostinn þegar góðir kostir eru í boði.

Forgangsverkefni í stórnun landsins er að taka upp fjölþjóðlega mynt. Tryggja eðlileg lánakjör sem eru sambærileg því sem gerist í nágrannalöndum okkar og tryggja að íslenskir neytendur geti keypt vörur á sambærilegu verði og fólkið í nágrannalöndum okkar.  Þetta er forsenda viðreisnar efnahagslífs þjóðarinnar.

Stýra þarf skipinu af varfærni

Athugasemdir

[Ólafur Eiríksson, 16.6.2009 kl. 18:27]

Sæll Jón.

Ég hef oft velt því fyrir mér hvort að þau sjónarmið sem koma fram í pistli þínum hér ofar standist. Líklega gera þau það að vissu marki. Það er t.d alveg rétt að hávaxtastefnan breytti krónunni í blöðru sem þandist út og hækkaði gengi hennar sakir innstreymis erlends lánsfár. Í raun voru þetta erlendar skammtímalántökur hagkerfisins í heild sinni.

Ég held samt að evruvæðing t.d árið 2000 hefði afskaplega litlu breytt um framvindu bankamálsins. Það er ansi margt sem bendir til að þeir hafi flaskað illa á vaxtarmódeli sínu og vanmetið heiftarleg aðstæður á erlendum mörkuðum. Ég held líka að við hefðum fengið alveg jafn magnaðar bólur í fasteignum og hlutabréfum eins og raunin varð. Jafnvel enn stærri sakir betri lánakjara. (Írland sem hliðstæða)

Það er gaman að velta þessu fyrir sér en vitaskuld erfitt að rökstyðja hver niðurstaðan hefði orðið. Ég held að hún hefði orðið afar svipuð og sú sem við erum í núna.

Kv.

[Hafsteinn Viðar Ásgeirsson, 16.6.2009 kl. 20:12]

Algerlega sammála þér Jón. Það er ekki oft sem ég get verið sammála mínum gamla flokki þessa dagana, en þú átt nú varla heima þarna heldur...

[Eggert Guðmundsson, 16.6.2009 kl. 21:46]

hugsaðu þér !

Þetta eru mennirnir sem íslensk þjóð þarf  að stóla á til að að komast út ur ógöngunum. Tala niður krónuna. Ekki er mikil skilningur þessa manns á efnahagslífi.

[Haukur Nikulásson, 16.6.2009 kl. 22:37]

Jón, ég skil ekkert í þér að atyrða krónuna. Hún er ekki sökudólgurinn í vondri stöðu efnahagsmála íslendinga.

Það skiptir ekki máli hvað gjaldmiðillinn heitir ef fjármálastjórn er ónýt. Þetta er eins og að kenna hamrinum um marið á þumalfingrinum.

[Jón Magnússon, 17.6.2009 kl. 00:29]

Ólafur það eru í sjálfu sér spurningar sem nú eru fræðilegs eðlis að velta því fyrir sér hvað hefði gerst hefðum við verið með Evru. Ég hef ekki litið til þess að það sé endilega besti kosturinn fyrir okkur. En hefðum við verið með Evru þá er samt ljóst að staðan væri önnur en hún er í dag. Í fyrsta lagi þá hefðu heimilin og fyrirtækin ekki farið jafn illa út úr hruninu og raun ber vitni. Skuldir þeirra hefðu lækkað í raun í verðbólgu en ekki hækkað við gengishrun og hækkun verðbóta (verðbætur hefðu ekki verið ef hér hefði verið fjölþjóðlegur gjaldmiðill) Síðan á eftir að fá þá sögu sagða með hvaða hætti stórir aðilar þ.m.t. íslenskir bankar spiluðu á þessa örmynt, íslensku krónuna. Alla vega var það ansi dýru verði keypt að vera með krónuna.

[Jón Magnússon, 17.6.2009 kl. 00:30]

Hafsteinn  þakka þér fyrir eigum við ekki að gera hann að flokknum sem við eigum báðir heima í .

[Jón Magnússon, 17.6.2009 kl. 00:32]

Eggert þegar talað er um staðreyndir þá þýðir það ekki að verið sé að tala niður krónuna. Þetta hefur alltaf verið viðkvæðið í þjóðmálaumræðunni þegar bent hefur verið á staðreyndir varðandi hættuna við að vera með örmynt eins og íslensku krónuna á floti í ólgusjó alþjóðlegs efnahagslífs og spákaupmennsku.

[Jón Magnússon, 17.6.2009 kl. 00:40]

Krónan er í sjálfu sér tæki Haukur og þjóðir eiga aldrei að fara í ástarsamband við slík tæki heldur vera tilbúnar til að skoða málin út frá hagsmunum sínum hverju sinni. Því miður var krónan vont tæki og flotið vond aðferð. Fjármálastjórnin hefði ekki getað verið jafn hörmuleg og hún var hefðum við verið með belti fjölþjóðlegs gjaldmiðils.

Haukur þú veist það jafn vel og ég að það er sitthvað að vinna með vondum hamri eða góðum.  

Veltu því fyrir þér af hverju við getum ekki verið með sömu lánakjör og annarsstaðar í okkar heimshluta. Getur þar verið nokkru öðru um að kenna en gjaldmiðli sem getur ekki gegnt því hlutverki að gilda í öllum viðskiptum heldur þarf að hafa hækju sér við hlið í lánaviðskiptum. Hækja krónunnar heitir vísitala neysluverðs til verðtryggingar.

Veltu því líka fyrir þér af hverju íslenska krónan var langsterkasti gjaldmiðillinn í okkar heimshluta í tvö ár meðan jöklabréfin streymdu inn i landið og á sama tíma var verið að kyrkja íslenskar framleiðslugreinar. Við vorum nr. 1 á lista The Economist yfir vitlausast skráðangjaldmiðil að því er mig minnir bæði árin 2006 og 2007 í Big Mac útreikningnum þeirra. Vond efnahagsstjórn, vissulega en vond tæki líka

[Jón Steinar Ragnarsson, 17.6.2009 kl. 01:13]

Hvað er nýtt í þessari greiningu þessa spekings? Þaetta hafa allir séð í hendi sér. Er það orðið agenda IMF að þvæla okkur inn í Eu?

Ég held að þetta glæpakartell ætti að halda sig til hlés. Þeir eru hér til að þjóna hagsmunum fjölþjóðarisa og bankstera. Ég vil heldur búa í torfbæ í 20 ár en að reiða mig á þessa hunda.

[Jakob Þór Haraldsson, 17.6.2009 kl. 01:16]

Það er nefnilega ROSALEGT að heyra IMF benda á þá sorglegu staðreynd að flest okkar BÆJARFÉLÖG eru á HAUSNUM - þessir "IceSLAVE samningar" eiga bara eftir að gera "illt mun vera" - þjóðar ógæfa hversu "lélega & spilta stjórnmálamenn við eigum" - svo ber okkur því miður ekki gæfa til að virkja okkar hæfast fólk, hvorki í stjórnmálum eða viðskiptum almennt - því var augljóst að illa myndi fara fyrir okkur - það fer bara HROLLUR um mann - eigum við að VONA það besta & búast við því versta?

kv. Heilbrigð skynsemi sem lítur ávalt upp til félaga Jóns....

[Vilhjálmur Árnason, 18.6.2009 kl. 16:36]

Kæri Kristján.

Þú hefur sjálfur mælt fyrir frumvarpi á þingi um afnám flotgengisstefnu. Ég veit ekki hvort þú ert að reyna að hljóma vitgrannur í þessari grein til að fá umræður en það lítur þannig út fyrir mér. Þú ert greindari enn þetta blogg það er ég nú nokkuð viss um. 

Orðræða þín stenst ekki hagfræðileg rök. Varðandi verðtrygginguna segir þú.

Veltu því fyrir þér af hverju við getum ekki verið með sömu lánakjör og annarsstaðar í okkar heimshluta. Getur þar verið nokkru öðru um að kenna en gjaldmiðli sem getur ekki gegnt því hlutverki að gilda í öllum viðskiptum heldur þarf að hafa hækju sér við hlið í lánaviðskiptum ? Hækja krónunnar heitir vísitala neysluverðs til verðtryggingar.

Að segja það að verðtrygging sé hækja krónunnar er algjör fyrra. Þú verður að endurskoða það minn kæri vinur. Ef þú ætlar ekki að hljóma eins og kelling í Samspillingunni þá er best þú hlustir aðeins betur á konu eins og Eygló í framsókn. Þó að ég sé enginn framsóknarmaður þá skil ég sannleikann þegar ég heyri hann og þessi grein þín hér fyrir ofan er ekki rökrétt. Við trúum því enn að fullyrðing sé annaðhvort sönn eða fölsk.

Verðtrygging hefur engan hagfræðilegan ávinning fyrir krónuna eða gengi krónunnar eða verðstöðuleika. Verðtrygging er hækja fjármálastofnanna, stjórnmálamanna og fjármagnseigenda. Sem nenna ekki að leggja á sig þá uppbyggingarvinnu sem þarf, tilað öðlast sterkann efnahag.

Það vita það allir hagfræðingar sem ekki eru á kaupi hjá kröfuhöfum að verðtrygging gerir hagkerfinu meiri skaða en gagn.. verðtrygging er hækja fjármálastofnanna og gróðamaskína kröfuhafa.

Þessi orðræða um að vaxtakjör séu hærri hér út af krónunni er algjör þvæla...vaxtakjör á krónunni er vegna of mikil framboðs af fjármagni á markaði sem hækkar svo verð. Peningamagn í umferð hefur verið of mikið miðað við rauverulega verðmætasköpun á Íslandi og það er orsökin. Við eyðum um efni fram í gegnum útlán sem fara að of litlu magni í verðmætasköpun. 

Áður en jöklabréfin komu til sögunnar var krónan á fínu róli. Meira að segja flotgengisstefnan var eiðlögð. Með gengismunagróðafíkn. Erlent fjármagn flaut hér um allt og seðlabankinn hafði engin tök á innflæði peninga eða nokkrum samningum sem snéru að gengisstöðugleika. Að kenna krónunni um þessi ósköp er algjör geðveiki og þvílík ábyrgðarfyrra að það er ekki einu sinni fyndið.

Það er samt eitt sem við erum sammála um að vaxtakjör eru of há og þurfa ekki að veras vona há.

[Jón Magnússon, 18.6.2009 kl. 21:18]

Vilhjálmur ég veit ekki hvaða Kristján þú ert að ávarpa.  Við virðumst greinilega sammála um að verðtrygginguna eigi að afnema en erum hins vegar ekki sammála um að vaxtakjör séu hér verri vegna krónunnar. Það er nú þannig að þeir hagfræðingar sem ég hef heyrt tala um málið hafa allir nefnt það sérstaklega enda eðlilegt þegar áhættutakan er skoðuð.  Krónan var aldrei í lagi og flotstefnan var aldrei í lagi. Jöklabréf og stöðutaka var það sem búast mátti við í minnsta myntkerfi í heimi við svona aðstæður. Þannig að ég stend við allt sem ég sagði Vilhjálmur og tel það rétt og satt.