Leita í fréttum mbl.is

Færsluflokkur: Viðskipti og fjármál

Nú er nauðsyn

Við stefnuræðu forsætisráðherra í fyrra mótmæltu þúsundir á Austurvelli lánaokrinu og getuleysi stjórnvalda. Jóhanna varð hrædd og skipaði nefnd og þegar nefndin tók jóðsótt fæddist lítil mús, sem engu máli skiptir fyrir skuldastöðu heimilanna.

Þjófnaðurinn í gegn um verðtrygginguna heldur áfram og lánin hækka og hækka þrátt fyrir að þjóðarframleiðsla dragist saman. Vilhjálmur Birgisson verkalýðsleiðtogi á Akranesi sagði á Bylgjunni í morgun að höfuðstóll þeirra hefði hækkað um 70 milljarða á síðasta ári. Það er álíka og nettóverðmæti sjávarafla af Íslandsmiðum á einu ári.  Sá samanburður sýnir hversu gegndarlaust verðtryggingarránið er.

Á sama tíma og raunverð fasteigna hefur hrunið og lækkað miðað við Evru eða Bandaríkjadal um 70% frá 2008 þá hefur höfuðstóll verðtryggðu lánanna hækkað og hækkað. Ríkisstjórnin hefur ekkert gert til að bregðast við þessu.  Ekki er lengur hægt að una við slíkt aðgerðarleysi.

Í fjárlagafrumvarpi Steingríms J. Sigfússonar er gert fyrir hækkun ákveðinna neysluskatta sem munu enn auka verðbólguna og hækka höfuðstól verðtryggðu lánanna. Þjófur verðtryggingarinnar mun stela síðustu krónunni sem þú átt í húsinu eða íbúðinni þinni.

Leo Tolstoy sagði að það þjóðfélag þar sem ekki væri gætt réttlætis fengi ekki staðist. Íslenska þjóðfélag lánaokursins fær ekki staðist. Í því efni verður réttlætið að ná fram að ganga. Íslenskir neytendur verða að njóta sömu lánakjara og eru á hinum Norðurlöndunum.  Það verður líka að skila ránsfeng verðtryggingarinnar frá hruni til þessa dags og taka verðtrygginguna úr sambandi þegar í stað.  Ekkert minna dugar.

Nú verðum við að sameinast um að mótmæla óréttlæti lánaokursins og standa saman og berjast hvar sem við getum. Í kvöld gefst gott tækifæri til að láta stjórnvöld heyra að okkur er alvara. Við ætlum að ná fram réttlæti. Við ætlum að eiga framtíð með virðingu og reisn. Við ætlum að víkja burtu lánaokri og sérhagsmunagæslu.

Stöndum saman. Mætum kl. hálfátta í kvöld á Austurvöll og sýnum samstöðu gegn verðtryggingu og okri. Mótmælum friðsamlega og af  festu. 

Sýnum samstöðu gegn verðtryggingarofbeldinu. 


Sjáandi sjá þau ekki

Það er einstakt að þegar fólk mótmælir verðtryggingu og lánaokri við þingsetningu, að þá skuli hvorki forsætisráðherra né fjármálaráðherra skilja hverju verið er að mótmæla.

Hagsmunasamtök heimilanna stóð fyrir mótmælastöðu við þingsetningu og krafðist þess réttlætis að íslenskir neytendur ættu kost á sömu lánakjörum og neytendur í nágrannalöndum okkar. Sumir kröfðust líka að ránsfeng verðtryggingar frá hruni til dagsins í dag verði skilað. Þetta voru kröfur mótmælenda.

Allt eru þetta eðlilegar og sjálfsagðar kröfur og raunar forsenda þjóðarsáttar og framfara.

En forsætisráðherra og fjármálaráðherra neita að horfast í augu við þetta og þegar þau tjáðu sig um mótmælin þá annað hvort vissu þau ekki hverjar kröfur mótmælenda voru eða þóttust ekki vita það og ummæli þeirra við spurningu fréttamanna voru gjörsamlega út í bláinn miðað við það tilefni sem um var að ræða og þær spurningar sem að þeim var beint.

Hvað þarf að gera til að Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon skilji sinn vitjunartíma. Þau neita að horfast í augu við það sem ritað er á vegginn að þau eru veginn og léttvæg fundin.


Af hverju hafa konur lægri laun en karlar?

Hvar sem er í heiminum er launamunur milli karla og kvenna. Ekki skiptir máli hvers konar þjóðfélög er um að ræða. Á heimsvísu hafa konur lægri laun en karlar svo munar  10-30%.  Þetta vekur athygli vegna þess að ætla má að eftir því sem þjóðfélög þróast og menntun kvenna verður betri þá ætti launamunur kynjanna að minnka en svo er ekki.

Þetta er merkilegt m.a. vegna þess að í ríkum löndum starfa hlutfallslega fleiri hjá hinu opinbera þar sem launamunur kynjanna er almennt minnstur en samt sem áður kemur það fyrir ekki launamunur eftir kyni er umtalsverður.

Þrátt fyrir að minna sé um erfiðisvinnu þar sem reynir á líkamlegan styrk þá raðast kynin hvar sem er í heiminum í ákveðin og sambærileg störf og þar skiptir engu máli hverjar þjóðartekjurnar eru.

Í grein í Economist 24.4.s.l. er fjallað um þetta og velt fyrir sér ástæðum þessa kynbundna launamunar og þeir sem hafa áhuga á málinu ættu að kynna sér skrifin þar, en meginástæðuna fyrir því að konur eru í láglaunastörfum segir Alþjóðabankinn að sé vegna þess að konur stjórni ekki tíma sínum eins og karlar. Á Ítalíu og Austurríki t.d. þá eyða konur þrisvar sinnum lengri tíma í húsverk og barnapössun en karlar.  Í mörgum fátækari löndum þá eyða þær mun lengri tíma í þessa vinnu.

Eitt kemur þó sérstaklega á óvart en það er að í landi kvenfrelsisins Svíþjóð og kvennakúgunarinnar, Pakistan eyða karlar í báðum löndum álíka tíma í heimilisstörf. Sérkennilegt?????

Það að konur eyða svona miklu meiri tíma en karlar í heimilisstörf og barnauppeldi takmarkar það möguleika kvenna til starfsvals og þær þurfa frekar að vinna hlutastörf. 

Það er athyglivert að skoða þetta og það vekur upp spurningar miðað við herferð VR varðandi þessi mál hvernig er þessu fyrirkomið hér á landi hve miklum tíma eyða kynin í heimilsstörf og barnauppeldi t.d. og einnig hvort auglýsingaherferð VR er ekki byggð á röngum forsendum. 

Þá er spurningin hvort að áherslur femínista og kvennahreyfinga hafi ekki verið á röngum forsendum og það þurfi aðra hluti en útgjöld skattgreiðenda t.d. vegna fæðingarorlofs sem átti að mati femínista að draga úr launamun, sem ekki varð, til að tryggja raunverulega jafnstöðu karla og kvenna í launamálum.


Gullið hans Gordons Brown

Það vitlausasta af mörgu vitlausu sem Gordon Brown gerði á ferli sínum sem ráðherra í Bretlandi, var að ákveða 1998 að tvöfalda ríkisútgjöld Bretlands á 10 árum. Þess vegna þarf breska ríkið að fá lánaðar þrjár billjónir  enskra punda á viku til að standa undir hallarekstri ríkisins.

Hér heima þarf Steingrímur J  að fá lánaðar 20 krónur af hverjum 100  sem ríkið eyðir þrátt fyrir að hér væri engin Gordon Brown og engin ákvörðun tekin um að auka ríkisútgjöldin nema þegar Samfylkingin fór í ríkisstjórn 2007 og ríkisútgjöldin jukust á einu ári um 22%, sem er einstakt afrek í rugli.

Bretar muna  að Gordon Brown ákvað árið 1995 að selja tæp 400 tonn af gullforða Breta. Þetta tala menn um sem ruglið í Brown, en miðað við hækkun á gullverði þá hefur ríkissjóður Breta tapað 11 billjón punda á þessari vitlausu ákvörðun Gordon Brown.

Fólk skilur að það var reginfirra hjá Brown að selja gullið, en það er samt bara brot af því bulli sem aukin ríkisútgjöldin kosta. Í Ágúst s.l. þurfti breska ríkið að fá 16 billjónir að láni vegna ríkisútgjalda umfram tekjur. Vitlausa gullsalan hans Brown er skiptimynt miðað við vitleysu aukinna ríkisútgjalda.

Vitlausar ákvarðanir stjórnmálamanna lenda alltaf fyrr eða síðar á fólkinu. Pólitík er nefnilega ekkert grín heldur fúlasta alvara. 

 


Landið sem rís ekki

Frá hruni fyrir tæpum 3 árum hefur verið stanslaus samdráttur  þjóðarframleiðslu. Við erum eina landið í Evrópu þar sem slíkur samdráttur er.

Samdráttur í þjóðarframleiðslu þýðir að það er minna sem við gerum og minni verðmæti sem við framleiðum. Allt minnkar nema ríkisútgjöldin og verðtryggðu lánin. En það eru minni tekjur til að standa undir þessu.

Tölurnar segja hins vegar allt annað því miður en það sem Jóhanna og Steingrímur halda fram.  Þau eru ánægð yfir að útskrifast úr skóla Alþjóðagjaldeyrissjóðsins án þess að starfsfólk þess góða sjóðs, sem er kurteist fólk, hreyti í þau ónotum.

Það grafalvarlegt að kreppan skuli stöðugt vera að dýpka.  Samdráttur var fyrirsjáanlegur við bankahrun,  en fáa óraði fyrir að hann yrði jafn mikill og  langur og raunin er.

Forgangsatriði er að komast út úr kreppunni. Stjórnmálastéttin hefur ekki áttað sig á því.  Þess vegna er almenningur fullur tortryggni og treystir stjórnmálamönnum og flokkum illa. Mest er stjörnuhrapið hjá Steingrími J., en um 6% aðspurðra í nýlegri skoðanakönnun sögðust geta hugsað sér að kjósa Vinstri græna.


Gjafir eru yður gefnar

Samtök fjármálafyrirtækja segjst hafa lækkað skuldir heimilanna um 143.9 milljarða. Er þetta virkilega rétt?

Þegar betur er að gáð þá er þetta röng og villandi framsetning á einföldu máli. Staðreyndin er sú að með endurreikningi ólögmætra gengistryggðra lána lækka þau um 119 milljarða. Þetta er ekki lækkun heldur leiðrétting í samræmi við niðurstöðu Hæstaréttar.

Þá standa eftir 24.9 milljarðar en af þeim eru 18.7 milljarðar sem er lækkun vegna þess að fjármálafyrirtæki samþykktu lækkun óveðtryggðra lána með svokallaðri 110% leið. Rúmir 5 milljarðar eru síðan lækkun vegna sértækrar skuldaaðlögunar. 

Staðreyndin er þá sú að engin lækkun hefur orðið á innheimtanlegum skuldum eins og þær eru kallaðar. Eina lækkunin sem hefur orðið og fjármálafyrirtækin telja sér til gæða er lækkun í samræmi við landslög og langt umfram veðmörk þannig að sýnt var að þær mundu aldrei innheimtast. 

Sýnist einhverjum að það sé verið að gefa gjafir? 

 


Vinstri grænir á Suðurnesjum styðja Guðlaug Þór

Vinstri grænir á Suðurnesjum lýsa yfir stuðningi við málaleitan Guðlaugs Þórs Þórðarsonar þingmanns Sjálfstæðisflokksins um rannsókn á falli Sparisjóðs Keflavíkur og aðdraganda þess.  Guðlaugur Þór hlýtur að vonum að vera ánægður með stuðning úr þessari óvæntu átt.

Ekki er á vísan að róa með það að formaður Vinstri grænna, Steingrímur J. Sigfússon verði eins ánægður með þessa ályktun flokkssystkina sinna.  Engin ráðamaður hefur haft eins mikið um málefni sparisjóðanna að segja og Steingrímur J. Sigfússon og að því er virðist skipað húskörlum sínum að heimila undanþágur fyrir sparisjóði, sem ekki uppflylltu skilyrði laga um fjármálafyrirtæki. Það verður því kærkomið að rannsaka til hlítar hvernig á því stendur t.d. að málefni Byr og Sparisjóðs Keflavíkur síðar Spar/Kef skuli vera í þeim ógöngum með tilheyrandi milljarðakostnaði fyrir ríkissjóð sem raun ber vitni.  Nærtækt virðist að ætla að  fjármálaráðherra, þessi sami Steingrímur J., beri mestu ábyrgð á þeirri ævintýraferð sem farið hefur verið í með gjaldþrota sparisjóði.

Það væri e.t.v. ekki úr vegi að Vinstri grænir á Suðurnesjum brytu odd af oflæti sínu og keyptu og læsu grein þingmanns síns Bjarna Benediktssonar formanns Sjálfstæðisflokksins um málið í Morgunblaðinu, en greinin birtist  fyrir nokkrum dögum


Þórólfur hér og Þórólfur þar

Nóbelsskáldið hitti naglann á höfuðið þegar hann lýsti umræðuhefð  íslendinga.

Það er nöturlegt að fylgjast með því hvað sumir hagsmunaaðilar, talsmenn bændasamtakanna þessa daganna, hafa takmarkaða þekkingu á mál- og skoðanafrelsi.

Þórólfur Matthíasson prófessor hefur í nokkrum greinum vakið athygli á styrkjum til sauðfjárræktar og segir upplýsingar sínar komnar frá Bændasamtökunum. Talsmenn bænda hafa hreytt fúkyrðum í Þórólf og reitt til höggs gegn starfsfélögum hans, en ekki sýnt fram á að Þórólfur fari nokkursstaðar með rangt mál.  Þetta geta tæpast talist ásættanleg vinnubrögð í lýðræðisþjóðfélagi.

Hvort sem okkur likar betur eða verr þá er sauðakjöt dýrt í framleiðslu. Framleiðslan er óhagkvæm og dýr. Flest sauðfjárbú eru of lítil. Ríkisstyrkir eru of miklir. Verð til neytenda er of hátt. Bændur hafa ekki viðunandi kjör. Er þetta ekki mergur málsins?

Viðfangsefnið er þá, hvernig verður komið á betri framleiðsluháttum sem stuðla að hagkvæmni, betri afkomu, lækkuðu vöruverði og minni styrkja. Af hverju ekki að ræða þetta í alvöru. Bændur eiga ekki lögvarinn rétt til þess að skattgreiðendur borgi endalaust framleiðslustyrki.

Ég vorkenni Þórólfi Matthíassyni að vera í þessari orrahríð. Fyrir 30 árum skrifaði ég framsækna grein í Morgunblaðið, þar sem sagði m.a. "Búum þarf að fækka og þau þurfa að stækka."  Talsmenn bændasamtakanna á þeim tíma ærðust  og ég stóð í  látlausum ritdeilum  við hvern tindátann úr Bændahöllinni  á fætur öðrum. Þeir voru sendir fram með skipulegum hætti. 

Þessi orð voru rétt eins og komið hefur á daginn. Með sama hætti sýnist mér að Þórólfur Matthíasson prófessor hafi rökin sín megin i málflutningi sínum um sauðfjárbúskapinn.

Talsmenn bænda eiga því að taka á málflutningi Þórólfs af karlmennsku ef þeir telja hann rangan og sýna fram á það með rökum í stað þess að fara í lúalegt stríð gegn einstaklingi sem setur fram skoðun.


Hvort er gengishrun eða ríkishrun?

Seðlabanki Íslands bauðst  til að kaupa Evrur á genginu 210 íslenskar krónur í gær og borga með  verðtryggðum ríkisskuldabréfum. Seðlabankinn vildi kaupa 72 milljónir Evra á þessu yfirgengi en fékk 3.

Þegar Seðlabanki býðst til að kaupa Evrur á gríðarlegu yfirverði miðað við skráð gengi og nánast engin vill selja þá segir það alvarlega sögu um stöðu íslensku krónunnar eða ríkisins eða  hvorutveggja. Fjárfestar telja raungengi  krónunar  lægra en 210 krónur  á Evru eða  skuldabréf íslenska ríkisins vonda pappíra. 

Seðlabankastjóri kann þó aðrar skýringar og segir að þetta komi sér ekki á óvart. Fyrst svo var af hverju stóð Seðlabankinn þá fyrir útboðinu. Styðst svona háttalag við heilbrigða skynsemi?

Seðlabankastjóri segir síðan að  því betra ástand sem sé á erlendum mörkuðum því  fyrr getum við afnumið gjaldeyrishöft.  Er það svo?  Liggur styrkleiki eða veikleiki íslensku krónunar í ástandi erlendra markaða? Sýnir saga tíðra gengisfellinga krónunar fram á réttmæti þessa skýringarkosts? 

Þegar íslenska ríkið getur ekki keypt Evrur á yfirverði þá er það grafalvarlegt mál.  Þetta útboð bendir til þess að peningamálastefna Seðlabankans og ráðstafarnir frá því að Már Guðmundsson tók við standist ekki. Ekki frekar en peningamálastefnan sem fylgt var fyrir hrun og merkilegt nokk Már Guðmundsson núverandi Seðlabankastjóri er höfundur að. 

Af hverju ekki að ræða þetta mál í alvöru í stað þess að grípa til útúrsnúninga og rangra skýringa eins og Seðlabankastjóri gerir.


Níðst á neytendum

Neytendum á Íslandi er bannað að gera hagkvæm innkaup vegna löglausra stjórnvaldstilskipana.  Það þýðir hærra verð á mat og hækkar verðtryggð húsnæðislán. Jóni Bjarnasyni ráðherra er alveg sama um það vegna þess að hann er staðráðinn í að standa vörð um hagsmuni hina fáu á kostnað almennings.

Meðan ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur lætur ráðherrann fara sínu fram þá ber öll ríkisstjórnin ábyrgð á árás Jóns Bjarnasonar á neytendur og lífskjörin í landinu. Ríkisstjórnin ber líka öll ábyrgð á því að ekki skuli farið að lögum en valdheimildum sem Umboðsmaður Alþingis segir að standist ekki lög skuli beitt gegn hagsmunum fólksins í landinu.

Brýnasta hagsmunamál fólks er að brugðist sé við hækkandi verðbólgu. Það verður m.a. gert með viðskiptafrelsi þannig að fólk geti keypt ódýrt. Það verður líka m.a.gert með því að ríkisstjórnin aflétti órétmætum neyslusköttum. 

Af hverju stendur Norræna velferðarstjórnin ekki með neytendum?  Er það Norræn velferðarstjórn sem stendur með framleiðendum og fjármagnseigendum á kostnað neytenda? 

Á hinum Norðurlöndunum standa stjórnvöld vörð um hagsmuni neytenda. Hér níðast stjórnvöld á neytendum. 

 


« Fyrri síða | Næsta síða »

Höfundur

Jón Magnússon
Jón Magnússon

Síðuritari er Hæstaréttarlögmaður og fyrrverandi alþingismaður.

 

Eldri færslur

Sept. 2025
S M Þ M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (23.9.): 494
  • Sl. sólarhring: 640
  • Sl. viku: 3524
  • Frá upphafi: 2606115

Annað

  • Innlit í dag: 473
  • Innlit sl. viku: 3317
  • Gestir í dag: 460
  • IP-tölur í dag: 449

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband