Ónýtur gjaldmiðill?

Þrátt fyrir hæstu stýrivexti í okkar heimshluta  og þó víðar væri leitað er krónan í frjálsu falli.  Þetta gerist þó að víðtæk gjaldeyrihöft hafi verið sett á. Í dag  þarf meir en 180 krónur til að kaupa eina Evru.

Fyrir nokkrum árum sagði Ingibjörg Sólrún Gísladóttir þáverandi formaður Samfylkingarinnar að krónan væri ónýtur gjaldmiðill. Undir það tóku flokkssystkin hennar og margir fleiri.

Hrun krónunnar kom síðan á undan bankahruninu og átti drjúgan þátt í því banka- og efnahagshruni sem varð í október s.l. 

Þrátt fyrir að öllum má nú vera ljóst að það er óðs manns æði að ætla að halda áfarm með krónuna þá er það samt gert og ekki örlar á því að ríkisstjórnin hafi markað eða ætli sér að marka peningamálastefnu sem leysir okkur úr þeim gríðarlega gjaldmiðilsvanda sem við erum í.

Ég flutti fyrir tæpu ári tillögu á Alþingi um upptöku fjölþjóðlegrar myntar og benti á þá möguleika sem við ættum í þeim efnum.  Steingrímur J. virtist síðan gera sér grein fyrir því í stjórnarandstöðu að nauðsyn bæri til að taka upp aðra mynt. Hann er sennilega of önnum kafinn nú ti að geta snúið sér að þeim verkefnum.

Fátt er  miklivægara að hafa starfhæfan gjaldmiðil sem er nothæfur í viðskiptum þannig að lánakjör séu með skaplegum hætti og hægt verði að afnema verðtrygginguna sem er einn versti óskapnaður sem upp hefur verið fundinn sem hækja ónýts gjaldmiðils.

Dansinn í kring um krónuna er hrunadans og við höfum heldur betur mátt finna fyrir því. Það er forgangsverkefni að alvöru peningamálastefna verði mótuð á grundvelli starfhæfrar myntar.

Fólkið í landinu getur ekki og má ekki una því að greiða krónuskattinn lengur.

Hrunið

Ég lauk í gær við að lesa bók Guðna Th. Jóhannessonar "Hrunið.   Mér fannst kærkomið að fá bók sem rekur atburðarásina með þeim hætti sem Guðni gerir. Þar koma fram margar gagnlegar upplýsingar um það sem gerðist bak við tjöldin þá örlagaríku daga sem liður frá bankahruninu 6. okbóber 2008 til stjórnarslitanna í lok janúar 2009.

Við lestur bókarinnar kemur glögglega í ljós hvað ríkisstjórnin var í raun ráðvillt um og eftir bankahrunið og hvað það hafði afdrifarík áhrif að formaður Samfylkingarinnar skyldi eiga við alvarleg veikindi að stríða.

Það er óhætt að mæla með þessari bók. Guðni lætur hjá líða að fella palladóma um það hverjir bera ábyrgð en rekur söguna með hlutlægum hætti að því er mér finnst. 

Ég varð hins vegar fyrir vonbrigðum þegar ég las bók Ólafs Arnarssonar. Sú bók er að vísu læsileg en er hins vegar ekki trúverðug nema að litlu leyti vegna þess hvað höfundur tekur afgerandi afstöðu með banka- og útrásarmönnum gegn stjórnvöldum.

Helsti örlagavaldur bankahrunsins virðist manni vera Davíð Oddsson þáverandi Seðlabankastjóri samkvæmt bók Ólafs en lítið er gert úr hlut fyrirtækjanna sem skulda hundruði milljarða og geta ekki greitt eða með hvaða hætti bankastarfsemin var rekin.

En það á eftirt að segja miklu meira og upplýsa mun meira en nú hefur verið gert. Mér er nær að halda að sumir sem hafa verið úthrópaðir eigi eftir að rétta hlut sinn á meðan aðrir sem hafa verið minna í umræðunni m.a. vegna veldis þeirra í íslenskri fjölmiðlun eigi eftir að axla þá ábyrgð sem þeim ber.

Icesave samninganefndin. Hvar var sérfræðiþekkingin?

Samninganefnd ríkisstjórnarinnar í Icesave málinu var undir forustu Svavars Gestssonar stúdents og var að öðru leyti skipuð starfsfólki í stjórnarráðinu.

Samfylkingarfólk og Vinstri grænir gátu ekki leynt hneykslun sinni í vetur yfir því að fjármálaráðherra væri dýralæknir og Seðlabankastjóri lögfræðingur. Ítrekað töluðu málpípur þeirra í fjölmiðlum um,  að ein mesta meinsemdin í íslensku samfélagi væri skortur á sérfræðiþekkingu.

Í samræmi við það skipar Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra gamlan vopnabróður sinn úr Alþýðubandalaginu, Svavar Gestsson stúdent til að fara fyrir samninganefnd um flókin lögfræðileg, þjóðréttarleg og bankaréttarleg málefni vegna Icesave. Hvar skyldu VG og Samfylkingi hafa fundið viðunandi sérfræði hjá Svavari til að leiða samninganefndina eða næga sérfræðiþekkingu hjá nefndinni að öðru leyti. Gaman væri nú að heyra í fjölmiðlafólkinu sem mest hneykslaðist í vetur á skorti á sérþekkingu og þá sérstaklega Agli Helgasyni sem ítrekað fjallaði um málið.

Samningarnir um Icesave sem ríkisstjórnin hefur nú undirritað eru í samræmi við það sem við var að búast af jafn vanhæfri samninganefnd og um ræðir.  Í fyrsta lagi þá virðist hafa láðst að taka tillit til löglausri beitingu Breta á hryðjuverkalögum gagnvart Íslandi sem hefur kostað okkur gríðarlega fjármuni. Í öðru lagi þá er vaxtaákvæði samningsins gjörsamlega frjáleitt.  Greiðslutíminn er hins vegar góður og það er það eina.

Það er með ólíkindum að ríkisstjórin skuli hafa fallist á jafn slæma samninga fyrir Ísland.  Góð samninganefnd skipuð góðum sérfræðingum og ríkisstjórn sem byggi yfir nauðsynlegri sérfræðiþekkingu hefði ekki gert slíkan samning. Fjölmiðlamennirnir sem hrópuðu hvað hæst í lok síðasta árs og byrjun þessa ættu  að fjalla um málið út frá því sjónarmiði til að vera samkvæmir sjálfum sér.

Ríkisstjórnin fer sínu fram í Icesave málinu.

Stundum er eins og maður sé staddur í leikhúsi fáránleikans við að fylgjast með óraunveruleikaleikriti þegar stjórnmál dagsins í dag eru til umfjöllunar. 

Fyrir nokkrum mánuðum síðan fór m.a. Steingrímur J. Sigfússon mikinn í andstöðu við samninga um Icesave skuldbindingar Íslands en Bjarni Benediktsson mælti fyrir tillögu um að gengið yrði til samninga í málinu. Framsóknarmenn vildu samninga en einungis Vinstri grænir og Frjálslyndir þar á meðal ég vorum með fyrirvara og greiddum tillögunni ekki atkvæði.

Síðan þá er komin ný ríkisstjórn og endurnýjuð ríkisstjórn í kjölfar kosninga. Steingrímur J. hefur látið helsta lautinant sinn Svavar Gestsson stúdent, fyrrum formann Alþýðubandalagsins vinna að samningagerð og í gær er kynnt að niðurstaða sé komin í málið og samningsdrög kynnt. Alþingi á ekki að fjalla um samningsdrögin að því er virðist fyrr en þau hafa verið undirrituð af Íslands hálfu en þá á að leggja tillögu fyrir þingið vegna ríkisábyrgðar.  Virðing fyrir Alþingi og að þjóðkjörnir fulltrúar komi að málinu á öllum stigum er ekki fyrir hendi hjá ríkisstjórninni.

Eitt af því sem Steingrímur J. Sigfússon lagði sérstaka áherslu á í lok síðasta árs þegar hann var í stjórnarandstöðu að Alþingi hefði með ákvörðun og forræði málsins að gera á öllum stigum. Nú er hlutverkum breytt og Steingrímur situr sem helsti hershöfðingi valdstjórnarinnar. Þá skiptir Alþingi ekki lengur máli. Þá er eðlilegt að ganga frá samningum án atbeina Alþingis.

Gamall vinur Steingríms J. Sigfússonar sagði við mig fyrir nokkru að Steingrímur J. Sigfússon væri í raun tveir menn. Steingrímur í stjórnarandstöðu og Steingrímur í ríkisstjórn. Á þessum tveim mönnum sagði þessi gamli vinur Steingríms er meiri munur en á Dr. Jekyll og Mr. Hyde í skáldsögunni forðum.