Misskilið frjálslyndi

Pútín forsætisráðherra Rússlands hélt því fram í blaðaviðtali fyrir nokkru að frjálslyndi stjórnmála- of fréttaelítunar í Evrópu sem tækju réttindi ákveðinna hópa fram yfir öryggi almennings væri rangt. Að sjálfsögðu hafa ýmsir leiðtogar Evrópuríkja mótmælt þessu, en þó ekki með því að neita þessu heldur með því að segja að Pútín væri ekki maður sem hefði efni á að segja svona hluti. 

En staðhæfingarnar fyrst. Pútín sagði í viðtali við Financial Times: 

"Þessi frjálslynda hugmynd gerir ráð fyrir að það þurfi ekkert að gera- Innflytjendur geti drepið, stolið og nauðgað án þess að þeim sé refsað fyrir það, af því að vernda verði réttindi þeirra sem innflytjenda."

"Það verður að refsa fyrir alla glæpi. Sú frjálslynda hugmynd að þess þurfi ekki er úrelt og er í andstöðu við hagsmuni yfirgnæfandi meirihluta fólksins."

Sé það svo að ofangreind ummæli séu rétt eða Pútín hafi mikið til síns máls með því að hafa uppi þessar staðhæfingar er þá ekki rétt að ræða staðhæfingarnar í stað þess að fordæma manninn sem sagði þetta. 

Er t.d. ekki nauðsynlegt að allir séu jafnir fyrir lögunum hvort heldur þeir eru innflytjendur eða þeir sem búa fyrir í landinu?

Vel hæfur fyrrum viðskiptaráðherra og spámaður í föðurlandi

Nefndin til að meta hæfi umsækjenda um störf Seðlabankastjóra er skipuð með miklum endemum. Bankaráðsmaður í Landsbankanum situr í nefndinni sem áður hefur verið bent á. Annar nefndarmaður er bankaráðsmaður í Seðlabanka Íslands og á að dæma um hæfi sambankaráðsmanns síns Gylfa Magnússonar fyrrum ráðherra. 

Í áliti þessarar sérkennilega skipuðu hæfisnefndar, sem sýnir slappa stjórnsýslu í landinu eru fjórir einstaklingar taldir vel hæfir og hæfari en hinir umsækjendurnir. 

Einn þeirra vel hæfu er bankaráðsmaðurinn í Seðlabankanum Gylfi Magnússon fyrrum viðskiptaráðherra skv. umsögn og áliti sambankaráðsmanns síns. 

Það kemur nokkuð á óvart að hæfisnefndin skuli komast að þeirri niðurstöðu að Gylfi Magnússon sé vel hæfur til að vera Seðlabankastjóri þegar afskipti hans af opinberum málum til nokkurs tíma eru skoðuð. 

Í fyrsta lagi gaf Gylfi Magnússon mjög ógætilegar yfirlýsingar fyrir bankahrun, sem voru til þess fallnar að gert yrði áhlaup á viðskiptabankana. 

Í öðru lagi gerði viðskiptanefnd Alþingis undir forsæti Lilju Mósesdóttur alvarlegar athugasemdir og bar  Gylfa Magnússon þá viðskiptaráðherra þungum sökum í nóvember 2009 vegna þess að ekki hefði verið farið að lögum um endurskipulagningu fyrirtækja.

Í þriðja lagi fullyrti Gylfi að efnahagur þjóðarinnar mundi verða rústir einar ef Ísland samþykkti ekki fyrstu drög Icesave samningsins og sagði þá þau fleygu orð, að Ísland yrði þá Kúba norðursins.

Í fjórða lagi hafði Gylfi þá viðskiptaráðherra engan viðbúnað vegna gengislána þó að fyrir lægi lögfræðiálit í ráðuneyti hans frá 2009 um að gengislánin kynnu að vera ólögmæt.

Í fimmta lagi gerði Gylfi þá viðskiptaráðherra samráðherrum sínum ekki grein fyrir hugsanlegu ólögmæti gengislánana, leitaði ekki til Neytendastofu með málið eða aflaði sjálfstæðs lögfræðiálits eða hafði uppi nokkurn viðbúnað vegna þess sem að síðar varð að veruleika. 

Í fimmta lagi gaf Gylfi þá viðskiptaráðherra Alþingi rangar upplýsingar um gengislánin og svaraði fyirispurn þar að lútandi með röngum hætti. Þannig gaf Gylfi Alþingi rangar upplýsingar og sagði ekki satt.

Í framhaldi af því þurfti Gylfi að segja af sér sem viðskiptaráðherra.

Vegir hæfisnefndarinnar og ályktanir um afburðahæfi, hæfi og vanhæfi eru greinilega byggðar á sérstæðum forsendum fyrst framantalin atriði í ferilsskrá umsækjenda skipta engu máli varðandi mat nefndarinnar á hæfi.  

Það skiptir máli hér sem fyrr að eiga vini á réttum stöðum. 

Hæfi hæfisnefndarinnar

Benedikt Jóhannsson fyrrverandi formaður Viðreisnar og fjármálaráðherra dró umsókn sína um stöðu Seðlabankastjóra til baka og vísaði til þess að hæfisnefnd sem forsætisráðherra skipaði hefði ekki þá burði, sem nauðsynlegt væri. Full ástæða er til að taka undir með Benedikt og fleira kemur til.  

Hlutverk Seðlabanka Íslands er m.a. að hafa eftirlit af ýmsu tagi með starfsemi fjármálafyrirtækja þ.á.m. Landsbankans, svo sem reglum um lausafé, bindisskyldu og gjaldeyrisjöfnuð. Þá stendur til að sameina Fjármálaeftirlitið og Seðlabankann, þannig að nánast allt eftirlit með bankastarfsemi viðskiptabanka verður á höndum Seðlabankastjóra.

Formaður hæfisnefndarinnar var skipuð Sigríður Benediktsdóttir sem er bankaráðsmaður í Landsbanka Íslands. Öllum ætti að vera það ljóst, að það er í hæsta máta óeðlilegt að bankaráðsmaður viðskiptabanka taki þátt í vali á þeim sem á að hafa eftirlit með starfsemi bankans.  

Draga verður í efa að hæfisnefndin hafi það hæfi sem hún hefði þurft að hafa til að það væri hafið yfir allan vafa, að hún væri óvilhöll. Það er ekki gott þegar bankaráðsmaðurinn tekur þátt í að velja þann, sem á að hafa eftirlit með henni sjálfri.