Góð niðurstaða.

Hægt er að óska þjóðkirkjunni og Dómkirkjuprestakalli til hamingju með að hafa fengið góðan og öflugan prest þar sem Anna Sigríður Pálsdóttir er. Ég lít  á stöðu Dómkirkjuprests sem ein helstu prestsembætti landsins. Þær stöður eru nú vel skipaðar þar sem sr. Hjálmar Jónsson og sr. Anna S. Pálsdóttir munu skipa þær stöður.

Það skiptir líka miklu að konur komist til aukinna áhrifa innan þjóðkirkjunnar en þær gegna í vaxandi mæli prestsembættum víða um land.

Skemmtilegt að dóttir Dómorganistans Páls Ísólfssonar skuli koma til starfa fyrir sóknina sem Dómkirkjuprestur.

Valnefnd valdi Önnu Sigríði Pálsdóttur í starf Dómkirkjuprests

Heilbrigðisráðherra og Háskólasjúkrahús.

Á sínum tíma deildu þeir hart Alfreð Þorsteinsson og núverandi heilbrigðisráðherra í stjórn Orkuveitu Reykjavíkur. Alfreð var þá stjórnarformaður Orkuveitunnar og lagði út í ýmsa vafasama hluti eins og risarækjueldi svo dæmi séu tekin. Heilbrigðisráðherra var þá í minnihluta og deildi hart á Alfreð. Alfreð vék fyrir síðustu kosningar til borgarstjórnar fyrir helstu vonarstjörnu Framsóknarflokksins Birni Inga Hrafnssyni og var rétt sú dúsa að verða formaður framkvæmdanefndar um byggingu hátæknisjúkrahús. Því starfi hefur hann gegnt síðan.

Nú hefur heilbrigðisráðherra ákveðið að leggja niður framkvæmdanefndina hans Alfreðs og er þar með búinn að koma Alfreð út úr málinu. En spurning er hvort að það þýði að heilbrigðisráðherra vilji gera eitthvað annað eða hvort hann ætlar að halda áfram á sömu leið en með nýjum formanni nýrrar framkvæmdanefndar?

Eru það okkar hagsmunir að vera í Schengen?

Það eru milljónir manna týndir á Schengen svæðinu. Schengen samstarfið færir okkur takmörkuð þægindi eða gæði en galopnar landið fyrir tæplega 500 milljón manns. Þeir íbúar Schengen svæðisins sem hingað vilja koma geta það án nokkura takmarkana eða eftirlits og verið hér í ákveðinn tíma án þess að íslensk yfirvöld hafi nokkuð með það að gera.

Það er merkilegt að menn skuli reka í rogastans yfir því að hér sé mikið af fólki við störf án þess að það sé nokkurs staðar skráð. Síðustu 12 mánuði hafa verið skráðir 15.000 þúsund manns inn í landið löglega til starfa eða 1.250 manns á mánuði. Það lætur því nærri að um það bil ein Akureyri hafi komið til landsins frá útlöndum á einu ári. Spurning er þá hvað eru margir óskráðir? Hvað koma margir í gegn um Schengen samstarfið og eru hér án þess að íslensk yfirvöld viti nokkuð um það.  Er það annars nokkuð skrýtið miðað við þetta að víða í verslunum eða þjónustufyrirtækjum t.d. Pissastöðum sé samskiptamálið frekar enska en íslenska.

Í dag var greint frá því að Frakkar ein fjölmennasta þjóð Evrópu hefði ákveðið að takmarka enn innflytjendastrauminn til landsins með ákveðnum aðgerðum. Hvað ætlum við að bíða lengi með að gera nauðsynlegar ráðstafanir.

Dómsmálaráðherra getur brosað út í bæði um leið og hann skálar í kampavíni við starfsfélaga sína til að fagna því að tugir milljóna manna til viðbótar hafa nú fengið frjálsan aðgang að Íslandi. 

Shengensvæðið stækkar til austurs á næsta ári

Forsenda framfara og atvinnuuppbyggingar

Ég átti þess kost að heimsækja 4 háskóla með menntamálanefnd Alþingis í lok síðustu viku. Háksólann á Akureyri, Bifröst, Hvanneyri og Hólum. Þessir skólar eru ólíkir um margt en það sem mér þótti athygliverðast var sá þróttur og sú djarfa framtíðarsýn sem stjórnendur þessara skóla hafa.  Víða var okkur bent á það hvað mörg ný störf yrðu til með tiltölulega lágri fjárveitingu.

Mannauður verður forsenda velmegunar í íslensku þjóðfélagi.  Framfarasókn í atvinnulífi þjóðarinnar ræðst af því hvað vel við getum búið komandi kynslóðir undir það að taka við og búa til hálaunaþjónustu hér á landi. Óneitanlega fyllist maður bjartsýni af því að hitta fólkið sem stjórnar þessum Háskólum utan höfuðborgarsvæðisins.

Ég velti því fyrir mér eftir að hafa hitt þetta fólk sem stjórnar háskólunum og raunar í síðustu viku líka þá sem stjórna fjármálafyrirtækjunum hvort að stjórnmálastarfið og hugmyndirnar þar væru ekki staðnaðar miðað við þá þróun sem orðið hefur víða annarsstaðar í þjóðfélaginu.

Stóraukin ríkisútgjöld, ávísun á verðbólgu.

Ríkisstjórnin hefur kynnt áætlun sína um að stórauka ríkisútgjöld. Útgjaldaaukninguna kallar ríkisstjórnin mótvægisaðgerðir vegna niðurskurðar þorskafla. Þetta er rangt.

Í fyrsta lagi hefur ríkisstjórnin ekki kannað hvaða þörf var á mótvægisaðgerðum vegna niðurskurðar á þorskafla og hverjir töpuðu vegna þess.

Í öðru lagi vegna skorts á þarfagreiningu þá eru meintar mótvægisaðgerðir ómarkvissar.

Í þriðja lagi þá er verið að leggja til gæluverkefna að hluta og hins vegar ávísa fjármunum sem óhjákvæmilegt var að gera en á vitlausum tíma í mörgum tilvikum.

Í fjórða lagi eru ýmis góð og gagnleg verkefni sem leggja á fjármuni til annað væri óeðlilegt þegar rúmir 10 milljarðar eru greiddir úr ríkissjóði. Þessi verkefni eru þó flest þess eðlis að það var ástæða til að bíða með þau meðan ofurþensla er á almenna markaðnum.

Í fimmta lagi koma til landsins 1200 innflytjendur á mánuði til að vinna eða um 15.000 síðustu 12 mánuði. Samt sem áður kalla fyrirtækin enn á meira vinnuafl. Það liggur því ljóst fyrir að ekki var þörf á að fjölga störfum í ofhituðu hagkerfi.

Í sjötta lagi þá er aðgerðum ekki beint til þeirra sem verða fyrir tekjusamdrætti vegna skerðingar þorskvóta.

Í áttunda lagi þá veldur svona mikil útgjaldaaukning úr ríkissjóði aukinni verðbólgu. Ríkisstjórn og Seðlabanki vinna því greinilega ekki saman.

Í níunda lagi þá hafa útgerðarmenn haldið því fram að vegna gjafakvótakerfisins þá hafi hagræðing og framlegð aukist gríðarlega mikið í sjávarútvegi. Fyrirtækin ættu því að geta tekið skammvinnum tímabundnum samdrætti án aðstoðar ríkisvaldsins með sama hætti og önnur fyrirtæki þurfa að gera verði samdráttur hjá þeim. Í því sambandi má minna á að boðaður samdráttur í þorskafla er til þess skv því sem ríkisstjórnin segir að þorskafli verði mun meiri á næsta ári og næstu árum. Aðgerðir hvað fyrirtækin í sjávarútvegi varðar voru því óþarfar miðað við það sem útgerðarmenn og ríkisstjórn hafa haldið fram.

Í tíunda lagi þá á velferðarkerfi að vera fyrir fólk en hvorki fyrir fyrirtæki eða sveitarfélög. Einu mótvægisaðgerðirnar sem þörf gat verið á snéri því að einstaklingum, fólki sem kunni að verða fyrir tekjusamdrætti en ekkert í tillögum ríkisstjórnarinnar snýr að því.

Með eyðslustefnu sinni sem minnir á gamaldags þrautreynda byggðastefnu 9 áratugarins á síðustu öld er ríkisstjórnin að kynda verðbólgubál, auka þrýsting á gengisfellingu krónunnar og auka ríkisútgjöld til muna. Reikna má með eftir þess aðgerð að opinber útgjöld á Íslandi muni nema um helmingi af þjóðarframleiðslu.

Skyldu forsætis- mennta og fjármálaráðherra vera búnir að taka fram söngkverið hennar Ingibjargar Sólrúnar þar sem er að finna ljóðið "Sovét ísland óskalandið hvenær kemur þú.?

Vald sérfræðinnar.

Vald sérfræðinnar gerir marga afhuga afskiptum af stjórnmálum. Almenn þjóðfélagsmál sem kjósendur eiga að taka afstöðu til eru sveipuð í búning og svonefndir sérfræðingar flytja alþýðunni boðskap. Skilaboðin eru  að fólk eigi að fara eftir því sem sérfræðingarnir segja.  Háskólaprófessorar, lektorar og dósentar fara mikinn og halda sumir að þeir séu merkilegri en annað fólk þegar rætt er um pólitík. Í sumum tilvikum sveifla sumir meintir fræðimenn um sig  tilvitnunum eða halda því fram að ástandið erlendis sé með ákveðnum hætti og þá þurfi ekki frekari vitnana við. Í sumum tilvikum reynast þessar staðhæfingar  langt frá raunveruleikanum. Ónefndur svonefndur sérfræðingur sem titlar sig stjórnmálafræðing  hefur þannig haldið fram að ástand í innflytjendamálum á Norðurlöndum sé með öðrum hætti en blasir við þeim sem til þekkja. Þannig ferst “sérfræðingnum” eins og ungkommúnistanum í Búdapest í Ungverjalandi 1956 sem varð ekki var við ófrið í þjóðaruppreisn Ungverja. Við umræður um innflytjendamál hafa sumir “sérfræðingar”  talið nauðsynlegt að stuðla að svonefndu fjölmenningarsamfélagi sem m.a. á að felast í því að innflytjendur haldi siðum sínum og tungumáli,  læri ekki íslensku eða aðlagi sig þjóðfélaginu. Þekktur prófessor vildi m.a.að við yrðum 600 þúsund sem fyrst þ.e. helmingur innflytjendur. Hollendingar og Danir hafa áttað sig á að slíkt gengur ekki, sérstaklega ekki þegar um ólíka menningarheima er um að ræða. En “sérfræðingarnir” minnast ekki á það. Vér einir vitum segja þeir eins og gamlir arfakóngar og neita að horfa til  reynslu sem þegar er komin í innflytjendamálum í nágrannalöndum okkar. Sumir sérfræðingarnir ganga svo langt að bregða þeim sem vilja gæta þjóðernis, tungu, sögu og lífsgilda eigin lands um óeðlilegar hvatir og öfgar. Í bráðræði sínu gleyma þessir menn að öll þjóðfélög eru fjölmenningarsamfélög með ákveðnum hætti flest þó án þess að tapa eigin eigind og ásýnd.  Yfirgangs sérfræðin segir eitt og heimtar undirgefni af alþýðunni þó það stangist á við allt sem venjulegur einstaklingur veit og skynjar. Þeir halda ráðstefnur á vegum háskólasamfélagsins um innflytjendamál og  þess gætt  að einungis þeir sem eru sammála viðteknum skoðunum tali.  Lagastofnun Háskóla Íslands gerði  samning við Landssasmband íslenskra útvegsmanna um kostun tímabundinnar stöðu sérfræðings í auðlindarétti sem þekktur skákmaður var fenginn til að sinna. Í framhaldi af því titlar skákmaðurinn sig  sérfræðing í auðlindarétti, þó sérfræðin sé ekki merkilegri en að ofan greinir. Háskólasamfélagið gengst síðan fyrir fundum, skrifum og ráðstefnum þar sem svonefndir sérfræðingar nokkrir auk skákmannsins boða fræði sín. Þar tala ekki aðrir en stuðningsmenn kvótakerfisins.  Þeir sem krefjast þess að komið verði í veg fyrir að  þetta stærsta  rán Íslandssögunnar verði leiðrétt, komast ekki að. Á fundum sérfræðinganna sem kostaðir eru með einum eða öðrum hætti af kvótagreifunum er það talið versta guðlast að ætla að færa fólkinu í landinu aftur auðlindina sem samt er þjóðareign. Slíkir “gufuruglaðir hálvitar” þurfa að þola köpuryrði af vörum sérfræðinganna.  Nú hefur ríkisstjórnin með utanríkisráðherra  í broddi fylkingar farið fram á það við Háskólasamfélagið að það kynni sérstaklega framboð Íslands til Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna. Yfirgnæfandi meiri hluti þjóðarinnar er á móti þessu brölti og hefur alltaf verið en fína fólkið ætlar sér að fara sínu fram. Nú skal sérfræðin virkjuð til að sýna pöplinum hvað er pólitískt rétt. Háskólasamfélagið bregst við eins og ríkisstjórnin óskar og hefur þegar kynnt að haldnar verði 8 ráðstefnur um málið. Þar tala þeir sem hafa skoðanir sem eru ríkisstjórninni þóknanlegar eins og kom fram á fyrstu ráðstefnunni í Háskóla Íslands. Sennilega er leitun á landi þar sem háskólasamfélagið bregst við með þeim hætti að stunda áróðursstörf fyrir sitjandi ríkisstjórn samkvæmt hennar ósk.  Einn virtasti öldungardeildarþingmaður Bandaríkjanna til margra ára Barry Goldwater sem var undir lok þingferils síns kallaður samviska þingsins sagði eitt sinn þegar honum ofbauð vald sérfræðinnar og yfirgangur sjálfskipaðrar rétthugsunar: “Þú þarft ekki að vera sérfræðingur í pólitík eða kynlífi til að hafa gaman að  því”  Við skulum muna að í lýðræðisþjóðfélagi eru allir kjósendur jafnir. Tími menntuðu einvaldanna er liðin og reyndist lakara stjórnkerfi en lýðræðið þar sem allir hafa jafnan rétt til að hafa rétt eða rangt fyrir sér.

Við verðum að komast frá flotkrónunni.

Helstu fjármálastofnanir landsins að Seðlabankanum einum unanskildum skilja nauðsyn þess og tala fyrir því að gjaldmiðill þjóðarinnar njóti trausts þannig að hann þurfi ekki að styðja sig við hækju eins og verðtryggingu langtímalána.

Spurning er hvort taka á upp Evru eða leita annarra leiða. Krafan er um aukið öryggi í viðskiptum. Flotkrónan er ávísun á óöryggi en væri ekki svo þá þyrfti enga verðtryggingu. Verðtryggingin er vegna þess að krónunni er ekki treyst til lengri tíma. Færa má gild rök fyirr því að lánakostnaður heimilanna sé margfalt meiri vegna þess herkostnaðar sem að gjaldmiðillinn leggur á venjulega neytendur.

Íslenska krónan er hávaxtagjaldmiðill og meðan markaðurinn álítur að henni sé treystandi til skamms tíma þá halda menn áfram að fjárfesta í jöklabréfum. Ársvextir af útgefnum jöklaréfum nema nú rúmum 70 milljörðum á ári. Það er sú byrði sem flotkrónan leggur nú þegar á þjóðarbúið.

Það er ábyrgðarleysi af ríkisstjórninni að taka ekki gjaldmiðilsmálin til alvarlegrar umræðu og ákvarðanatöku um aukið öryggi í viðskiptum.  Ríkisstjórnin getur ekki borið fyrir sig að  hún hafi ekki verið vöruð við alvarlegum afleiðingum þess að fresta óhjákvæmilegri ákvörðun um gjaldmiðilsbreytingu.

Ferð viðskiptanefndar í fjármálastofnanir

Í gær átti ég þess kost að fara með viðskiptanefnd Alþingis í tvær fjármálastofnanir, Landsbankann og Byr. Það var gaman að kynnast því hvað það er mikill kraftur í íslenskum fjármálafyrirtækjum og viðhorfum þeirra sem þar starfa.  Sú bylting sem hefur orðið í starfi þessara fjármálafyrirtækja hefur skapað mörg hundruð ný hálaunastörf og breytt viðhorfum í flestum tilvikum til hins betra.

Við ræddum við forsvarsmenn þessara fyrirtækja m.a. um íslensku krónuna og það er ljóst að forustumenn í fjármálaheiminum telja að það sé kominn tími til að gera breytingar til að tryggja aukið öryggi í viðskiptum en krónan uppfyllir ekki þau skilyrði lengur.

Ég hef lengi talið að þó að sjálfstæður gjaldmiðill hafi reynst vel á vissum tíma þá væri fyrir nokkru liðinn sá tími að það væri skynsamlegt að hafa sjálfstæðan gjaldmiðil í því formi sem við erum með. Það er of hættulegt vegna spákaupmennsku. Það veldur því að íslenskir neytendur borga mun hærra verð fyrir lánin sín en neytendur annarss staðar á Evrópska efnahagssvæðinu og veldur óþarfa erfiðleikum fyrir framleiðslugreinar og þá sem eru í milliríkjaviðskiptum.

Lagaumhverfi um fjármálastofnanir kom að sjálfsögðu mikið til umræðu á fundum okkar og það er ljóst og var vitað fyrirfram að mikilvægt er að sú lagaumgjörð sé sniðin um fjármálafyrirtækin að þau hafi möguleika og eðlilegt svigrúm til athafna á sama tíma og þess er gætt að eðlilegt eftirlit sé með starfsemi þeirra og þess gætt að um raunverulega markaðsstarfsemi sé að ræða einkum varðandi neytendur.  Ég hef orðað það svo að viðmiðunin eigi að vera sú að lagaumgjörðin um fjármálafyritækin sé þannig að þau séu sett í treyju en ekki í spennitreyju.

Það skiptir máli að stjórnmálamenn hefti ekki starfsemi fyrirtækja og búi þeim þá umgjörð sem hentast er fyrirtækjum og þjóðfélagi. Eitt af því sem verður að koma til skoðunar og öfgalausrar umræðu sem fyrst er gjaldmiðillinn.  Vitræn stefna í gjaldmiðilsmálum er eitt mikilvægasta úrlausnarefni sem við stöndum frammi fyrir. Það er nauðsynlegt að bregðast við áður en fjármálafyrirtæki og þeir sem það geta hafa flúið íslensku krónuna sem viðmið í viðskiptum.

Spennandi vika á verðbréfa- og gengismörkuðum.

Það verður fróðlegt að sjá hvað gerist á gengis- og verðbréfamörkuðum heimsins þessa viku. Fyrir nokkru varð ljóst að það stefndi í mikla niðursveiflu í kjölfar slæmra frétta frá Bandaríkjunum en það er helst eyðslan í Bandaríska hagkerfinu sem hefur drifið uppsveifluna í hagkerfum heimsins áfram. 1929 þegar mikið verðfall varð á hlutabréfum í kauphöllinni í New York dró alríkisstjórnin samtímis úr peningamagni í umferð. Nú fara stjórnendur peningamála þveröfugt að. Milljörðum er dælt út á markaðinn til að reyna að koma í veg fyrir hraða niðursveiflu. Það verður fróðlegt að sjá hvernig það gengur einkum þegar það liggur fyrir að engin innistæða er fyrir verði margra skráðra félaga á hlutabréfamörkuðum.

Það verður líka spennandi að sjá hver áhrifin verða hér á landi gangi það eftir sem margir sérfræðingar spá að mikil niðursveifla verði á erlendum mörkuðum. Íslenska hlutabréfavísitalan mun þá taka dýfu og gengi krónunnar lækka. Spurning er þá hvort að Seðlabankinn muni bregðast við með svipuðum hætti og slíkar stofnanir í Evrópu og Ameríku, lækki vexti og auki peningamagn í umferð. 

En svo benda margir á að þegar búist er við sveiflu þá komi hún ekki heldur nokkru síðar.  Það tímabil sem við erum að ganga í gegn um núna verður lærdómsríkt en sem betur fer hefur hagfræðinni farið fram þannig að við kunnum betur að bregðast við duttlungum markaðarins en fyrri hluta síðustu aldar.

Vegir utanríkisráðherra eru sérstakir.

Utanríkisráðherra hefur biðlað til Háskólsamfélagsins um að hefja "vísindalega" áróðursherferð fyrir réttlætingu kosningabaráttu fína fólksins til að fá fulltrúa Íslands kosinn í Öryggisráð SÞ.  Sama dag tilkynnti utanríkisráðherra að hún ætlaði að kalla NATO liðsmann þjóðarinnar í Írak heim þó aðeins 35 dagar væru þar til hún lyki störfum.

 Áróðursherferð Háskólasamfélagsins á að  sannfæra Íslendinga um ágæti þess að sækjast eftir kjöri í Öryggisráð SÞ og leita afsökunar á peningaaustrinum í þá kosningabaráttu þrátt fyrir að mikill meiri hluti landsmanna sé á móti þessu.  Afturköllun íslenska NATO liðans varðar hins vegar Ísland og þá sem hugsanlega vilja greiða okkur atkvæði í kosningunni til Öryggisráðsins

Spurning er hvort utanríkisráðherra telur það til styrktar framboði Íslands í Öryggisráð SÞ meðal NATO þjóða að bregðast við með þeim hætti að kalla eina NATO liðann í Írak heim?

Utanríkisráðherra segir að allt annað gildi um liðsmenn Íslands í Afghanistan, án þess að færa vitræn rök fyrir því.

Það væri e.t.v. verðugt verkefni á næstu fundum Háskólasamfélagsins að velta fyrir sér þeirri spurningu hvort  þjóð sem kallar gæslumenn sína úr  verkefnum að eigin geðþótta án samráðs við bandalagsþjóðir sínar á erindi í Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna.