Til varnar verðtryggingunni

Nú hefur forseti ASÍ stigið fram sem fyrsti maðurinn í varnarlínunni fyrir verðtryggingu lána til neytenda. Framsetning hans er óneitanlega sérstök en samkvæmt fréttum þá bendir hann sérstaklega á að vextir af óverðtryggðum lánum hafi almennt verið hærri en af verðtryggðum.  Í sjálfu sér ekki fréttir og segja ekkert um gildi verðtryggingarinnar. En betra er að veifa tilgangslausum rökum en engum.

Vextir á verðtryggðum íbúðarlánum húsbréfa Jóhönnu Sigurðardóttir voru hærri en vextir eru almennt í dag Gylfa forseta ASÍ til upplýsingar. En það skiptir ekki höfuðmáli.

Það sem skiptir höfuðmáli er að verðtrygging er óhagkvæmasta tegund húsnæðislána sem neytendum stendur til boða í okkar heimshluta. Það er mergurinn málsins og fjöldi kannana sýna þá staðreynd. En forseti ASÍ vandræðast ekkert með það. Hans viðfangsefni og hlutverk að eigin mati er að standa vörð um hagsmuni fjármagnseiganda á kostnað hins venjulega daglaunamanns.

Er maðurinn ekki á vitlausum stað í tilverunni?

Á ekki ASÍ til að gæta hagsmuna launafólks í landinu?

Hagkvæm lán til húsnæðiskaupa

Kjarninn í velferðarstefnu Sjálfstæðisflokksins var m.a. að fólki stæði til boða hagkvæm lán til húsnæðiskaupa. Síðasti Landsfundur samþykkti að taka upp þá stefnu á nýjan leik. 

Víða hafa fjármálafyrirtæki og fjármagn verið látin hafa forgang. Á þeim forsendum hefur á undanförnum árum og mánuðum verið varið trilljónum dollara til að dæla inn í gjaldþrota banka í Bandaríkjunum, Englandi og víða um Evrópu. Nú örlar á skilningi á því að það þarf að fara aðrar leiðir.

Ríkisstjórn Bretlands hefur nú ákveðið að verja hundruðum milljóna enskra punda til að auðvelda fólki að eignast sína fyrstu íbúð. Ríkið mun samkvæmt þessari stefnu  einnig bera áhættuna að hluta af veðlánum á íbúðunum. En ríkisstjórn Bretlands ætlar að gera meira til að auðvelda fólki að eignast íbúðir og vinna að viðunandi íbúðarverði.  Með þessum aðgerðum m.a. telur breska ríkisstjórnin best að koma hagvexti á fulla ferð á ný og auka þjóðarframleiðslu.

Það sama á við hér.

Er einhver von til þess að ríkisstjórnin hafi skilning á að láta hagsmuni fólksins ráða meiru en hagsmuni fjármagnseigenda? 

Á Evrópusambandið loftið og loftrýmið?

Í janúar á næsta ári taka gildi nýar reglur Evrópusambandsins sem leggur sérstakt gjald á flug og flugfarþega. Gjaldið er vegna útblásturs fulgvéla.

Álagning gjaldsins mun hækka verð á flugi fyrir neytendur og áætlað er að það muni valda samdrætti í flugi um a.m.k. 3%  og fækka störfum við flug að sama skapi.

Þessi gjaldtaka Evrópusambandsins bitnar síst á meginlandsþjóðunum sem ráða Evrópusambandinu, af því að þar getur fólk  nýtt sér annan farkost t.d. hraðlestir og bíla. Íslendingar og Bandaríkjamenn eiga ekki annan valkost en að fljúga og kolefnisgjaldtakan bitnar  harðast á okkur.

Evrópusambandið neitar að taka tillit til sérstöðu okkar og Commissionin í Brussel telur sig ráða lofti og loftrými hvar sem er. Flugfélög sem  innheimta ekki og greiða ekki kolefnisgjaldið verða sektuð og jafnvel bannað að fljúga til Evrópu.

Evrópusambandið tekur ekkert tillit til þess að alþjóða flugmálastofnunin er að þróa alþjóðlegar reglur varðandi útblástur flugvéla. Evrópusambandið fer sínu fram.

Nú hefur Bandaríkjaþing neitað að láta þennan yfirgang Evrópusambandsins yfir sín flugfélög ganga og samþykkt lög þess efnis. Þar benda menn á að flugleiðin milli Chicago og Londin séu 3.963 mílur og einungis um 200 mílur tilheyri loftrými Evrópusambandsins. Í Brussel segja menn að það skipti engu máli ekkert frekar en hvað varðar íslensk flugfélög þar sem meginhluti flugs til London er í íslensku flugrými.

Sú gríðarlega gjaldtaka sem möppudýrin í Brussel hafa ákveðið á flugfélög og flugfarþega er fráleit einkum þegar haft er í huga að heildarútblástur flugvéla á svonefndum gróðurhúsalofttegundum nemur innan við 3% af heildarútblæstri slíkra lofttegunda.

En hvað segja íslensk stjórnvöld við þessu?  Eigum við ekki að neita þessari ósvífnu gjaldtöku sem bitnar harðast á okkur af öllum Evrópuþjóðum?

Höfuðstólar húsnæðislána færðir niður.

Við andstæðingar verðtryggingarinnar sem settum fram kröfur um niðurfærslu höfuðstóla verðtryggðra og gengistryggðra lána og afnám verðtryggingar af neytendalánum höfðum fullan sigur á Landsfundi Sjálfstæðisflokksins.

Mikill meiri hluti þeirra sem þátt tóku í starfi nefndarinnar sem vann drög að ályktun um fjármál heimilanna voru eindregið á móti verðtryggingunni og kröfðust niðurfærslu stökkbreyttu höfuðstólanna. Guðlaugur Þór Þórðarson alþingismaður stjórnaði nefndinni af hóflegri hörku og af mikilli prýði.

Ég óttaðist að þegar málið kæmi til afgreiðslu á Landsfundinum mundu andstæðingarnir koma fram af fullri hörku, en það gerðist ekki. Þeir einu sem tóku til máls voru stuðningsmenn ályktunarinnar. Þegar ég flutti mína ræðu og gerði grein fyrir þeim réttlætiskröfum sem við vorum með þá sá ég að yfirgnæfandi meiri hluti fólksins var þessu fylgjandi og við atkvæðagreiðsluna um málið var tillagan samþykkt nánast samhljóða. 

Það sem máli skiptir í þessu sambandi er þetta:  110% leiðinni,  sem þingflokkurinn hafði samþykkt var vikið brott en samþykkt mun víðtækari aðgerðir með niðurfærslu höfuðstóla verðtryggðu lánanna. Í því sambandi var talað um að miða við vísitölu 1.10.2008. Einnig voru nefndar aðar víðmiðanir sem mundi þýða enn meiri niðurfærslu.

Samþykktirnar eru svohlóðandi m.a:

"Sjálfstæðisflokkurinn vill færa niður höfuðstól verðtryggðra og gengistryggðra húsnæðislána." 

´"Sjálfstæðisflokkurinn leggur áherslu á að fólki standi til boða hagkvæm lán til húsnæðiskaupa."

"Enn sem fyrr byggir Sjálfstæðisflokkurinn á þeirri meginstefnu að eintaklingar eigi þes kost að rísa frá fátækt til velmegunar á grundvelli framtakssemi og dugnaðar. Framlag samfélagsins til þess á m.a. að vera með þeim hætti að sjá til þess að hagkvæm húsnæðislán séu jafnan í boði fyrir neytendur."

Landsfundur er æðsta vald í málefnum Sjálfstæðisflokksins og nú ríður á að þingmenn flokksins og aðrir trúnaðarmenn taki myndarlega á málum og fylgi þessum samþykktum eftir og beri þær fram til sigurs.

Réttlætið verður að ná fram að ganga að öllu leyti ekki bara á Landsfundinum.

 

Skuldir heimilanna. Tillögur á Landsfundi.

Ég hef borið fram eftirfarandi breytingartillögur í nefndinni um Skuldavanda heimilanna á Landsfundi Sjálfstæðisflokksins:

"Tillaga 1. UpphafSjálfstæðisflokkurinn leggur áherslu á séreignastefnu í húsnæðismálum.  Sjálfstæðisflokkurinn leggur í því  sambandi áherslu á að ungt fólk eigi kost á hagkvæmum lánum til húsnæðiskaupa.  Séreignastefnan á húsnæði á að tryggja fjárhagslegt sjálfstæði einstaklingana og betri lífskjör.  Skattstefnu og gjaldtöku ríkis og sveitarfélaga vegna bygginga eigin húsnæðis verður að stilla mjög í hóf til að auðvelda einstaklingunum að koma sér upp þaki yfir höfuðið.  Tillaga 2. Fjármögnun íbúðarhúsnæðisLandsfundur Sjálfstæðisflokksins krefst þess að skipan húsnæðislána og lána til neytenda verði komið í svipað horf og það er á hinum Norðurlöndunum, Bretlandi og Þýskalandi. Þannig verði verðtrygging af húsnæðis- og neytendalánum afnumin og samkeppni á lánamarkaði fyrir neytendur tryggð. Þess verði gætt að gjald- og vaxtataka lánastofnana verði svipuð og í nágrannalöndum  okkar. Þá telur Landsfundur Sjálfstæðisflokksins brýnt að fram fari skoðun á orsökum þess að lánakjör eru önnur og verri á Íslandi en um ræðir annars staðar í okkar heimshluta.  Tillaga 3 Úrvinnsla skulda heimilanna

Landsfundur Sjálfstæðisflokksins telur réttlátt að höfuðstóll verðtryggðra lána verði færður til þeirrar viðmiðunarvísitölu sem var í gildi 1.10.2008.  Frá 1.10.2008 hefur íbúðarverð lækkað gríðarlega í verði. Á sama tíma hefur verið samdráttur í þjóðarframleiðslu og veruleg rauntekjulækkun.  Taka verður tillit til þessara staðreynda og gæta þess að réttlæti ráði ferðinni við úrvinnslu skuldavanda einstaklinga og fyrirtækja. Þannig verði miðað við almennar aðgerðir til að leysa skuldavandann en ekki sértækar. Með sértækum aðgerðum hefur verið og verður búið til ójafnræði milli borgaranna. Með þeirri niðurfærslu höfuðstóls verðtryggðra  lána sem hér er lagt til er ekki lengur um forsendubrest að ræða og tryggt er eðlilegt jafnræði fjármagnseigenda og skuldara." 

Þetta eru tillögur um almennar aðgerðir varðandi skuldavanda fólksins í landinu í stað þeirra sértæku aðgerða sem ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttir hefur gripið til. Tillögur sem leysa ekki vandann, en mismuna hins vegar fólki.  Þannig á það ekki að vera og þess vegna verða tillögur til lausnar skuldavandans vegna efnahagshrunsins að vera almennar- mismunun borgaranna gengur ekki.

 

Harðasti rukkarinn

Viðskiptaráðherra sagði á Alþingi í morgun að Lífeyrissjóðirnir væru harðasti rukkarinn gagnvart skuldugum heimilium og kæmi minnst að lausn á skuldavanda heimilanna.  Þetta eru merkilegar upplýsingar.

Lífeyrissjóðirnir eru hugsaðir til að tryggja ákveðna velferð fólks þegar það hættir að vinna. Slíka velferð má tryggja með öðrum hætti en nú er gert t.d. með því að fólk geti myndað lífeyrissparnað með því að fjárfesta í eigin húsnæði og sé þá fjár síns ráðandi í stað þess að löggjafinn taki fjárráðinn af fólki með skylduaðild að lífeyrissjóðum og takmörkunum á fjárfestingum fólks vegna lífeyris.

Stjórnendur lífeyrissjóðanna vilja ekki horfa á það stóra samhengi að með því að neita aðkomu að og vilja til að leysa skuldavanda þeirra sem eiga eitthvað og geta eitthvað þá eru þeir að framlengja kreppu í landinu og koma í veg fyrir að aukna tekjuöflun sína í nánustu framtíð. Þessi afstaða lífeyrissjóðanna er því líkleg til að skaða þá þegar á heildarmyndina er liðið.

En stjórnendur lífeyrissjóðanna starfa samkvæmt því sem viðskiptaráðherra segir á þeim grundvelli að bjóða skuli upp hús fólks og reka það út á Guð og gaddinn til þess að því geti hugsanlega liðið betur í ellinni.

Ónýt úrræði

Fulltrúi ríkisins sem fylgist með meintum úrræðum ríkisstjórnarinnar  segir á Alþingi,  að bæði sértæka skuldaaðlögunin og 110% leiðin séu ótækar og/eða nái ekki markmiði sínu.

Þessi ónýtu úrræði ríkisstjórnarinnar komu fram eftir að ríkisstjórnin hafði áður lagt fram 3 ónýta svokallað velferðarpakka fyrir skulduga einstaklinga í þjóðfélaginu.

Einhvern veginn virðist stjórnendum þessa lands ganga erfiðlega að skilja að það varð sami bresturinn og óréttlætið hvað varðar verðtryggðu lánin og þau gengistryggðu. Í samræmi við niðurstöðu dóms Hæstaréttar varðandi gengistryggðu lánin hefði þurft að gæta jafnræðis skuldara og endurreikna verðtryggðu láinin miðað við vísitölu októbermánaðar 2008. Þessi réttláta og nauðsynlega leiðrétting verðtryggðu lánanna verður að ná fram.

Það er betra að móta almennar leikreglur í þjóðfélaginu sem gilda jafnt fyrir alla í stað þess að búa til sérreglur fyrir suma. Ríkisstjórnin hefur búið til sérreglur fyrir þá allra skuldugustu oft þá sem ekkert áttu og ekkert höfðu í raun lagt fram af eigin fé.  Þetta var röng leið.

Jafnvel þó að færustu hagfræðingar heims sem koma sérstaklega til að fjalla um vanda íslensks efnahagslífs segi allir að verðtryggingin gangi ekki og létta verði skuldabyrðum af venjulegu fólki sem stynja undir oki verðtryggingarinnar þá neitar ríkisstjórnin að gera nokkuð af viti í málinu.

Það er tími til komin að þrælar verðtryggingarinnar láti almennilega til sín taka og sýni þessari ríkisstjórn að þeir sætta sig ekki við þetta rán lengur.

Ólyginn sagði mér

Íslendingar þekkja það hvernig Gróa á Leiti fór að til að renna stoðum undir trúverðugleika ósanninda sinna. Þá sagði Gróa jafnan í upphafi máls síns "ólyginn sagði mér"  Þess var gætt að geta ekki höfundar til að útilokað væri að staðreyna það hvort Gróa segði satt.

Þorvaldur Gylfason prófessor við Háskóla Íslands hefur tekið við þar sem Gróu þraut erindið.

Fyrir hálfum mánuði síðan skrifaði hann grein í Fréttablaðið réðist að nafngreindum mönnum með því að vísa rangt til heimilda svo sem rækilega var bent á í grein í blaðinu daginn eftir.

Nú segist Þorvaldur á fésbókarsíðu sinni hafa átt samtal við fyrrum Seðlabankastjóra á safnfundi hagfræðinga innlendra og erlenda um efnahagsmál Íslands í Hörpu og þar hefði eftirfarandi komið fram:

"Fyrrverandi seðlabankastjóri sagði við mig í gær, að ein ástæðan til þess, að bankarnir starfa undir leyndarhjúp frekar en fyrir opnum tjöldum, sé sú, að mikið sé af óhreinu fé í umferð. Hann var að tala um Ísland. Mig langaði að segja við manninn: Hvers vegna ertu að hvísla þessu að mér? Hvers vegna skrifarðu ekki um þetta í blöðin?“

Í framhaldi af þess spurði fréttamiðill Þorvald nánar út í þetta samtal en Þorvaldur segist ekki geta sagt meira.

Ef þetta er rétt sem Þorvaldur segir þá er um grafalvarlegt mál að ræða. Um brot á lögum um peningaþvætti er þá  að ræða og Þorvaldi, ónafngreinda Seðlabankastjóranum sem og þeim bankamönnum og stjórnmálamönnum sem í hlut eiga ber lagaleg skylda til að upplýsa um "óhreina féð í umferð".

Þorvaldur getur ekki í þessu tilviki neitað að upplýsa um jafnvíðtæka svikastarfsemi í fjármálum og hann íjar að í fésbókarfærslu sinni.

En þetta er ekki í fyrsta skipti sem Þorvaldur á mikilvæg trúnaðarsamtöl við ónafngreinda huldumenn. Í grein í Fréttablaðinu 7.7.2005 sagði Þorvaldur frá því að "ónefndur maður" hafi sest hjá sér í flugvél og upplýst hann um að ákæra yrði gefin út á hendur Baugsmönnum vikuna á eftir.  Þorvaldur hefur aldrei fengist til að upplýsa hvaða maður þetta var, en ummælin voru höfð uppi af hálfu Þorvaldar til að sýna fram á að víðtækt samsæri væri í gangi af hálfu lögreglu og stjórnvalda sem beindist að Baugsmönnum svokölluðu. Semsagt refsiverð atlaga æðstu manna löggæslu og ákæruvalds.

Nú sem fyrr er Þorvaldur að tala um alvarlegt lagabrot. Að þessu sinni þá verður ekki betur séð en hann haldi því fram að allir helstu bankamenn landsins, yfirmenn Seðlabanka og æðstu menn framkvæmdavalds tengist því. 

Úr því sem komið er getur Þorvaldur ekki annað en upplýst þjóðina um málið eða sæta því ella að njóta þess vafasama heiðurs að vera í sama flokki sem heimildamaður og vinkona hans Gróa á Leiti.

 

 

Réttlætið í nefnd

Fólk mótmælir verðtrygginarráninu og lánaokrinu. Loksins hefur forsætisráðherra áttað sig á því að mótmælin við Alþingishúsið snúast um það.  Fyrir ári  þegar hún áttaði sig á því sama setti hún málið í nefnd. Niðurstaðan varð engin. Nú býður forsætisráðherra enn upp á nefndina.

Réttlæti felst ekki í því að setja óréttlætið ítrekað  í nefnd. Þess vegna var það rétt afstaða Hagsmunasamtaka heimilanna að segja nei takk við boði um að taka þátt í friðþægingar nefndarstarfi forsætisráðherra.

Réttlætið felst í pólitískri stefnumörkun. Sú stefnumörkun snýst um að íslenskir neytendur fái sömu lánakjör og neytendur á hinum Norðurlöndunum. Sérkennilegt að þetta skuli vefjast fyrir Norrænu velferðarstjórninni.

Réttlætið fellst líka í því að ránsfeng innistæðulausrar höfuðstólshækkana verðtryggðu lánanna verði skilað til baka og höfuðstólarnir endurreiknaðir miðað við 1.10.2008.

Það er þetta sem þarf að gera hvorki meira né minna. Málið snýst um réttlæti og sanngirni.

Jóhanna Sigurðardóttir minnir mig á dönsku drottninguna sem bað ráðgjafa sinn um að fræða sig um sósíalisma og hann sagði henni að margt fólk væri óánægt með að hafa lítið að borða og fátækt. Þá sagði danska drottningin. "Hvílík vanþakklæti og við sem höfum gefið þeim Tívolí." 

Landið sem rís ekki

Frá hruni fyrir tæpum 3 árum hefur verið stanslaus samdráttur  þjóðarframleiðslu. Við erum eina landið í Evrópu þar sem slíkur samdráttur er.

Samdráttur í þjóðarframleiðslu þýðir að það er minna sem við gerum og minni verðmæti sem við framleiðum. Allt minnkar nema ríkisútgjöldin og verðtryggðu lánin. En það eru minni tekjur til að standa undir þessu.

Tölurnar segja hins vegar allt annað því miður en það sem Jóhanna og Steingrímur halda fram.  Þau eru ánægð yfir að útskrifast úr skóla Alþjóðagjaldeyrissjóðsins án þess að starfsfólk þess góða sjóðs, sem er kurteist fólk, hreyti í þau ónotum.

Það grafalvarlegt að kreppan skuli stöðugt vera að dýpka.  Samdráttur var fyrirsjáanlegur við bankahrun,  en fáa óraði fyrir að hann yrði jafn mikill og  langur og raunin er.

Forgangsatriði er að komast út úr kreppunni. Stjórnmálastéttin hefur ekki áttað sig á því.  Þess vegna er almenningur fullur tortryggni og treystir stjórnmálamönnum og flokkum illa. Mest er stjörnuhrapið hjá Steingrími J., en um 6% aðspurðra í nýlegri skoðanakönnun sögðust geta hugsað sér að kjósa Vinstri græna.