Vér einir vitum

Vígorð einvaldskonunga og einræðisherra var og er "Vér einir vitum" á síðari tímum hefur það verið hlutskipti háskólamenntaðra "sérfræðinga" að taka sér þessi orð í munn eða njóta slíks átrúnaðar eins og arfagkonungar gerðu forðum. Enda þurfti þá ekki frekari vitnanna við.

Í C-19 faraldrinum hafa fjölmiðlar, heilbrigðisyfirvöld og margir stjórnmálamenn farið hamförum, þannig að valdið hefur ofsahræðslu meðal almennings, sem hefur sætt sig við innilokanir og aðrar frelsisskerðingar vegna átrúnaðar á óskeikulleika "sérfræðinga". 

Ríkisstjórn Íslands gafst upp á því að stjórna landinu eða hafði ekki til þess kjark og fól sóttvarnarlækni og síðan ásamt Kára Stefánssyni, að taka ákvarðanir fyrir sína hönd að vísu yfirstimplaðar af viðkomandi stjórnvaldi, sem fór í framhaldi af því í felur eins og henni kæmi málið ekki við. 

Brugðist var við andófi við nýjum allsherjarreglum í boði sóttvarnaryfirvalda með því að kalla andólfsfólk, kverúlanta, fólk, sem viðurkenndi ekki vísindi og í versta falli til að sýna hverskonar úrhrök hér væri á ferðinni "Trumpista" Síðan komu sérvaldir hamfarahagfræðingar í hópin til að tvístimpla aðgerðirnar um raunverulega lokun landsins, efnahagslegar hamfarir og aukna fátækt og atvinnuleysi.

Nú bregður svo við, að margt fólk lætur ekki bjóða sér þetta lengur og skynjar, að það er falskur tónn í áróðrinum. Hættan er í fyrsta lagi ekki eins mikil og látið hefur verið í veðri vaka. Til að mynda deyja nú fleiri í Bretlandi vegna sumarhita en vegna C-19. Í öðru lagi eru engin markmið eða stefna sett fram varðandi aðgerðirnar. Í þriðja lagi eru vísindin að baki þeim ekki ótvíræð og í fjórða lagi þá brjóta þær gegn lögum. 

Stórséníið skemmtilegasti maður þjóðarinnar Óttar Guðmundsson nálagast þetta með háði, sem honum einum er lagið. Bæjarfulltrúi Viðreisnar á Seltjarnarnesi Karl Pétur Jónsson bendir réttilega á að markmiðin að baki ráðstöfununum og stefnan sé óviss. Einn fremsti lögmaður landsins Reimar Pétursson segir á vef Fréttablaðsins, skoðanir, að sóttvarnaraðgerðirnar nú brjóti í bága við stjórnarskrá og er þá í hópi með lögfræðingum, sem hafa bent á að ekki sé gætt meðalhófs í aðgerðum ríkisvaldsins og að öllum líkindum sé ekki lagagrundvöllur fyrir þeim. Seðlabankastjóri gefur greinilega lítið fyrir álit hamfarahagfræðinga þjóðarinnar um einhliða tap þjóðfélagsins af því að leyfa ferðafólki að koma til landsins og segir slíka útreikninga út í hött. 

Einvaldsstétt sóttvarnarsérfræðinga með ríkisstjórnina í sínu rækilega taumhaldi getur því ekki lengur fordæmt þá sem tjá sig um málið gegn niðurstöðum þeirra, sem kjána, Trumpista eða fólks í afneitun.

Í dag rekur Jón Ívar Einarsson prófessor við læknadeild Harvard háskóla í Bandaríkjunu í grein í Morgunblaðinu, enn einn naglann í fráleitt regluverk veirutríósins og Kára. Jón bendir á, að dánartíðni vegna sóttarinnar sé mjög lítil og ýmislegt annað í þjóðfélaginu sé mun hættulegra. Þá bendir hann á, að það sé óraunhæf útópía að búa í veirufríu landi og það sé skynsamlegra að gæta meðalhófs og vernda lýðheilsu, en jafnframt að hlúa að frelsi einstaklingsins og finna leiðir til að lágmarka skaðann fyrir alla. Hér talar maður sem hefur ekki síðra vit á því sem hér er um að ræða heilsufarslega en veirutríóið og Kári. 

Ég hef hér vísað í skrif tveggja lækna, seðlabankastjóra sem er hagfræðingur og bæjarfulltrúa, sem allir sýna fram á með skynsamlegum öfgalausum málflutningi hversu glórulausar aðgerðir ríkisstjórnarinnar eru í sóttvarnarmálum.

Ríkisstjórnin verður að fara að stjórna landinu út frá þeim forsendum sem Jón Ívar og Reimar Pétursson tala um, að lágmarka skaðann fyrir alla. Þessvegna á ríkisstjórnin þegar í stað að marka stefnu í samræmi við lög landins þar sem mannréttindaákvæði stjórnarskrár eru virt og afnema þær reglur, sem leiða til stórkostlegs atvinnuleysis, fjöldagjaldþrota og skertrar lýðheislu fólks í framtíðinni. Ríkisstjórnin hefur enga afsökun fyrir að bregðast ekki strax við til að efla þjóðarhag.  

Að vera pínulítið óléttur

Einhverntímann var sagt, að fólk væri annaðhvort ólétt eða ekki. Það væri ekki hægt að vera pínulítið óléttur. 

Svo virðist hinsvegar að það sé hægt að vera pínulítið smitaður af C-19 veirunni miðað við það sem landlæknir segir: Hún sagði í daglegum sjónvarpsþætti veirutríósins í dag, að einu skýring á því af hverju veiran nú legðist mun léttara á fólk en í vor væri ef til vill sú, að fólk fengi ekki eins mikið magn af veirunni í sig vegna sóttvarna. 

Er það ekki svo að annaðhvort smitast fólk eða ekki. Er hægt að fá meira eða minna smit eftir atvikum? Miðað við þessa nýju kenningu landlæknis, þá ætti að vera komin upp virk leið til að leysa C-19 vandann í eitt skipti fyrir öll. Þannig er þá hægt að smita fólk hæfilega lítið þannig að það fyndi ekki fyrir þessu og myndaði mótefni. Málið leyst. 

En að sjálfsögðu er það ekki svo. 

Hræðsluáróðrinum verður að viðhalda. Af hverju má ekki viðurkenna, að það sem nú er í gangi sem ný Covid smit leggjast almennt ekki þyngra á fólk en flensusmit. Frá því var greint í Daily Telegraph í gær, að fleiri deyja nú vegna sumarhita í Bretlandi en vegna Covid. Raunar er þessi seinni bylgja það væg, að engin þörf er fyrir sérstakar ráðstafanir. Þó fæstir vilji smitast og sjálfsagt sé að fólk viðhaldi almennum smitvörnum. 

Af hverju er veirutríóinu og Kára Stefánssyni svona mikið í mun að viðhalda óttanum og knýja fram ráðstafanir sem kosta hundruði milljarða? Ráðstafanir, sem munu valda verri lífskjörum, þrátt fyrir að meiningin sé að leggja stóran hluta byrðana í núinu á ungabörn og ófædda.  

Ber ríkisstjórnin ekki ábyrgð á því að starfa skv. heilbrigðri skynsemi og aflétta ónauðsynlegum frelsisskerðingum þegar í stað og segja fólki þann sannleika að miðað við þessa seinni bylgju C-19 faraldursins, þá er hættan á dauða eða alvarlegum afleiðingum vegna sjúkdómsins svo lítil, að engin ástæða sé til að halda þjóðfélaginu öllu í helgreipum vegna ógnar sem er minni en við höfum ítrekað staðið frammi fyrir án þess að skerða frelsi borgaranna. 

Í tilefni fundar nr. 100

Veirutríóið mun byrja sinn hundraðasta fund vegna C-19 fljótlega. Í byrjun var skírt markmið: að halda veikinni í því lágmarki að heilbrigðisþjónustan gæti jafnan sinnt þeim sjúku. 

Markmiðið náðist.Fullur sigur miðað við markmiðssetninguna. 

Síðan varð stefnulaust tómarúm. Haldið var við allskyns varúðarráðstafanir eftir sem áður jafnvel þó smit greindust ekki svo vikum skipti. 

Svo komu smit. Engum dettur þó í hug að það verði til þess, að heilbrigðisþjónustan geti ekki sinnt þeim sjúku. Hvert er markmiðið núna? Hvenær á að létta af takmörkunum á frelsi fólks?

Ríkisstjórnin hefur ekki markað neina stefnu í málinu hvorki fyrr né síðar. Hún hefur jafnan borið Þórólf sóttvarnarlækni fyrir sig eins og skjöld, sem þessvegna hefði mátt letra á: "Sómi Íslands sverð og skjöldur". Hún hefur skrifað upp á allt sem hann hefur lagt til. Svo fór á endanum, að jafnvel þessum sóma þjóðarinnar ofbauð og fór fram á, að ríkisstjórnin færi að stjórna landinu. Hann er í hópi örfárra einstaklinga sem njóta þess ekki að vera einráðir, en eru tilbúnir að afsala sér völdum.

Hvað sem lokunum og opinberum þvingunarúrræðum áhrærir, þá sýndi það sig um helgina,að sá hópur þjóðfélagsins sem er í mikilli þörf fyrir að viðhalda tegundinni og hefur fulla getu til þess, jafnvel á hinsegin dögum, lét sér lítt segjast um fjarlægðartakmarkanir og önnur bönn. Fróðlegt verður að sjá hvort að C-19 smitum fjölgar vegna þessa eftir viku eða svo. Ef ekki er þá ekki nokkuð ljóst að samfélagssmit eru hér fá og óþarfi að banna strákum og stelpum að hlaupa léttklæddum eftir fótbolta eða öðrum að horfa á þau hvað þá ýmsar anna sambærilegt og samfélagslegt. 

Nú þegar 100 fundir veirutríósins hafa verið haldnir. Hvernig væri þá að ríkisstjórnin birti stefnumið sín varðandi baráttuna við C-19 og hvað þarf til að fólk fái aftur að búa við fullt frelsi og því verði sjálfu treyst fyrir eigin sóttvörnum. 

Af hverju Bandaríkin en ekki Belgía?

Á hverjum degi frá morgni til kvölds færa allar tiltækar fréttastofur okkur fréttir af Covid 19. Nokkra furðu vekur, að flestar eiga það sammerkt að tiltaka sérstaklega í hvert skipti hvað magir hafi smitast í Bandaríkjunum og hvað margir hafi dáið þar. Þessar ávirku fréttir virðast hafa þann tilgang, að koma því inn hjá fólki að ástandið í þessum málum sé verst í Bandaríkjunum og iðulega er vikið að því hver fari þar með æðstu stjórn mála og nánast sett samansem merki þar á milli. 

Er það svo að tölur séu ekki jafntiltækar frá öðrum löndum. Getur verið að dreifing C-19 sé meiri í Bandaríkjunum en annarsstaðar eða eitthvað sé sérstaklega fréttnæmt hvað varðar faraldurinn þar í landi. Eftir því sem næst verður komist þá er ekkert slíkt til staðar. 

Það land sem hefur orðið verst úti t.d. hvað dauðsföll varðar miðað við íbúafjölda heitir Belgía. Aldrei er vikið að því í fréttum. Ekki er gerð tilraun til að reyna að finna skýringu á því af hverju Belgía verður svona miklu verr úti en t.d. nágrannalöndin, Holland og Lúxemborg. Hvernig skyldi standa á því. Nú gæti það verið mikilvæg lýðfræðileg stúdía að átta sig á hvernig dreifing C-19 er einmitt í Belgíu. En það vekur ekki áhuga fréttamanna, ef til vill vegna þess, að þar er enginn óvinur við stjórnvölin, sem þarf að koma höggi á. 

Mat á hvað er frétt og hvað ekki og hvað er sagt og hvað ekki víkur æði oft fyrir pólitísku mati fréttaelítunnar.

 

Twitter og Fésbók taka sér dómsvald og virða ekki tjáningarfrelsi.

Fjölmiðlarnir Twitter og Fésbók segjast taka hart á hatursorðræðu og röngum fréttum. Ekki þarf langa skoðun til að sjá, að þeir báðir eru samt fullir af röngum staðhæfingum og hatursáróðri. Eigið dómsvald þessara fjölmiðla er varhugavert og getur verið atlaga að frjálsum skoðanaskiptum. 

Sem dæmi skal vísað til þess að sama dag fyrir nokkru vísaði ég til fyrrum forustumanns í Þýskalandi fyrir miðja síðustu öld og Guðmundur Ólafsson prófessor í vígorð flokks hans. Ummæli okkar beggja voru neikvæð í garð þeirrar stjórnmálahreyfingar en eftir sem áður var lokað á okkur í heilan dag á Fésbókinn. Þessi sérkennilega ritskoðun kom mér verulega á óvart.

Nú hafa Twitter og Fésbók fjarlægt færslu forseta USA og segja hana falsfréttir. Forsetinn sagði í orðræðu á fréttastöð, að ungt fólk væri nánast ónæmt fyrir að smitast af C-19, en verið var að ræða um hvort opna ætti skóla aftur eða ekki. Fesbók og Twitter telja þetta hættulegar og rangar upplýsingar og fjarlægðu færsluna og lokuðu Trump twittinu þangað til umrædd færsla hefði verið fjarlægð. 

Ekki þarf að leita lengi eftir ónákvæmum og villandi ummælum Trump og margra annarra stjórnmálamanna á síðustu misserum og árum hvort sem þau hafa birst á Twitter, fésbók eða annarsstaðar og hingað til hafa ekki verið gerðar athugasemdir við þau, en voru þessi ummæli Trump röng?

Í bókstaflegri merkingu eru þau það. Börn eru ekki ónæm fyrir C-19, þó smittíðni þeirra séu helmingi lægri en fullorðina skv. könnun sem Ross Clark dálkahöfundur í Daily Telegraph vísar til í dag (ONS 26.4-27.6.2020). 

Samt sem áður virðist börnum og unglingum vera lítil hætta búin af því að sýkast af C-19 eða þurfa að glíma við alvarlegar afleiðingar. Vafalaust var Trump að vísa til þess, þegar hann mælti með því að skólar í USA yrðu opnaðir að nýju.

Ross Clark bendir líka á, að af 15.230 dauðsföllum í New York vegna C-19 fram til 13.maí s.l.,hafi aðeins 9 dauðsföll fólks undir 18 ára aldri verið rakin til C-19,af þeim 9 hafi 6 verið með undirliggjandi heilsufarsvandamál. Ross Clark segir í þessu sambandi, að þar sem umræðan hefði snúist um hvort börn og unglingar ættu að fara aftur í skólann og Trump hefði verið að tala um, að það væri engin ástæða til annars, þá hafi umfjöllun hans verið fjarri því að vera óskynsamleg eða órökrétt þó hún væri vissulega ógætileg.

En spurningin er af þessum gefnu tilefnum. Er það afsakanlegt, að fésbók og Twitter taki sér ritskoðunarvald og úrskurði sjálft hvaða skorður tjáningarfrelsinu skuli settar og útiloki að geðþótta þær skoðanir sem þeim er ekki að skapi? Í því sambandi má velta því fyrir sér líka, hvaða hag þessir fjölmiðlar telja sig hafa eða rétt til að standa með þeim, sem magna stöðugt upp ástæðulausan ótta vegna C-19

 

 

Hver á að stjórna?

Svo virðist, sem Þórólfur Guðnason sóttvarnalæknir sé glöggskyggnasti stjórnmálamaður þjóðarinnar um þessar mundir. Raunar er hann ekki stjórnmálamaður, en einhver verður að gegna því hlutverki þegar ríkisstjórn tekur sér frí frá því að stjórna og skrifar upp á allt sem sóttvarnar- og landlæknir segja eins og Guð hafi sagt það. 

Þórólfur bendir réttilega á, að nú sé töluvert óþol í þjóðfélaginu gagnvart C-19 aðgerðum ólíkt því sem var í byrjun ársins. Þá bendir hann á, að það þurfi að taka tillit til heildarhagsmuna og leggur því til, að komið verði á samstarfsvettvangi til að vega og meta heildarhagsmuni, en aðgerðir í sóttvarnarmálum verði ekki eingöngu í samræmi við það sem hann sjálfur leggur til.

Ríkisstjórnin hefði átt að koma slíkum samráðsvettvangi á laggirnar strax í byrjun, en hefur fundist þægilegt að vera í vari sérfræðinga og geta komið sér hjá að stjórna. En nú ofbýður sóttvarnarlækni stjórnleysi og glámskyggni ríkisstjórnarinnar og telur óhjákvæmilegt að benda á  augljósa staðreynd.  

Sóttvarnarlæknir er þó ólíkur hefðbundnum stjórnmálamönnum að því leyti, að honum þykir nóg um hvað völd hans eru mikil og gerir því tillögu um valddreifingu. Þá verða þessi ummæli hans heldur ekki skilin með öðrum hætti en honum þyki nóg um stikkfrí leik ríkisstjórnarinnar og fari fram á, að hún fari að sinna skyldum sínum sem ríkisstjórn. 

Athyglisvert að sóttvarnarlæknir skuli setja fram þessar tillögur og þær eru honum til mikils sóma.

 

 

Þórólfur strikes back

Gat ekki að því gert, að þetta minnti mig á heiti á Star Wars mynd "The Empire strikes back." 

Að sjálfsögðu hlaut eitthvað að vera að fyrst Þórólfur var í fríi. En nú snýr hann aftur og bægir frá hinum vonda C-19 vágesti.

Ég hefði e.t.v. frekar átt að minnast á Gunnar á Hlíðarenda sem sagði fögur er hlíðin og mun ég hvergi fara þegar hann leit til baka og snéri síðan aftur eins og Þórólfur nú. En það var ekki eins árangursríkt eins og þessi viðsnúningur verður vonandi hjá Þórólfi. 

Þórólfur snýr aftur

Bregðumst við af skynsemi en ekki vegna ótta.

C-19 er vond sótt, en fjarri sú versta sem gengið hefur yfir veröldina eða er til staðar. Það sem gerir C-19 sérstaka eru viðbrögðin við veirunni, sem eru fordæmalaus. 

Í henni veröld er það mannlegt, að óttast það óþekkta. Jafnvel þó okkur stafi meiri ógn af hinu þekkta, þá vekur það ekki eins mikla óttatilfinningu. Í hartnær hálft ár hefur dunið yfir fólki um veröld víða hvað margir hafi sýkst af C-19 og hve margir hafi dáið. Þessar fréttir hafa valdið verri múghræðslu en þekkst hefur á síðari árum og vegna hennar hefur verið gripið til aðgerða, sem eru líka fordæmalausar. Á sama tíma deyja mun fleiri vegna reykinga og berkla.

Þegar aðgerðir til skerðingar frelsi borgaranna vegna C-19 voru kynntar af veirutríóinu fyrir hálfu ári var markmiðið, að koma í veg fyrir of mikið álag á heilbrigðisþjónustuna. Það markmið náðist og gott betur. Engin hætta er fyrir hendi nú, að einhver breyting verði á því. Kalla þá nokkur smit sem greinst hafa að undanförnu á aukna skerðingu á frelsi landsmanna? Ofangreind markmiðssetning er ekki í hættu þannig að hertar reglur og frekari skerðing á réttindum borgaranna er ekki réttlætanleg útfrá þeim forsendum. Samt situr ríkisstjórnin á fundi til að ræða hertar reglur sem engin þörf er á að svo komnu máli.

Vilji ríkisstjórnin skerða frelsi borgaranna vegna nokkurra smita verður að vera skírt hvert markmiðið er. Á að eyða veirunni úr umhverfinu? Slíkt er raunar tæpast gerlegt.

Að sjálfsögðu viljum við öll, að sem fæst smit greinist hér á landi og helst engin, en þannig er það ekki og verður ekki meðan veiran er á meðal okkar og fáir hafa sýkst.

Sóttvarnarlæknir verður stöðu sinnar vegna að gera ítrustu kröfur og það er ljóst að landlæknir telur sig vera í sömu stöðu. En það er ríkisstjórnin sem verður að meta heildarhagsmuni. Ríkisstjórnir eru ekki til að stimpla pappíra og tillögur sérfræðinga eins og þær séu eins og Guð hafi sagt það. Haldi ríkisstjórn að hlutverk hennar slíkt,  þá á hún ekki sjálfstætt erindi lengur við þjóðina. 

Talað er um að taka aftur upp fjarlægðarmörk 2 metra. Slíkt drepur niður eðlileg mannleg samskipti.

Við erum félagsverur, það er það mannlega. Líkamleg nánd við annað fólk er útilokað, að ýta út úr menningu okkar enda værum við þá komin í þursaríki. Vinátta, ást, hluttekning í sorg og gleði, lærdómur börn að leik, hópíþróttir,fundir, allt kallar þetta á líkamlega nánd og það er allt í lagi nema einhver meiriháttar vá steðji að, sem gerir ekki núna. Við viljum vera nálægt hvert öðru og þjóðfélagið er byggt þannig upp, að hjá því verður ekki komist nema að loka á eðlileg mannleg samskipti. Tölvuskjárinn og einangrun heima geta aldrei komið í stað fyrir mannleg samskipti. 

Má vera, að hræðslan við C-19 sé vegna þess hvað við höfum búið við mikið öryggi í langan tíma. Í Afríku og Asíu hefur fólk þurft að glíma við verri veirur en C-19 sem eru enn til staðar en hafa ekki breiðst út til Vesturlanda. Sóttir eins og Sars og Ebóla. Reynt var að hræða fólk með fuglaflensu og svínaflensu, en það tókst ekki þó að fjölmiðlar reyndu sitt besta. Við höfum fengið smitsjúkdóma eins og HIV og Zika, en allar þessar sóttir höfðu mun hærri dánartíðni en C-19. En engin þeirra snerti Evrópu nema HIV og þann sjúkdóm fékk fullorðið fólk ekki nema það tæki meðvitaða áhættu. 

Þó Covid 19 sé hættulegur sjúkdómur þá er dánartíðni fólks undir fimmtugu lægri en í venjulegri flensu og í miklum meirihluta tilvika er sjúkdómurinn mildur og gengur yfir á stuttum tíma eins og Jonathan Sumption fyrrum hæstarréttardómari í Bretlandi benti á í grein í Daily Telegraph 28.júlí s.l. 

Á sama tíma og allir fréttamiðlar í heiminum eyða stórum hluta jafnvel meirihluta fréttatíma í C-19 og hafa gert í hálft ár, þá eru samt fleiri að deyja úr berklum og vegna reykinga.

Það þurfa allir að meta það fyrir sig hvaða áhættu þeir vilja taka í lífinu og hvað sé rétt fyrir okkur að gera miðað við aldur og líkamlegt atgervi. Í sumum tilvikum vill fólk einangra sig, aðrir vilja viðhalda fjarlægðarmörkum og við eigum að virða allar slíkar óskir og varúðarráðstafanir. En ríkisstjórnin á líka að virða óskir okkar hinna, sem viljum lifa lífinu lifandi í samskiptum við annað fólk. Eða eins og ofangreindur Jonathan sagði í grein sinni. Við getum ekki haldið áfram að hlaupa í burtu við verðum að halda áfram með lífið. 

Franklin Delano Roosevelt forseti Bandaríkjanna sagði á sínum tíma fræg orð "The only thing you have to fear is fear itself" það eina sem þú þarft að óttast er óttinn sjálfur. Þó það sé ekki allskostar rétt þá skiptir það máli í þessu óttaþrungna umhverfi í skugga C-19 að við missum ekki óttans vegna eðlilega rökhyggju og skynsemi og hlaupum undan og föllumst athugasemdalaust á allar hugmyndir sem hefta eðlilegt frelsi. 

Baráttan við Covid meðalið og afleiðingarnar

Síbylja hamfarafrétta um háa dánartíðni og ógnir vegna Covid veikinnar þrumuðu í hverjum fréttatíma allra helstu fréttamiðla í veröldinni dag eftir dag. Fólk varð felmtri slegið og margir frávita af ótta, sem var eðlilegt miðað við hamfarafréttir, sem áttu sér raunar minni stoð í raunveruleikanum en fram kom í hefðbundnum fréttamiðlum. 

Almenningur í þróuðum lýðræðislöndum krafðist þess, að mannréttindi yrðu skert og lýst var yfir útgöngubanni víða um lönd, sem er eindæmi og afar hættulegt fordæmi. Aðrar þjóðir fóru aðrar leiðir m.a. við. 

Ísland valdi eina af skynsamlegustu leiðunum, sem farin var. Settar voru ákveðnar reglur, en fólki að öðru leyti treyst til að gæta nauðsynlegrar varúðar. Gagnrýna má sumar reglurnar sem settar voru og hvað þær stóðu lengi, en okkur tókst vel með samstilltu átaki fólksins í landinu. Þjóðir sem beitt hafa útgöngubanni eins og t.d. Bretar og Spánverjar hafa ekki náð sama árangri og við í baráttunni við veiruna af hverju svo sem það stafar. 

Útgöngubannið og mjög strangar reglur sem settar hafa verið geta orðið til þess að viðbrögðin valdi hugsanlega álíka skaða. Í opinberri skýrslu frá Bretlandi um afleiðingar útgöngubanns sem vísað var til í Daily Telegraph þ.20. júlí s.l. kemur fram, að hugsanlega muni það valda 200.000 dauðsföllum. 

Nú eru rúm 50 þúsund dauðsföll rakin til C-19 veirunnar, en villtustu hrakspár töldu að allt að 500 þúsund manns mundu missa lífið í Bretlandi ef ekkert yrði gert í málunum. Þessar tölur 200 þúsund dauðsföll vegna útgöngubannsins og 500 þúsund dauðsföll vegna veirunnar eru frekar ótrúverðugar og færa má rök að því að þær fjölfaldi nokkuð fjölda dauðsfalla í báðum tilvikum. Samt sem áður sýnir þetta, að veruleg inngrip í daglegt líf og starf borgaranna til varnar einni vá getur skapað aðra e.t.v. lítið betri en þá sem brugðist er við. 

Í upphafi var markmiðið sett á að gæta þess, að heilbrigðiskerfið réði við vandann, sem skapaðist vegna C-19 veirunnar. Það tókst og gott betur. En það kostaði sitt. 

Smitum er nú að fjölga í löndum eins og í Þýskalandi og Spáni. Vonandi tekst að ráða við það, en það verður að gera með öðrum hætti en útgöngubanni og öðrum álíka ráðstöfunum. Slíkt mundi sennilega valda meira tjóni. 

Á síðustu dögum hafa greinst fleiri smit hér en vikurnar á undan. Engin ástæða er samt til að þjóðfélagið verði sett á hvolf á nýjan leik vegna þess. Nú skiptir máli að fólk gæti að sóttvörnum og öðrum varúðarráðstöfunum, það er virkasta vörnin við útbreiðslu veirunnar á nýjan leik. 

Sumt orkar meira tvímælis en annað.

Sama dag og sóttvarnarlæknir tilkynnti að hætt yrði að skima farþega frá Þýskalandi, Danmörku, Finnlandi, Noregi, Færeyjum og Grænlandi fyrir kórónaveirusmiti var tilkynnt, að engin þjóðhátíð yrði í Vestmannaeyjum í ár vegna þess að sami sóttvarnarlæknir bannaði, að fleiri en 500 mættu koma saman til að hafa gaman.

Þessi 500 manna regla er stundum brosleg eins og t.d. á íþróttavöllum, þar sem sett eru ómerkileg bönd á milli nokkurra hólfa, sem fólk fer á milli eftir atvikum og svo hittist fólk í leikhléi og undan og eftir. En hvað sem því líður þá hefur enginn smitast á fótboltaleik við allt þetta "frjálsræði".

Allt orkar tvímælis þá gert er, en sumt orkar meira tvímælis en annað. Nánast engin kórónuveirusmit hafa greinst um allnokkurt skeið meðal íslendinga, en nokkur daglega hjá erlendum gestum sem koma til landsins. Smithættan án erlendu gestanna er svo lítil að hún réttlætir ekki nein eða endurnýjuð boð eða bönn sóttvarnarlæknis.

Þetta sýnir vel að mun auðveldara er að koma á bönnu en að afnema þau. Jafnvel þó engin rök mæli lengur með banninu.

Nú er svo komið í sóttvörnum landsins, að opnað skal á smitgáttina með hindrunarlausari komum fólks erlendis frá, en lokað á að landinn megi eiga sínar smitlausu útiskemmtanir um Verslunarmannahelgina.