Enginn er óskeikull

Í fjölmiðlaumræðunni að undanförnu mætti ætla að á morgun birtist skýrsla óskeikulu vitringanna þriggja í Rannsóknarnefnd Alþingis um bankahrunið, sem allt eiga að vita og allan vanda eiga leysa.  Þannig er það ekki. Í nefndinni sitja venjulegir einstaklingar. Dómar þeirra og niðurstaða er ekki endanleg.  Vonandi hefur þremenningunum þó gengið vel að sjá skóginn fyrir trjánum og gera sér grein fyrir hvað voru aðalatriði og hvað aukaatriði.

Fróðlegt verður að sjá hvort að fram kemur í skýrslunni upplýsingar um þá stjórnmálamenn, fjölmiðlamenn og háskólamenn sem voru með einum eða öðrum hætti á mála hjá banka- og útrásarvíkingunum og/eða þáðu af þeim gjafir, styrki eða boðsferðir.  Vilji þjóðin horfast í augu við rauverulega spillingu í þjóðfélaginu þá eru upplýsingar um þetta algjör nauðsyn.

Vítin eru til að varast og vonandi verður skýrsla þessarar rannsóknarnefndar ekki dæmd jafn dauð og ómerk og skýrsla síðustu rannsóknarnefndar sem Alþingi skipaði en í henni sátu þrír einstaklingar sem felldu þunga dóma yfir ákveðnum einstaklingum og stofnunum. Þegar endanlegur dómur gekk í þeim málum fyrir dómstólum stóð harla lítið eftir. Endanlega niðurstaða var sú að á annan tug manna var ranglega ákærður vegna rangra fullyrðinga í skýrslunni og vanþekkingar þeirra sem komu að saksókn málsins.  

Eftir stóðu einstaklingar sem urðu fyrir miklu tjóni og miska vegna rangra aðdróttana í skýrslu þeirrar rannsóknarnefndar. Þeir fengu ekki tjón sitt bætt og þeir sem sátu í nefndinni báru enga ábyrgð ekki frekar en þeir sem sitja í þessari rannsóknarnefnd.

Skýrslan um bankahrunið hefur birst þjóðinni dag frá degi upp á síðkastið í fjölmiðlum nú síðast með stefnu skilanefndar Glitnis banka á hendur tveim af stærstu fyrrverandi eigendum bankans.  Skýrslan sem birtist á morgun verður fyllri og studd ítarlegri gögnum og ég ítreka þá von mína að vel hafi tekist til.

En skýrslan verður fyrst og fremst formlegt innlegg til upplýsinga fyrir fólkið í landinu og til að við getum afgreitt sem fyrst umræðuna um þáið til að geta snúið okkur sem fyrst að núinu og framtíðinni til hagsbóta, vaxtar og auðsældar fyrir íslenska þjóð. 

 

Rannsókn á efnahagshruninu í Bandaríkjunum

Rannsóknarnefnd Bandaríkjaþings á efnahagshruninu byrjar yfirheyrslur í dag. Allt er það fyrir opnum tjöldum en ekki bak við birgða glugga eins og hér.  Hægt er að komast inn á netsíðu rannsóknarnefndarinnar bandarísku hér:

http://www.fcic.gov/

Það er ljóst að ólíkt höfumst við að. Í fyrsta lagi þá er skilgreining á verkefnum rannsóknarnefndarinnar bandarísku allt annað en hér. Þar gera þingmenn sér grein fyrir því að höfuðástæða efnahagshrunsins liggur hjá leikendum á markaði. Hér var rannsóknarnefndinni því miður sniðinn þrengri stakkur. Nefndin sjálf tók síðan þá vondu ákvörðun að fara með allt í felur í stað þess að hafa allt upp á borðinu og leyfa fólki að fylgjast með frá upphafi.

Á sama tíma og verið er að prenta skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis á laun um helgar í prentsmiðju hér í bæ og allt starf rannsóknarnefndarinnar fer fram á laun innan veggja, þá býður rannsóknarnefnfdin bandaríska þjóðinni að fylgjast með rannsókninni frá upphafi.

Ólíkt höfumst við að.

Dauða höndin

Kreppustjórnin gerir allt sem hún getur til að komast hjá niðurskurði í ríkisrekstrinum.  Skattar voru  hækkaðir á áfengi, tóbaki og bensíni auk þess  sem virðisaukaskattur var hækkaður. Allt leiddi þetta til hækkunar á verðtryggðum lánum fólksins. Samt er ríkissjóður rekinn með hundraðmilljarða halla.  Hin dauða hönd ríkisumsvifanna leggst með meiri þunga og stöðnunarmætti á þjóðlífið.

Nú hefur villta vinstrið þau Lilja Mósesdóttir og Ögmundur Jónasson fundið leið til að skattleggja þjóðina meira til að komast hjá nauðsynlegum niðurskurði ríkisútgjalda. Eða eins og Ögmundur segir að þá sé hægt að komast hjá niðurskurði á velferðarkerfinu. Hvaða velferðarkerfi? Ef til vill velferðarkerfi flokkslíkamabarnanna í Samfylkingunni og Vinstri grænum sem verið er að koma fyrir vítt og breitt í ríkiskerfinu.

Það felst ekki nein velferð fyrir venjulegt fólk í aukinni skattheimtu. Færa má rök að því að það hefði verið skynsamlegra til að koma athafnalífinu í gang að lækka virðisaukaskatt og bensíngjald í stað þess að hækka. Þá skerum við okkur úr meðal þeirra þjóða sem hafa lent í niðursveiflu vegna efnahagskreppunnar í heiminum. Í löndum eins og Lettlandi og Ungverjalandi hefur verið tekið myndarlega á ríkisútgjöldum og gerðar ráðstafanir til að örva atvinnulíf.   Þar eru ríkisstjórnir sem hugsa um framtíðarhagsmuni þjóðarinnar. Þar eykst hagvöxtur og atvinnuleysi minnkar.

Hér eykst atvinnuleysi og framleiðsla dregst saman annars vegar vegna rangrar stefnu ríkisstjórnarinnar í efnahags- og skattamálum en hins vegar vegna úrræða- og getuleysis hennar.

Það eina sem hefur verið til bjargar á þessum vetri er eldgos á Fimmvörðuhálsi, en það hefur ekkert með aðgerðir ríkisstjórnarinnar að gera nema það megi túlka það svo að landvættirnir sjái að málum sé nú stefnt í hið versta óefni og eitthvað verði að gera þjóðinni til bjargar þar sem stjórnvöld hvorki geri það né geti það.

Mikilvægasta trúarhátíð kristins fólks

Gleðilega upprisuhátíð.  

Upprisa Jesú eftir að hafa beðið algeran ósigur með krossfestingunni á föstudaginn langa var staðfesting á fyrirheitinu um sigur lífsins yfir dauðanum og réttmæti kenninga Jesú um eilíft líf fyrir trúna á Guð, kærleika og fyrirgefningu.

Upprisan ásamt kærleiksboðskapnum og fyrirgefningunni er það inntak sem skilur kristnina frá öðrum trúarbrögðum og gerir hana einstaka. Þessi boðun gerir kröfur til okkar hvers og eins m.a. um virðingu fyrir einstaklingnum frelsi hans og tjáningu til jafns við okkur. 

Á undanförnum árum hefur orðið hnignun í kristnum samfélögum. Ein birtingarmyndin er sú að það veraldlega hefur tekið páskadaginn nánast algerlega yfir. Siðræn gildi varðandi auðsöfnun og peningaöflun hurfu. Allt var leyfilegt og sigurvegarinn varð sá einn sem eignaðist skjótfenginn gróða. Þá skipti engu máli hvernig peninganna var aflað.

Hrunið sýndi betur en nokkuð annað hvað fráhvarf frá siðrænum gildum og aga í fjármálastarfsemi er dýrkeypt.  Þess vegna skiptir svo miklu að við rísum á ný sem þjóð á þeim forsendum og siðrænu gildum sem færðu okkur sjálfstæði almenna velferð og þau grundvallarmannréttindi sem við höfum.

 

Úrræði eða úrræðaleysi

Ríkisstjórnin birti í vikunni aðgerðaráætlun til aðstoðar skuldsettu fólki. Athygli vekur að ekkert í aðgerðunum nýtist venjulegu  fólki sem horfir fram á vaxandi skuldabyrði og meiri greiðsluerfiðleika vegna hruns krónunnar og þar af leiðandi stökkbreytta höfuðstóla verð- og gengistryggðra lána.  

Þjóðfélagsúrræði verða að miða að því að taka á sértækum vanda venjulegs fólks vegna hruns gjaldmiðils með tilheyrandi verðbólgu sem hefur stökkbreytt höfuðstólum lána. Ekkert í nýjasta aðgerðarleysispakka ríkisstjórnarinnar sem heitir  aðgerðarpakki gerir neitt í þeim málum.  Er það furða þó fólk sé orðið uppgefið á úrræðalausri ríkisstjórn.

Áfram  skal haldið að innheimta að fullu stökkbreyttu höfuðstóla húsnæðislána svo lengi sem hægt er að kreista nokkuð blóð undan nöglum skuldara. Þegar það er ekki lengur hægt þá býður ríkisstjórnin upp á tímabundinn aðgerðarpakka við nauðungaruppboð, gjaldþrot eða greiðsluaðlögun. Skuldarar hljóta síðan að fagna því að stofna á nýtt embætti umboðsmanns skuldara þar sem einn Samfylkingarfursti í viðbót verður settur á spenann.

Aðgerðarpakki ríkisstjórnarinnar sem heitir "Umfangsmiklar aðgerðir vegna skuldavanda heimilanna" er athygliverð lesning.  Samantekt, efnisyfirlit og lýsing á því sem gert hefur verið tekur 6 blaðsíður af 12 og megin hluti þess sem síðan er talið eru hlutir sem stefnt er að því að gera einhvern tíma í framtíðinni.

Í hvert skipti sem ríkisstjórnin kynnir aðgerðir til aðstoðar skuldsettu fólki þá er ég svo einfaldur að halda að nú muni ríkisstjórnin ætla að gera eitthvað að viti en verð eilíft og ævinlega fyrir vonbrigðum við að sjá stefnu-úrræða- og getuleysi þessa fólks. 

Ríkisstjórnin þyrlar upp reykskýí  og gefur fyrirheit en þegar rykið sest þá blasir áfram við endalaus sandauðnin og tilboðið er aðeins um áframhaldandi eyðimerkurgöngu í boði ríkisstjórnarinnar. 

Auðkýfinga á heimsmælikvarða eigum við enga

Enginn íslendingur er lengur á lista Forbes yfir þá í heiminum sem eiga einn milljarð Bandaríkjadala eða meira. Sú var tíðin að við áttum nokkra á þessum lista en nú er engin eftir.

Óneitanlega hef ég velt því fyrir mér hvernig á því stendur að engin Íslendingur skuli nokkru sinni hafa komist á þenan lista Forbes vegna uppfinninga eða nýunga t.d. í sjávarútvegi og fiskvinnslu. Ef til vill er það vegna þess að við höfum haldið þessari atvinnugrein of lengi í viðjum ráðstjórnar með vafasamri gengisskráningu krónunnar og kvótakerfi.

Hingað til höfum við bara átt pappírsbaróna á listanum en hvorki uppfinningamenn né dugandi rekstrarmenn framleiðslufyrirtækja. Það eru þó bara þeir síðarnefndu sem stuðla í raun að varanlegri velferð fólks, héraða og þjóða.  

Samningar

Ég hef alltaf verið talsmaður samninga um Icesave og er enn. Það er hins vegar ekki hægt að samþykkja vonda samninga og þeim var þjóðin að hafna í þjóðaratkvæðagreiðslunni á laugardaginn. Það er síðan misskilningur að okkur liggi reiðarinnar ósköp á eins og Svavar Getsson lét í veðri vaka í fyrra þegar hann þurfti að klára samningana fyrir sumarleyfi.

Nú hefur verið upplýst að áður en Steingrímur J. Sigfússon undirritaði Svavarssamninginn í sumar þá var honum ljóst að ekki var þingmeirihluti fyrir málinu en samt undirritaði hann samninginn.  Hvað gekk manninum eiginlega til? Steingrímur stóð síðan að öðrum samningi sem þjóðin hefur nú lýst andstöðu sinni við.

Getur þessi sami Steingrímur haft forustu um nýja samninga um málið?

Vissulega eigum við að standa við fjölþjóðlegar skuldbindingar okkar en hvað með að Bretar geri það lika og verði látnir svara á sama tíma fyrir aðgerðir sínar gegn Íslandi og íslenskum hagsmunum sem felldi a.m.k. tvö íslensk fjármálafyrirtæki erlendis og kostaði okkur gríðarlega fjármuni. Þarf ekki að taka tillit til þeirra hagsmuna líka í samningum við þá?

Loks verður ekki séð að það þurfi endilega að gera samninga samtímis við Hollendinga og Breta eða á sömu forsendum. Af hverju ekki einbeita sér að Hollendingum?

Til hamingju Ísland

Til hamingju kæru landsmenn. Um 98% þeirra sem afstöðu taka í þjóðaratkvæðagreiðslunni sögðu nei. Yfirgnæfandi meiri hluti hafnaði  samningum Steingríms og Jóhönnu.

Þrátt fyrir að þjóðin hafi talað með afgerandi hætti þá láta Steingrímur og Jóhanna eins og ekkert hafi í skorist.  Það er rangt.  Bæði reyndu þau að fá fólk til að mæta ekki á kjörstað og hvorugt þeirra kaus. Í annan stað voru lögin sem þau þvinguðu í gegn um Alþingi kolfelld af þjóðinni.

Vandamálin sem hafa skapast í kring um þetta mál eru fyrst og fremst á ábyrgð Steingríms J. Sigfússonar sem tók málið strax eftir kosningar úr  farvegi og setti það í flokkspólitíska forsjá vina og vopnabræðra þeirra Svavars Gestssonar og Indriða Þorlákssonar.

Hvaða rökræn glóra er í því, að fjármálaráðherra sem hefur sett mál í þann farveg sem þjóðin hafnar með svo afgerandi hætti, sitji áfram sem ráðherra?  Í öðrum lýðræðisríkjum mundi Steingrímur J. Sigfússon biðjast lausnar fyrir hádegi á mánudaginn og axla þar með pólitíska ábyrgð á Icesave samningsklúðrinu sem hann ber ábyrgð á.

Hrun VBS á ábyrgð Steingríms fjármálaráðherra?

  Fyrir ári síðan tók fjármálaráðherra með blessun ríkisstjórnarinnar þá geðþóttaákvörðun að veita VBS fjárfestingafélagi og Saga Capital tuga milljarða lán úr ríkissjóði. Þetta var eftir bankahrun og allar kennitölur í rekstri fyrirtækjanna ljósar þegar ákvörðunin  um að  veita tugum milljarða af almannafé til fyrirtækjanna.  Um var að ræða fjármálafyrirtæki sem skiptu engu máli varðandi fjármálastarfsemina almennt í landinu. Samt sem áður veitti Steingrímur þeim tuga milljarða fyrirgreiðslu á niðurgreiddum vöxtum allt í boði skattgreiðenda.

Nú er rekstur VBS kominn í þrot þrátt fyrir að hafa fengið 26 milljarða vildarlán frá Steingrími J. fyrir ári síðan.  

Hremmingar VBS er ekki eftirskjálfti af bankahruninu eins og forstjóri Fjármálaeftirlitsins heldur fram. Þetta er allt annað og sjálfstætt mál og allar niðurstöður varðandi VBS lágu fyrir þegar Steingrímur J. ákvað að veita þeim 26 milljarða lán á Bónus vöxtum frá skattgreiðendum.

Ætlar Steingrímur J að axla ábyrgð af því að hafa misfarið með almannafé? 

Hefur Steingrímur J. þá afsökun að honum hafi verið veittar rangar upplýsingar. Var e.t.v ekki gætt nægjanlega að framvindu mála og starfsemi VBS eftir lánveitingu Steingríms? Hverjir eru það þá sem eiga að axla ábyrgð efþað er ekki Steingrímur J? 

Eðlilegt er að fram fari opinber rannsókn á þessum milljarðafyrirgreiðslum Steingríms J. og með hvaða hætti staðið var að málum það eina ár sem tók síðan að stýra fyrirtækinu í þrot. Rannsóknarskýrsla gæti verið tilbúin 1. maí á hátíðisdegi verkalýðsins til upplýsingar um það með hvaða hætti fjármálaráðherra "fólksins" misfer með fjármuni alþýðunnar í þeirri viðleitni sinni að standa við bakið á þeim kapítalistum sem honum eru hugnanlegir.

Fyrrum formaður Samfylkingarinnar Ingibjörg Sólrún dæmir sjálfa sig úr leik

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir hefur uppgötvað að frjálshyggjustefna Sjálfstæðisflokksins hafi valdið efnahagshruninu.  Ekki veit ég hvort þetta er hluti af varnarræðu hennar fyrir rannsóknarnefnd Alþingis, en hvað sem því líður þá er þetta jafnvitlaust.

Bankahrun varð í Bretlandi þar sem flokksbræður Ingibjargar hafa verið við völd lengur en Sjálfstæðisflokkurinn á Íslandi. Bankahrun varð líka á Írlandi og víðar í Evrópu. Gildir eitthvað annað í þeim löndum? Eða var e.t.v. frjálshyggjustefnu Sjálfstæðisflokksins líka um að kenna hvernig fór hjá Bretum og Írum?

Fólk er fljótt að gleyma og óminnisheilkennið er landlægt í Samfylkingunni. Flokksmenn muna ekki að þeir sátu í ríkisstjórn frá 2007 til 1. febrúar 2009 með Sjálfstæðisflokknum. Ingibjörg var utanríkisráðherra árið fyrir bankahrun og í hruninu en fyrir hrunið fór hún um víða veröld til að tala fallega um íslenska efnahags- og bankaundrið.

Ef til vill er Ingibjörg Sólrún búin að gleyma því að hún var á bólakafi allt sumarið og fram á haust árið 2008 við að tala við einræðisherra og fremjendur mannréttindabrota vítt og breitt um veröldina til að fá þá til að kjósa Ísland í Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna. Ef til vill er Ingibjörg Sólrún líka búin að gleyma því að hún reyndi eftir mætti að halda viðskiptaráðherranum úr eigin flokki frá öllum ákvörðunum um banka- og efnahagsmál en annast um þau sjálf þar til að hún gat ekki meir vegna heilsubrests.

Mikið hefði ég viljað sjá Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur reyna að lyfta pólitískri umræðu á hærra plan og  fjalla um efnahagshrunið þannig að einhver vitræn glóra sé í.  Þessi ummæli Ingibjargar eru af sama toga og þau að vængjasláttur milljón fiðrilda í Kína  orsaki fellibyl á Kyrrahafi.

Hvernig var það annars. Var ekki helsti skuldari þjóðarinnar Jón Ásgeir Jóhannesson á hægra brjóstinu á Ingibjörgu Sólrúnu alla tíð og var það ekki þessi þúsund milljarða skuldari sem styrkti Samfylkinguna um tugi ef ekki hundruð milljóna. 

Hvað með það. Af hverju ekki að tala greina einfalda hluti með eðlilegum hætti. Það var ekki stjórnmálastefna sem olli efnahagshruninu. Allt of margar upplýsingar liggja fyrir sem sýna fram á allt annað. Furðulegt að Ingibjörg Sólrún skuli ekki hafa áttað sig á þeim staðreyndum.